Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Καλημέρα και χρόνια πολλά σε όλους.
Τον τελευταίο καιρό και επειδή, όπως πολλές φορές έχουμε γράψει εδώ, ο πολιτικός λόγος πλήρως απουσιάζει, έχει καθιερωθεί ένα νέο είδος, οι λεγόμενοι αντισυστημικοί.
Μη φανταστείτε βέβαια, ότι το είδος είναι πραγματικά νέο. Κάνει κατά καιρούς την εμφάνισή του, κάθε φορά που το κοινωνικό σύνολο, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, αισθάνεται μια απογοήτευση από το λεγόμενο σύστημα και έλκεται από το αντισύστημα. Το ζήσαμε και το ζούμε και στη χώρα μας με τραγικά παραδείγματα.
Καταρχάς θα ήθελα να ξεκαθαρίσω, ότι εγώ από αντίληψη είμαι κάθετα αντίθετος στο είδος αυτό. Κυρίως, επειδή δεν το πιστεύω καθόλου. Θεωρώ, ότι δεν είναι γνήσιο, αλλά αποτελεί ένα εργαλείο για ορισμένους που επιθυμούν να προσελκύσουν οπαδούς εκμεταλλευόμενοι μία συγκυρία.
Ας δούμε λοιπόν μερικά βασικά χαρακτηριστικά των αντισυστημικών.
Το πρώτο που εντοπίζω εγώ είναι, ότι τους βρίσκει κανείς σε όλες τις ιδεολογίες. Συνήθως βέβαια κινούνται στα άκρα. Είτε δεξιά είτε αριστερά. Και αυτό που είναι το πιο παράλογο από όλα είναι, ότι λένε τα ίδια. Προκλητικές απόψεις, όπου η πρόκληση είναι το ζητούμενο και πολύ από θεωρίες συνομωσίας. Σε γενικές γραμμές πάντως ουδόλως ενδιαφέρει η έκφραση και προβολή μιας συγκροτημένης άποψης που στοιχειωδώς θέλει και μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας. Αντίθετα, η προσπάθεια που καταβάλλεται είναι να συντηρείται με κάθε τρόπο ο θυμός -πολλές φορές και να δημιουργείται εκ του μη όντος- και η εξαλλοσύνη.
Σε συνάφεια με το προηγούμενο είναι, ότι καθόλου δεν τους ενδιαφέρει, το περιεχόμενο αυτών που λένε. Το μόνο κριτήριο είναι να επιβεβαιώνεται το αντισυστημικό περιεχόμενο των λεγομένων τους. Άρα ψωνίζω όχι με βάση την ποιότητα, αλλά το περιεχόμενο και μόνο. Όσο πιο προκλητικό, τόσο πιο καλό.
Το πιο αστείο από όλα βέβαια είναι, ότι κατά μείζονα λόγο, οι περισσότεροι από τους αντισυστημικούς είναι ο ορισμός των παιδιών του συστήματος.
Ας δούμε λοιπόν ένα παράδειγμα. Χωρίς αμφισβήτηση ο νέος (και παλαιότερος) πρόεδρος των Η.Π.Α. αποτελεί πρότυπο και ίνδαλμα για μια κατηγορία ατισυστημικών. Μάλιστα. Ένας άνθρωπος ζάπλουτος που εκμεταλλεύτηκε απόλυτα το σύστημα, είναι πρότυπο. Ή μήπως το αμφισβητεί αυτό κανείς; Δε γίνεται, καθώς είναι ένας άνθρωπος που δημιουργήθηκε, αναδείχθηκε και πέτυχε μέσα από αυτό και μόνο. Η αμφισβήτησή του είναι όψιμη και με σκοπό μόνο την προσέλκυση των πάσης φύσεως απογοητευμένων, τους οποίους βέβαια πάλι το σύστημα τους δημιουργεί.
