Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Ο 13χρονος Πάρης έρχεται σε ένα καινούριο σχολείο. Η Όλια, συμμαθήτριά του, προσπαθεί να κρατηθεί από την ασφάλεια που της παρείχε ο κόσμος της παιδικής της ηλικίας. Ο 14χρονος Μάρκος, είναι ένα παιδί που δέχεται πολύ βία στο σπίτι του. Η αλληλεπίδραση των τριών μαθητών θα ξετυλίξει ένα κουβάρι εκφοβισμού όπου θα εμπλακούν ένας καλοπροαίρετος αλλά υπερπροστατευτικός καθηγητής και ένας αυστηρός και τιμωρητικός διευθυντής. Όλοι μαζί θα δημιουργήσουν άθελα τους μια δίνη εκφοβισμού όπου πια είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης.
Αυτά συμβαίνουν στην παράσταση «Teen Talk Bullying» που παρουσιάζει στο Θέατρο In Situ (Κασσάνδρου 42) ο Μικρός Βορράς.
Πρόκειται για μια δουλειά Θεάτρου Forum. «Με αυτό το είδος θεάτρου δίνουμε στους μαθητές τον πρωταγωνιστικό ρόλο να προτείνουν λύσεις και να αναλάβουν δράση, ώστε να σπάσουμε τον κύκλο της βίας, από όπου κι αν προέρχεται», εξήγησε στο TyposThes ο Τάσος Ράτζος που έχει την σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης.
Η θεατρική ομάδα που έφτιαξε ο ίδιος έχει καταπιαστεί τα τελευταία χρόνια με θέματα όπως έμφυλη βία, η οπαδική βία και ο εκφοβισμός - το bullying. «Η ανάγκη για αυτή την παράσταση προέκυψε από την επιθυμία μας να στηρίξουμε τους νέους στην κατανόηση και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού», σημείωσε ο σκηνοθέτης για να συμπληρώσει πως «Δεν υπάρχει πια κανένα όριο, κανένας ηθικός φραγμός» στο bullying. Παράλληλα μίλησε για μια άλλη παράσταση του Μικρού Βορρά, τον «Μικρό Πρίγκιπα» που παίζεται στο Βαφοπούλειο και σχολίασε πως αυτό το έργο «
«συνδυάζει την παιδική αθωότητα με τη βαθιά σοφία». Τέλος αναφερόμενος στο νεανικό θέατρο είπε ότι «μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να τους συντροφεύει στις προκλήσεις της ηλικίας τους, να τους δίνει έμπνευση και να τους βοηθά να εκφράζουν συναισθήματα που ίσως δεν μπορούν να περιγράψουν διαφορετικά».
-Γιατί τελευταία βλέπουμε ολοένα και περισσότερα περιστατικά bullying σε παιδιά και εφήβους; Πώς μπορεί να βοηθήσει το θέατρο;
-Το bullying είναι ένα φαινόμενο που πάντα υπήρχε, αλλά σήμερα το αντιλαμβανόμαστε πιο έντονα, λόγω των κοινωνικών μέσων και της αυξημένης ευαισθητοποίησης. Αυτό το οποίο περισσότερο μας ενοχλεί δεν είναι απλώς η ποσότητα, αλλά και η περίεργα ακραία μορφή που παίρνει ο εκφοβισμός. Δεν υπάρχει πια κανένα όριο, κανένας ηθικός φραγμός. Δηλαδή όταν βλέπουμε μια αγέλη να επιτίθεται σε έναν αδύναμο παιδί και αυτό να τους κάνει χαρούμενους, ναι, κάτι έχει αλλάξει δραματικά. Κι αν θέλουμε να αναρωτηθούμε ουσιαστικότερα και να προχωρήσουμε ακόμα βαθύτερα, θα πρέπει να απαντήσουμε στην ερώτηση: τι διόδους εκτόνωσης προσφέρουμε στους νέους και εφήβους; Γιατί αυτά τα ένστικτα του θυμού, της βίας και του σαδισμού πάντα υπήρχαν στις ανθρώπινες κοινωνίες όμως η ερώτηση παραμένει πού και πώς τα εκτονώνουμε;
Το θέατρο δίνει στα παιδιά και τους εφήβους ένα ασφαλές περιβάλλον για να εξερευνήσουν και να κατανοήσουν κατ΄ αρχήν τον εαυτό τους, και μετά φαινόμενα που παρατηρούν καθημερινά γύρω τους. Μέσα από τη θεατρική πράξη, μπορούν να εκφράσουν συναισθήματα, να αναγνωρίσουν τους «ρόλους της ζωής» και να αναζητήσουν λύσεις σε θέματα που τους απασχολούν. Είναι ο χώρος που τους δίνεται η δυνατότητα να εκφράσουν την δική τους αλήθεια.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτή την παράσταση;
-Υπάρχει ένα τρίπτυχο που μας απασχολεί τα τελευταία χρόνια, ένα έργο με τρία μέρη που θέλουμε να ασχοληθούμε, η έμφυλη βία, η οπαδική βία και ο εκφοβισμός - το bullying. Ξεκινήσαμε με την έμφυλη βία γιατί νιώθουμε ότι ζούμε σε μια πολύ συντηρητική πόλη και πρέπει να τοποθετηθούμε δυναμικά στο κομμάτι των έμφυλων στερεοτύπων. Αλλά ήταν και η πρώτη φορά που δοκιμάσαμε το θέατρο forum στους εφήβους. Οι εμπειρίες ήταν αποκαλυπτικές και δεν είχαμε παρά να συνεχίσουμε αυτόν τον δρόμο. Ο επόμενος σταθμός ήταν ο εκφοβισμός, ο τραμπουκισμός, το bullying. Τοποθετήσαμε το έργο μέσα σε ένα σχολείο γιατί υπάρχει αυτή η μεγάλη ανάγκη να βοηθήσουμε τους νέους αλλά και τους εκπαιδευτικούς τόσο στην κατανόηση όσο και στην διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού.
