Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ | ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Κάτω από το 20% βρίσκεται το ποσοστό των ασφαλισμένων σπιτιών στην Ελλάδα, ενώ τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός δημιουργούν προσδοκίες ότι θα αποτελέσουν κίνητρο για αύξηση του ποσοστού αυτού, σε μια εποχή όπου η ένταση και η συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τον ασφαλιστικό κλάδο τα μέτρα που ανακοίνωσε στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την ενίσχυση της ασφαλιστικής προστασίας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις φυσικές καταστροφές κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
«Τα μέτρα αυτά συμβαδίζουν με τις θέσεις της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς και αποτελούν αφετηρία για τη θωράκιση της κοινωνίας μας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Το κενό ασφαλιστικής προστασίας στην Ελλάδα είναι πολύ μεγάλο και θα χρειαστεί συντονισμένη προσπάθεια και μέτρα για τη μείωσή του», είχε δηλώσει ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος Δ.Σ της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, χαρακτηριστικά.
Στη σωστή κατεύθυνση κρίνει ότι είναι τα μέτρα και ο Νίκος Κεχαγιάογλου Ασφαλιστικός Σύμβουλος στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), σημειώνοντας ωστόσο στο «TyposThes» ότι θα έπρεπε να έχουν υιοθετηθεί νωρίτερα, ενώ υπογραμμίζει, παράλληλα, τη σημασία της ιδιωτικής ασφάλισης.
Το κίνητρο που δίνεται για αύξηση της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ στο 20% δεν είναι πολύ μεγάλο, όπως παραδέχεται, όμως «είναι καλύτερο από πριν και σίγουρα καλύτερο από το τίποτα».
Ο κ. Κωνσταντίνος Χαϊδούτης πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης τόνισε και αυτός από την πλευρά του στο «ΤyposThes» ότι σίγουρα η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ είναι ένα θετικό μέτρο και μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για περισσότερες ασφαλίσεις. «Όπως βλέπουμε, με την κλιματική αλλαγή, όσοι παραμένουν ανασφάλιστοι καθιστούν αυτομάτως τους εαυτούς τους απροστάτευτους. Είναι βέβαιο ότι το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να αποζημιώνει τον καθένα. Άλλο είναι η παροχή βοήθειας και άλλο η πλήρης αποζημίωση. Είναι μια εσφαλμένη εικόνα. Δεν μπορείς να περιμένεις να σε αποζημιώσει το κράτος από μια θεομηνία για το σύνολο της ζημιάς που έχεις υποστεί», όπως επισημαίνει.
Ο ίδιος θεωρεί ότι και το κίνητρο του μειωμένου ΕΝΦΙΑ και η αύξηση των σοβαρότατων καιρικών φαινομένων θα οδηγήσει πολλούς στο να αξιοποιήσουν αυτό το νέο μέτρο.
«Σημαντική η συνδρομή της ιδιωτικής ασφάλισης»
«Όταν συμβαίνει μια μεγάλη καταστροφή τότε έρχεται το κράτος και με τους νόμους περί αρωγής καλύπτει από τον κρατικό προϋπολογισμό τις ζημιές. Αυτό όμως δεν είναι σωστό γιατί στην ουσία τις ζημιές των ανασφάλιστων τις πληρώνει το κοινωνικό σύνολο. Αντιθέτως όταν κάποιος είναι ασφαλισμένος, το κοινωνικό σύνολο θα βγει πάρα πολύ ωφελημένο», αναφέρει ο κ. Κεχαγιάογλου.
Αναφέροντας το παράδειγμα της φωτιάς στο Μάτι και των πλημμυρών στη Θεσσαλία, επισημαίνει ότι αν αυτές οι περιουσίες ήταν όλες ασφαλισμένες, σήμερα θα μιλούσαμε για καινούργιες πολιτείες που θα είχαν φτιαχτεί με λεφτά των ασφαλιστικών, που είναι αντασφαλισμένες, οπότε υπάρχει άφθονο χρήμα να διατεθεί για τέτοιες ζημιές, ενώ και το κράτος θα εισέπραττε φόρους από το ΦΠΑ των υλικών που θα χρειάζονταν για να κατασκευαστούν οι υποδομές, τα σπίτια και οι επιχειρήσεις και από τις εργοδοτικές εισφορές από το εργατικό προσωπικό που θα δούλευε κλπ.
«Τόσο σημαντική είναι η συνδρομή της ιδιωτικής ασφάλισης και για το λόγο αυτό εμείς υποστηρίζουμε την καθολικότητά της», τονίζει χαρακτηριστικά.