Επίσης, είναι πολλοί οι αντισυστημικοί που προβάλλουν αυτόν το ρόλο, ενώ εκμεταλλεύονται το σύστημα μέχρι εκεί που δεν πάει. Ας δούμε ένα παράδειγμα και σε σχέση με αυτό. Άλλο ένα προβεβλημένο στέλεχος αυτής της συνομοταξίας είναι η επικεφαλής των ακροδεξιών στη Γαλλία. Η οποία είναι ορκισμένη εχθρός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πλεονεκτήματα της οποίας όμως τα εκμεταλλεύεται μέχρις εσχάτων. Έφτασε μάλιστα να καταδικαστεί για κατάχρηση πόρων προερχόμενων από εκεί. Το τεκμήριο νομιμότητας δεν το αμφισβητούμε, καθώς δεν έχει τελεσιδικήσει η υπόθεση, αλλά τους πόρους τους εκμεταλλεύτηκε. Και ας προέρχονται από έναν οργανισμό που θα ήθελε να καταργήσει και στον οποίο δε θα ήθελε να συνεχίσει να συμμετέχει η χώρα της.
Προφανώς τέτοια παραδείγματα έχουμε και στη χώρα μας και σε όλα τα ιδεολογικά πλαίσια. Απλά εδώ ακόμα συνωστίζονται και ανταγωνίζονται, προκειμένου να βρεθεί αυτός ή αυτή που θα κεφαλαιοποιήσει την περιρρέουσα αυτήν ατμόσφαιρα και να συσπειρώσουν το ετερόκλητο αυτό κοινό. Δεν έχει γίνει αυτό ακόμα και το μόνο που προκαλείται είναι έλλειψη σταθερότητας.
Έχουμε αναφέρει και πιο πάνω, ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούριο. Αυτό όμως που παρατηρούμε τελευταία είναι, ότι οι αντισυστημικοί φτάνουν να πάρουν την εξουσία. Η αντιδραστικότητα των πολιτών δηλαδή φτάνει τόσο μακριά και αποκτάει τέτοια ένταση που επιλέγονται οι εκφραστές αυτού του χώρου για κυβερνήτες. Προκειμένου να πλήξουμε το σύστημα λοιπόν τους δίνουμε δύναμη. Επειδή είμαστε απογοητευμένοι και μόνο. Θα τους δείξουμε εμείς.
Το πρόβλημα βέβαια είναι, ότι μετά την επιλογή αυτή, διαπιστώνεται -πάντα- ότι ουδεμία ικανότητα ή διάθεση δεν έχουν όλοι αυτοί να αλλάξουν κάτι. Θέλουν μόνο να αυξήσουν τον κύκλο επιρροής τους και να φτάσουν στην εξουσία. Δεν έχουν πρόγραμμα και πλαίσιο, για το μετά.
Εκτός όμως από αυτό και η ίδια η εξουσία τους επιλέγει συχνά για αντιπάλους. Επειδή συνήθως κινούνται στο περιθώριο είναι εύκολος στόχος και ιδίως δε χρειάζεται να αναπτύξει κανείς σοβαρά επιχειρήματα και να κινηθεί κανείς σε ένα ιδεολογικό καθαρά πλαίσιο με πολιτική αντιπαράθεση. Επιπλέον, πολλές φορές και επειδή εκεί υπάρχει έτοιμο κοινό, προσεταιρίζεται πολλά από τα ανόητα που κατά καιρούς προβάλλονται.
Και επειδή μας αρέσει το σινεμά, σας παραπέμπω στην ταινία The Big Short. Μια ταινία που αναφέρεται στην εποχή της κρίσης της Lehman Brothers. Ένας από τους πρωταγωνιστές λέει, λοιπόν: στο τέλος θα τους γλιτώσουν όλους και θα κατηγορήσουν τους φτωχούς και τους μετανάστες.
Σας θυμίζει κάτι όλο αυτό;
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι επίκουρος καθηγητής ευρωπαϊκού δημοσίου δικαίου στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, δικηγόρος και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
- Συναγερμός στη Θεσσαλονίκη: Εξαφανίστηκε 38χρονος – Κινδυνεύει η ζωή του (ΦΩΤΟ)
- Θεσσαλονίκη: Ταυτοποιήθηκαν 13 οπαδοί για οπαδικό επεισόδιο στο Χαριλάου (ΦΩΤΟ)
- Πόλεμος στην Ουκρανία: Αυτοί είναι οι όροι της συμφωνίας που έχουν προτείνει οι ΗΠΑ
- Απάτες με δήθεν επενδύσεις σε Πιερία και Θεσσαλονίκη – Πώς πήραν 650.000 ευρώ
