ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 21/11/2024 14:55

Έκθεση με σπάνιους χάρτες που άνοιξαν το δρόμο στο εμπόριο και την ναυσιπλοΐα

Παρουσιάζονται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στην έκθεση με τίτλο: «Ανάμεσα στα κύματα και τους χάρτες του Αιγαίου»

Της Λεμονιάς Βασβάνη

Ένας καδραρισμένος χάρτης της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε το έναυσμα για τον συλλέκτη και Ομότιμο Καθηγητή, Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ κ. Παρασκευά Σαββαΐδη ώστε να ξεκινήσει να ψάχνει χάρτες που έφτιαξαν Βρετανοί υδρογράφοι, με σκοπό να εξερευνήσουν και να χαρτογραφήσουν ακτές, νησιά και λιμάνια, για λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας, στα μέσα του 19ου αιώνα.

«Είδα πως τον χάρτη τον έφτιαξε ο Τόμας Γκρέιβς. Οπότε άρχισα να ψάχνω με ποια υπηρεσία εργάζονταν. Κάπως έτσι ξετύλιξα το κουβάρι και μάζεψα χάρτες από τη Μικρά Ασία, το Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο. Στην έκθεση που θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα υπάρχουν χάρτες με όψη της Θεσσαλονίκης από την θάλασσα, που δεν έχουν παρουσιαστεί ξανά στο κοινό. Αλλά και χάρτες από νησιά του Αιγαίου. Ο θεατής θα δει να ζωντανεύουν μαζί με αυτούς και πολλές μικρές παράλληλες ιστορίες. Θα μάθει για το ποιοι ήταν οι άνθρωποι πίσω από τους χάρτες, γιατί ενδιαφέρθηκαν για αρχαιότητες και το περιβάλλον. Η εκδήλωση αποτελεί μια προσπάθεια ανάδειξης της χαρτογραφίας της εποχής. Είναι αξιοσημείωτο πως οι παραπάνω περιοχές είχαν χαρτογραφηθεί για πρώτη φορά εκείνη την εποχή. Επίσης αναδεικνύεται το προσωπικό έργο των υδρογράφων οι οποίοι ήταν φιλέλληνες, αλλά και λάτρεις των αρχαιοτήτων χωρίς να είναι αρχαιοκάπηλοι», εξήγησε ο κ. Σαββαΐδης κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου.

Συνολικά σχεδόν 30 ναυτικοί χάρτες απαρτίζουν την έκθεση με τίτλο: «Ανάμεσα στα κύματα και τους χάρτες του Αιγαίου», που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 18:00, στην Αίθουσα Αλέξανδρος Χαΐτογλου στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, ενώ, όπως ανέφερε η διευθύντρια του Μουσείου κυρία Αθηνά Παυλίδου «μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2025 που θα διαρκέσει, θα γίνουν εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις».

Οι περισσότεροι είναι φιλοτεχνημένοι από Βρετανούς υγρογράφους και με αυτούς γίνονταν δυνατή η πιο ασφαλής ναυσιπλοΐα και ταυτόχρονα σημειώνονταν πρόοδος του εμπορίου, ενώ βοηθήθηκε και η αρχαιολογική μελέτη. Παράλληλα, στην έκθεση υπάρχουν και χάρτες Γαλλικοί, οθωμανικοί και αμερικάνικοι.

Σημαντικές είναι και οι παράκτιες όψεις σε πολλούς χάρτες. «Είναι η εικόνα που βλέπει ο ναυτικός όταν πλησιάζει στις ακτές. Έχουν μέγεθος λίγων εκατοστών, όμως είναι σχεδιασμένες με τέτοια ακρίβεια», εξήγησε ο κ. Σαββαΐδης. Ο ίδιος πρόσθεσε πως τον 19^ο αιώνα η Βρετανία ήταν μεγάλη δύναμη. Όμως είχε διαπιστωθεί πως δεν υπήρχαν χάρτες. Γι’ αυτό ιδρύθηκε η γεωγραφική υπηρεσία της χώρας. Όπως είπε «Για την επικράτηση των επιδιώξεων της Μεγάλης Βρετανίας, τα πολεμικά και τα εμπορικά πλοία της που διέπλεαν την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος χρειάζονταν αξιόπιστους ναυτικούς χάρτες, για να πλοηγηθούν στις θαλάσσιες διαδρομές και να βρουν ασφαλή αγκυροβόλια και λιμάνια. Αυτό το έργο έφεραν σε πέρας οι Βρετανοί υδρογράφοι σε διάστημα περίπου εξήντα χρόνων (1810-1870)».

Η έκθεση οργανώνεται θεματικά στις πέντε παρακάτω ενότητες:

Οι Βρετανοί υδρογράφοι στο Αιγαίο Πέλαγος

Οι υδρογραφικοί χάρτες του Βρετανικού Ναυαρχείου

Σχεδίαση παράκτιων όψεων στους χάρτες

Υδρογράφοι, αρχαιολογία και ελληνική ιστορία

Υδρογράφοι, περιβάλλον και φυσικές επιστήμες.

Θα την εγκαινιάσει ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, κ. Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας.

Χρήσιμα

Διοργάνωση: Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας.

Διάρκεια Έκθεσης: 22 Νοεμβρίου 2024 – 31 Μαρτίου 2025

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Προξένου Κορομηλά 23, τηλ 2310 229778

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 09:00-14:00, Τετάρτη 09:00-20:00 & Σάββατο 10:00-14:00. Εισιτήριο: Ολόκληρο 4€ - Μειωμένο 2€.

Να σημειωθεί πως την επόμενη Τετάρτη θα γίνει ξενάγηση για την έκθεση για τα 120 χρόνια από τον θάνατο του Παύλου Μελά, ενώ οι εκδηλώσεις του συγκεκριμένου αφιερώματος θα ολοκληρωθούν με μια δραματοποιημένη αφήγηση σε συνεργασία με το ΚΘΒΕ.

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