Και βέβαια η ανάγκη για αυτή την παράσταση προέκυψε από την επιθυμία μας να στηρίξουμε τους νέους στην κατανόηση και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού. Με το Θέατρο Forum, δίνουμε στους μαθητές τον πρωταγωνιστικό ρόλο να προτείνουν λύσεις και να αναλάβουν δράση, ώστε να σπάσουμε τον κύκλο της βίας, από όπου κι αν προέρχεται.
-Πόσο κατάλληλο είναι το Θέατρο Forum για να προσεγγίσει ένα τόσο λεπτό θέμα όπως ο σχολικός εκφοβισμός;
-Θα έλεγα πως αυτή η παράσταση είναι μια ευκαιρία για όλους, μικρούς και μεγάλους, να σκεφτούν βαθύτερα το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, όχι μόνο ως θεατές αλλά ως ενεργοί συμμετέχοντες. Μέσα από το Θέατρο Forum, προσφέρουμε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους και να προτείνουν λύσεις. Το θέατρο forum είναι μια προσομοίωση της πραγματικότητας, μια πρόβα ζωής. Η παράσταση δεν είναι μόνο ένα καλλιτεχνικό γεγονός, αλλά μια πράξη συλλογικής ευαισθητοποίησης και δράσης. Γιατί το θέατρο forum είναι το πιο όμορφο μαχητικό είδος θέατρου και όταν υπάρχει ένα πραγματικό πρόβλημα στην κοινωνία τότε είναι ο καταλληλότερος τρόπος να ανοίξει ένας διάλογος ουσιαστικός αλλά και βιωματικός.
Δεν είναι απλώς ένα λεπτό θέμα, αλλά είναι και πάρα πολύ σύνθετο, γιατί αυτό που συνήθως γίνεται, είναι ότι το σχολείο λειτουργεί τιμωρητικά και έτσι δημιουργείται ένας κύκλος βίας μια σπείρα η οποία δεν έχει τέλος. Αυτό που κάνουμε είναι να ενδυναμώνουμε όσους συμμετέχουν στην παράσταση μας στην διαχείριση του εκφοβισμού σε όλες του τις φάσεις.
-Τι θα δούμε στην παράσταση;
-Στην παράσταση, οι θεατές θα παρακολουθήσουν την ιστορία ενός 13χρονου αγοριού, του Πάρη, που προσπαθεί να προσαρμοστεί σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον. Μαζί του, υπάρχει η Όλια, μια συμμαθήτρια του, που δυσκολεύεται να αφήσει την παιδική της ηλικία, και ο Μάρκος, ένας μεγαλύτερος μαθητής που ασκεί βία λόγω των δύσκολων συνθηκών που αντιμετωπίζει στο σπίτι του.
Στην πλοκή θα εμπλακούν επίσης οι ρόλοι ενός καλοπροαίρετου καθηγητή-καθηγήτριας αλλά και ενός αυστηρού, τυπικού, λάτρη των πρωτοκόλλων αλλά και τιμωρητικού διευθυντή-διευθύντριας, που αντιπροσωπεύουν τις δικές τους, διαφορετικές προσεγγίσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας, στο φαινόμενο του bullying. Στόχος μας είναι να δείξουμε, όσο πιο ανάγλυφα, πως δημιουργείται ένας κύκλος βίας και να καλέσουμε το κοινό να προτείνουν τρόπους για να τον σπάσουμε. Μετατρέποντας τους θεατές από απλούς παρατηρητές σε ενεργούς συμμετέχοντες-πολίτες.
-Πώς αντιδρούν τα παιδιά στις παραγωγές σας; Ποια η σχέση τους με το θέατρο;
-Τα παιδιά- έφηβοι δείχνουν μεγάλο ενθουσιασμό και συμμετέχουν με αυθεντικότητα σε όλες τις παραγωγές μας. Νιώθουν πόσο σημαντικό είναι εκτός από το να απολαύσουν μια θεατρική παράσταση, η οποία έχει φτιαχτεί στην δική τους γλώσσα, παράλληλα να τους δίνεται χώρος και βήμα να εκφράσουν τον δικό τους προσωπικό κόσμο. Ιδιαίτερα στο Θέατρο forum, όπου τους δίνεται η ευκαιρία να πάρουν ενεργό ρόλο! Τα παιδιά-έφηβοι νιώθουν πως οι απόψεις τους έχουν αξία και πως μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο την εξέλιξη της ιστορίας, αλλά και της ίδιας της ζωής τους! Μέσα από τη διαδραστική αυτή διαδικασία, η σχέση τους με το θέατρο βαθαίνει, καθώς δεν είναι απλοί θεατές, αλλά συμμέτοχοι στη δράση. Για πολλά παιδιά, το θέατρο γίνεται ένα μέσο έκφρασης και εξερεύνησης των συναισθημάτων τους, ενώ για άλλους είναι η πρώτη φορά που έρχονται σε επαφή με τόσο δύσκολα θέματα με έναν ασφαλή και υποστηρικτικό τρόπο. Το πιο συγκινητικό είναι όταν βλέπουμε τούς εφήβους να αναγνωρίζουν πτυχές του εαυτού τους στους θεατρικούς χαρακτήρες και να ανοίγουν συζητήσεις για το πώς θα μπορούσαν να αλλάξουν τα πράγματα στην πραγματική ζωή!
-Παράλληλα ετοιμάζετε τον «Μικρό πρίγκιπα» σε παιδική παράσταση. Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο και πώς κουμπώνει στο σήμερα;
-Ο «Μικρός Πρίγκιπας» είναι ένα έργο που συνδυάζει την παιδική αθωότητα με τη βαθιά σοφία. Σε μια εποχή που η τεχνολογία και η αποξένωση κουρελιάζουν τους ζωές των σύγχρονων ανθρώπων, οι αξίες του έργου, τους η φιλία, η αγάπη, η υπευθυνότητα και η ανάγκη για ουσιαστική ανθρώπινη επαφή, είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Μέσα από αυτή την παράσταση, θέλουμε να υπενθυμίσουμε στα παιδιά και τους ενήλικες την αξία τους καλοσύνης και τους κατανόησης. Τους ουσιαστικής συνύπαρξης.
-Ο Μικρός Βορράς μετρά χρόνια στο παιδικό και νεανικό θέατρο. Τι έχετε αποκομίσει από την επαφή τους με τους νέους θεατές όλο αυτό το διάστημα και τι ονειρεύεστε για το μέλλον;
-Η εμπειρία μας με τους νέους θεατές όλα αυτά τα χρόνια μας έχει διδάξει πως το θέατρο μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να τους συντροφεύει στις προκλήσεις της ηλικίας τους, να τους δίνει έμπνευση και να τους βοηθά να εκφράζουν συναισθήματα που ίσως δεν μπορούν να περιγράψουν διαφορετικά.
Ονειρεύομαι ένα θέατρο που θα συνεχίσει να αφουγκράζεται τις ανησυχίες και τις ανάγκες των παιδιών και των εφήβων, να τους προτρέπει να σκέφτονται, να αισθάνονται, να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους και να αναπτύσσονται μια σχέση αγάπης και σεβασμού με την τέχνη.
Ταυτότητα παράστασης «Teen Talk Bullying»
Σύλληψη ιδέας – εμψύχωση Χριστίνα Κρίθαρη, Κείμενο Μικρός Βορράς, Σκηνοθετική επιμέλεια: Τάσος Ράτζος, Μουσική Μάριος Αποστολακούλης, Σκηνικά αντικείμενα - ενδυματολογία Ιωάννα Παγιατάκη, Κινησιολογική επιμέλεια Τάσος Παπαδόπουλος, Μακιγιάζ – hairstyling Στέφανος Μπαμπούλης, Φωτογραφίες - video Ζαφείρης Σαλμανλής, Ειδικές κατασκευές Ανέττα Ιμπρισίμη, Γραφιστικός σχεδιασμός Ντόρη Λούκρη, Οργάνωση παραστάσεων Αλεξάνδρα Κασιούμη, Social media Ανθούλα Αηδώνη, Επικοινωνία Στέλλα Τενεκετζή. Παίζουν - εμψυχώνουν: Ανθούλα Αηδώνη, Πάνος Κεφαλούρος, Ιόλη Κώνστα Πολύζου, Αφροδίτη Νικολιουδάκη Μια παράσταση του «Θεάτρου Forum» με την υποστήριξη του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και του Υπουργείου Πολιτισμού.
Πληροφορίες
Ημέρες παραστάσεων: Σάββατο 23/11, Σάββατο 30/11 Τόπος: Θέατρο In Situ _ Κασσάνδρου 42 _ Θεσσαλονίκη Συνολική Διάρκεια: 1 ώρα και 15 λεπτά
Εισιτήρια: γενική είσοδος 10,00 ευρώ
Κρατήσεις: 6934 600074
Σημείωση: Η παράσταση παράλληλα περιοδεύει σε πόλεις της Ελλάδας. Για να έρθει ο Μικρός Βορράς σε θέατρο ή στο σχολείο της περιοχής σας: www.mikrosvorras.gr και τηλεφωνικά στο 6934 600074.
