Του Γιώργου Παπαδημητρίου,
Το Πάσχα κοντοζυγώνει και ο Τύπος Θεσσαλονίκης σάς έχει ετοιμάσει ένα ακόμη εξειδικευμένο κινηματογραφικό αφιέρωμα με ταινίες που διερευνούν με τρόπο αλληγορικό και συμβολικό τα Θεία Πάθη και το οικουμενικό μήνυμα της Ανάστασης. Καλές προβολές και καλό Πάσχα, με πολύ σινεμά!
1. Μπεν Χουρ (1959), του Γουίλιαμ Γουάιλερ
Η ταινία των 11 Όσκαρ, ένα από τα πιο εντυπωσιακά και μεγαλεπήβολα έπη στην ιστορία του σινεμά. Μια υπέροχη ιστορία, καμωμένη με τα υλικά και την τεχνογνωσία του παλιού καλού Χόλιγουντ, με την 9λεπτη σεκάνς της αρματοδρομίας να στέκει ακόμη και σήμερα ως μνημείο της επιβλητικής δύναμης του σινεμά. Μια σπαρακτική ιστορία συγχώρεσης και αλύγιστου πνεύματος, στην οποία η φιγούρα του Ιησού βρίσκεται πάντα σε απόσταση και εκτός κάδρου.
2. Ο Μυστικός Δείπνος (1976), του Τόμας Γκουτιέρες Αλέα
Βρισκόμαστε σε μια φυτεία ζαχαροκάλαμου στην Κούβα, στα τέλη του 18ου αιώνα, στην αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Ο ιδιοκτήτης της φυτείας διατάσσει τον επιστάτη να επιλέξει τυχαία 12 δούλους που θα καθίσουν πλάι του, σε έναν ιδιότυπο Μυστικό Δείπνο. Με την αυτάρεσκη ψευδαίσθηση του σωτήρα, θέλει να τους μυήσει στις αρετές της άνευ όρων υποταγής και της αποδοχής των εξουσίας. Μια αιχμηρή πολιτική παραβολή δοσμένη με θρησκευτικούς όρους, που βροντοφωνάζει το προαιώνιο αίτημα για δικαιοσύνη.
3. Ο τελευταίος πειρασμός (1988), του Μάρτιν Σκορσέζε
Ένα συναρπαστικό προσωπικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών του σπουδαίου Μάρτιν Σκορσέζε με τη θρησκευτική ανατροφή του. Μια ταινία που είχε προκαλέσει σάλο στην Ελλάδα του 1988, πυροδοτώντας ένα ακραίο κύμα από σκοταδιστικές αντιδράσεις. Βασισμένη στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, η ταινία του Σκορσέζε ψηλαφεί την ανθρώπινη πτυχή του θεανθρώπου, σε μια ακόμη σκορσεζική μάχη απέναντι στα θηρία της αμαρτίας και της ενοχής.
4. To Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (1964), του Πιερ Πάολο Παζολίνι
Αν το καλοσκεφτεί κανείς, η φαινομενική παραδοξότητα υποχωρεί. Ήταν μάλλον αναμενόμενο ότι ένας ευφυέστατος άθεος θα γύριζε την πιο σπαρακτική θρησκευτική ταινία όλων των εποχών. Χωρίς να αλλάξει ή να προσθέσει ούτε μία λέξη σε σχέση με το πρωτότυπο κείμενο του Ματθαίου, και με σκηνικό τα πάμφτωχα χωριά της νότιας Ιταλίας, ο Παζολίνι ορθώνει ανάστημα πάθους και αληθινής πίστης απέναντι σε όλες τις πομπώδεις και γλυκανάλατες απεικονίσεις της ιστορίας του Ιησού.
5. Γολγοθάς (1935), του Ζιλιέν Ντιβιβιέ
Ο πρώτος ομιλών Χριστός συλλαμβάνει κάτι βαθύτερο, μυστηριακό και σαφώς πιο πνευματικό από τις περισσότερες ταινίες για τη ζωή του Χριστού, χάρη στο λιτό ύφος και στην ανεπιτήδευτη αίσθηση που αναδύει. Η πλειονότητα του διαλόγου περιστρέφεται γύρω από τις πολιτικές μηχανορραφίες που λαμβάνουν χώρα, ενώ στο επίκεντρο του έργου δεσπόζει η συνομιλία ανάμεσα στον Πόντιο Πιλάτο (τον υποδύεται ο θρυλικός Ζαν Γκαμπέν) και τον Ιησού, που βρίσκει την κορύφωσή στο συγκλονιστικό “Ecce Homo” (Ιδού ο Άνθρωπος).
6. Ο Ιησούς του Μόντρεαλ (1989), του Ντενί Αρκάν
Μια άγνωστη στο ευρύ κοινό μεταφορά της ζωής του Ιησού στη σύγχρονη εποχή, όπου ο σκηνοθέτης μιας αντισυμβατικής παράστασης του Θείου Δράματος σταδιακά επωμίζεται τα βάσανα και την αποστολή του Ιησού στην προσωπική του ζωή. Σαρκαστική και δοτική την ίδια ακριβώς στιγμή, η ταινία του Ντενί Αρκάν ξεδιπλώνει μια οικουμενική και διαχρονική ιστορία σε μοντέρνο καμβά, συνυφαίνοντας το προσωπικό με το πανανθρώπινο.
7.. Ένας προφήτης…. Μα τι προφήτης! (1979), των Monty Python
Οι Monty Python κατακτούν απάτητες κορυφές χιούμορ, αποδόμησης και ευφυίας. Η σταθερά της θρησκείας και η σύνδεσή της με τις αθεράπευτες φοβίες του ανθρώπου. Η σπαρακτική ανάγκη της πίστης, καθώς και η ατέρμονη αναζήτηση του Θεού από τον άνθρωπο. Η εξουσιαστική διάθεση των οργανωμένων θρησκευτικών συστημάτων. Η (ψευδό)ιστορικότητα των μύθων. Η ανεξέλεγκτη φύση του φανατισμού. Η παράδοση που λειτουργεί ως κατευθυντήρια γραμμή, αλλά και ως μέγγενη. Η αντι-αποικιοκρατική μάχη και το μεγαλείο της ανθρώπινης θυσίας. Ο θάνατος ως το πιο μεγαλοπρεπές και αυτονόητο κεφάλαιο της ζωής. Όλα τα παραπάνω, μέσα από ντελιριακά gags σλάπστικ κωμωδίας, πανέξυπνους διαλόγους, κοφτερό σαρκασμό και ένα κλίμα σαρωτικής απορρύθμισης που συγγενεύει με το εκστατικό παράλογο.