«Το κίνητρο δε θα έπρεπε να είναι η υποχρεωτικότητα»
Ο κ. Κεχαγιάογλου χαρακτηρίζει εξάλλου «θετική έκπληξη» το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις με τζίρο πάνω από 500.000υποχρεώνονται να ασφαλιστούν για φυσικές καταστροφές, διαφορετικά, δεν θα αποζημιώνονται. Η προηγούμενη ρύθμιση αφορούσε όσες είχαν τζίρο πάνω από 2 εκατ. ευρώ, οι οποίες έτσι κι αλλιώς ήταν ασφαλισμένες, άρα το μέτρο αφορούσε ελάχιστες. «Τώρα είναι υποχρεωμένος να ασφαλιστεί ένας πολύ μεγάλος όγκος επιχειρήσεων και αυτό είναι πολύ θετικό», όπως λέει ο κ. Κεχαγιάογλου, επισημαίνοντας πάντως ότι και πάλι η ρύθμιση δεν αφορά τις πολύ μικρές επιχειρήσεις «οι οποίες καλό θα ήταν να το φροντίσουν μόνες τους».
Ο ίδιος εκφράζει την άποψη ότι το κίνητρο δεν θα έπρεπε να είναι η υποχρεωτικότητα ή η φοροαπαλλαγή αλλά να καταλάβει ο καθένας ότι ασφαλίζεται για τον εαυτό του. «Δεν μπορεί το κράτος να είναι ο φυσικό εγγυητής των ιδιωτικών περιουσιών. Το κράτος μπορεί να κάνει περιορισμένα πράγματα πάνω σε αυτό το θέμα. Να βοηθήσει δηλαδή θεσμικά, φορολογικά κλπ.», επισημαίνει.
Πόσα σπίτια είναι ασφαλισμένα στην Ελλάδα
Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η οποία βασίζεται σε στοιχεία για πάνω από 1,1 εκατ. συμβόλαια τα οποία ήταν σε ισχύ την 31η Δεκεμβρίου 2023, το ποσοστό ασφαλιστικής κάλυψης κατοικιών της χώρας ανέρχεται σε 18,2%, αυξημένο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Συγκεκριμένα, υπάρχει αύξηση 6,7% στην ασφάλιση κατοικιών τον Δεκέμβριο του 2023 (1.159.332 συμβόλαια) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς (1.086.037 συμβόλαια).
Δηλαδή το ποσοστό ασφαλιστικής κάλυψης της χώρας είναι 18,2% τον Δεκέμβριο του 2023 έναντι 17% τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς.
Από τις ασφαλισμένες κατοικίες με κάλυψη κτιρίου προκύπτουν και τα εξής στοιχεία:
Ασφαλισμένες για καιρικά φαινόμενα και σεισμό είναι 522.222 κατοικίες (52,4% του συνόλου)
- Ασφαλισμένες για σεισμό μόνο 286.553 (28,8% του συνόλου)
- Ασφαλισμένες για καιρικά φαινόμενα μόνο 140.744 (14,1% του συνόλου)
- Με ενυπόθηκο ενδιαφέρον 619.140 (62,2% του συνόλου)
- Εντοπιζόμενες στην Αττική είναι 453.578 κατοικίες (45,5% του συνόλου)
«Δεν είναι όλοι σωστά ασφαλισμένοι»
Ο κ. Κεχαγιάογλου αναφέρει παράλληλα ότι η εμπειρία της κακοκαιρίας Daniel έδειξε ότι δεν ήταν όλοι σωστά ασφαλισμένοι. Μπορεί να ήταν για φωτιά, ίσως και για σεισμό, αλλά δεν είχαν βάλει στο συμβόλαιο τις θεομηνίες. «Οι τράπεζες στα ασφαλιστήρια που υποχρεώνουν τον κόσμο να συνάψει όταν παίρνει δάνειο βάζουν όρους για φωτιά και σεισμό και έως τώρα δεν υπήρχαν οι θεομηνίες. Οπότε πάρα πολλοί έμειναν εκτεθειμένοι επειδή δεν είχαν την κάλυψη για θεομηνίες». Επειδή όμως δεν κοστίζει ακριβά να ενσωματωθεί αυτή η κάλυψη σε ένα υφιστάμενο ασφαλιστήριο, ο ίδιος εκτιμά ότι όλοι θα την προσθέσουν.
«Ασφάλιση με ούτε μισό ευρώ τη μέρα»
Σχολιάζοντας τα στοιχεία για την ασφάλιση κατοικιών στην Ελλάδα, αναφέρει ότι από όσους είναι ασφαλισμένοι δεν είναι όλοι για θεομηνίες, εκτιμώντας ότι τα νέα μέτρα θα ωθήσουν τον κόσμο να ασφαλιστεί, ενώ παράλληλα αναφέρεται και στο κόστος ασφάλισης.
«Ο λόγος για τον οποίο ο κόσμος δεν ασφαλίζει το ακίνητό του είναι ίσως γιατί δε γνωρίζει πόσο φθηνό είναι. Ένα σπίτι 100 τ.μ. μπορείς να το ασφαλίσεις μεταξύ 120-150 ευρώ. Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο, τη στιγμή μάλιστα που ο Έλληνας αγαπάει τόσο την ακίνητη ιδιοκτησία με τη χώρα μας να έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτησίας παγκοσμίως. Είναι αστείο να μην ξοδέψει λίγο παραπάνω για να ασφαλίσει το σπίτι του, το κεραμίδι κάτω από το οποίο ζει. Είναι ούτε μισό ευρώ την ημέρα», λέει χαρακτηριστικά.
Τι άλλα μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν
Σήμερα το κράτος εισπράτει φόρο επί των ασφαλίστρων 15%. Κατά τον κ. Κεχαγιάογλου θα μπορούσε να επέμβει καθοριστικά για την ευκολότερη ασφάλιση και συγκεκριμένων κατηγοριών ακινήτων.
Αναφέρει συγκεκριμένα ότι τα ακίνητα προ του 1960 δεν ασφαλίζονται για σεισμό γιατί δεν υπήρχε τότε ο αντισεισμικός κανονισμός. «Το κράτος θα μπορούσε να θέσει κάποιες προϋποθέσεις και προδιαγραφές ώστε σπίτια καλοστεκούμενα, εφόσον πάρουν βεβαίωση μηχανικού για τη στατικότητά τους να ασφαλιστούν και αυτά. Γιατί δεν μπορούν τώρα να έχουν έκπτωση ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή αν έχει κάποιος σπίτι του 1955 και δεν μπορεί να ασφαλιστεί για σεισμό, δεν μπορεί να έχει έκπτωση ΕΝΦΙΑ και δεν πρόκειται για λίγα σπίτια, καθώς αποτελούν πάνω από το 30% του συνολικού κτιριακού δυναμικού της χώρας», τονίζει, προσθέτοντας ότι θα μπορούσε το κράτος να μεριμνήσει και γι αυτά ή να βοηθήσει να ασφαλίζονται πιο εύκολα.
Να αναφέρουμε ακόμη ότι κάποιες εταιρίες έχουν παραμετροποιημένο τιμολόγιο και διαφορετικές ζώνες τιμολόγησης, ανάλογα με την περιοχή, το οποίο αφορά κυρίως τη σεισμικότητα των περιοχών.
Πρόγραμμα για τα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ
Ο κ. Κεχαγιάογλου αναφέρεται και στο ασφαλιστικό πρόγραμμα που ήδη από το 2004 έχει κάνει η ΠΟΜΙΔΑ και το οποίο έχει ενιαία τιμολόγηση σε όλη την Ελλάδα, λέγοντας ότι
έχει οδηγήσει σε εκατομμύρια ευρώ αποζημιώσεων όλα αυτά τα χρόνια «που έχουν σώσει κόσμο».
«Η ασφάλεια αναδημιουργεί περιουσίες μετά από μια καταστροφή. Όταν έχεις ασφαλίσει σωστά το περιουσιακό σου στοιχείο η ασφαλιστική εταιρεία σε αποζημιώνει πλήρως», τονίζει σημειώνοντας ότι το πρόγραμμα είναι ένα συμβόλαιο ειδικών περιστάσεων που αφορά τα περίπου 10.000 μέλη της ΠΟΜΙΔΑ. Αρκεί να είναι κάποιος ιδιοκτήτες μέλος σε τοπική οργάνωση ιδιοκτητών για να συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Μητσοτάκης
Τα σχετικά μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ είναι τα εξής:
- Αυξάνεται κατά 20% η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες που ασφαλίζουν κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ από θεομηνίες.
- Οι ακίνητες περιουσίες μεγαλύτερης αξίας θα διατηρούν την έκπτωση 10% στον ΦΠΑ αν ασφαλιστούν, αν όμως, δεν το κάνουν, από τον Απρίλιο του 2025 δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος σε περίπτωση ζημιάς.
- Όλες οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ θα πρέπει, υποχρεωτικά να ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές. Διαφορετικά, δεν θα αποζημιώνονται. Κάτι που θα ισχύσει και για κάθε νέο συμβόλαιο, όπως και για την ανανέωση παλαιάς σύμβασης οχημάτων ιδιωτικής ή επαγγελματικής χρήσης.
- Άμεση κατάργηση του φόρου 15% στην ασφάλιση υγείας για παιδιά μέχρι 18 ετών.
- Κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου στις ασφαλιστικές πράξεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες από 1η Ιουνίου 2025 καθίσταται υποχρεωτική η ασφάλιση όλων των επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο άνω των 500.000 ευρώ, ενώ άμεσα ισχύει η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ. Αν κάποιος ασφαλίσει 1η Οκτώβρη το ακίνητό του θα πάρει το ¼ του 20% της έκπτωσης, δεδομένου ότι δε θα είναι ασφαλισμένος όλη τη χρονιά. Θα έχει δηλαδή περίπου 5% έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ για το 2025.
