Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
Ισορροπία τρόμου επικρατεί στην ανατολική Ουκρανία, με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τις ειδικές δυνάμεις της χώρας και τους φιλορώσους αυτονομιστές, να στήνουν η καθεμία τη δική της επίδειξη ισχύος, ενώ σήμερα συναντιούνται στη Γενεύη για συνομιλίες οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσίας και Κιέβου.
Καθημερινά κλιμακώνεται η ένταση στην ανατολική Ουκρανία. Μία μέρα μετά το πέρας του τελεσίγραφου της κυβέρνησης του Κιέβου προς τους αυτονομιστές, ο στρατός κινήθηκε βραδέως προς την περιοχή με τον τοποθετημένο Ουκρανό Πρόεδρο, Ο. Τουρτσίνοφ, να κάνει λόγο για «αντιτρομοκρατική επιχείρηση». Επτά τεθωρακισμένα υπό ουκρανική σημαία εισήλθαν, χθες, στην πόλη Κραματόρσκ, μετά την ανακατάληψη του κοντινού αεροδρομίου από τους αυτονομιστές. Η κατάσταση εκεί είναι ιδιαίτερα ομιχλώδης. Σύμφωνα με το BBC, υπήρξαν αναφορές πως πολίτες μπήκαν στο δρόμο των τανκ, ακόμη και πως οι στρατιώτες εγκατέλειψαν τα άρματα και άλλαξαν πλευρές.
Μόλις 15 χιλιόμετρα βόρεια του Κραματόρσκ, ένοπλοι, ντυμένοι με στρατιωτικές στολές, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Ρόιτερς, οδήγησαν έξι τανκ υπό ρωσική σημαία στην πόλη Σλαβιάνσκ. Καθώς εισέρχονταν στην πόλη σταμάτησαν έξω από το δημαρχείο, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο αυτονομιστών. Όπως μεταδίδουν τα διεθνή μέσα έγιναν δεκτοί με επευφημίες και ζητωκραυγές όπως «Μπράβο παλικάρια» και «Ρωσία, Ρωσία».
Επί του εδάφους, λοιπόν, η πορεία των τανκ με ουκρανική σημαία ανακόπηκε από πολίτες, ενώ οι στρατιώτες, σύμφωνα με το BBC, έλεγαν πως δεν θα πυροβολήσουν εναντίον «του λαού μας». Τα άρματα με ρωσική σημαία έγιναν δεκτά ως «απελευθερωτές». Από αέρος, όμως, ένα ουκρανικό μαχητικό πραγματοποιούσε υπερπτήση για κάποια λεπτά, με στόχο βεβαίως την επίδειξη δύναμης του Κιέβου. Όλα αυτά, ενώ στην πλούσια βιομηχανική πόλη του Ντονέτσκ, τουλάχιστον 20 ένοπλοι αυτονομιστές κατέλαβαν το δημαρχείο. Συνολικά την τελευταία εβδομάδα κυβερνητικά κτίρια βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους σε δέκα πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας.
Επικίνδυνες ισορροπίες
Είναι φανερό πως παρά τη ρητορική της κυβέρνησης του Κιέβου: 1) η τοποθετημένη κυβέρνηση δεν έχει αυτή τη στιγμή τον απόλυτο έλεγχο των στρατιωτικών δυνάμεων, αλλά και πως 2) φοβάται πως ακόμη κι ένας νεκρός αυτονομιστής θα οδηγήσει σε στρατιωτική επέμβαση της Μόσχας. Υπενθυμίζουμε πως ο Πούτιν έχει ήδη λάβει, πριν καν το δημοψήφισμα στην Κριμαία, ανοικτή επιταγή από το ρωσικό Κοινοβούλιο, τη Δούμα, για επέμβαση, άπαξ και κρίνει πως «απειλούνται τα ρωσικά συμφέροντα», ενώ ο ίδιος ο Πούτιν έχει μιλήσει για προστασία των ρωσόφωνων με οποιοδήποτε μέσο. Βεβαίως, ενόψει και της σημερινής συνάντησης, είναι φανερό πως τηρείται και μία στάση αναμονής. Άλλωστε, είναι η πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης στην Ουκρανία που θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι Ανατολή και Δύση. Επί του εδάφους, όμως, τα νεύρα είναι τσιτωμένα και ακόμη κι ένα ατύχημα μπορεί να λειτουργήσει ως σπίθα στην πυριτιδαποθήκη που είναι σήμερα η ανατολική Ουκρανία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, οι συνέπειες θα είναι ανεξέλεγκτες.
Τηλεφώνημα στη Μέρκελ
Αργά το βράδυ της Τρίτης επικοινώνησαν οι ηγέτες της Ρωσίας και της Γερμανίας, με το Ρώσο Πρόεδρο να επισημαίνει προς τη Γερμανίδα Καγκελάριο πως το Κίεβο «κινείται εκτός συνταγματικού πλαισίου», στέλνοντας το στρατό εναντίον των αυτονομιστών. «Η κλιμάκωση της σύγκρουσης θέτει ουσιαστικά τη χώρα σε τροχιά εμφυλίου πολέμου», είπε προς την Α. Μέρκελ, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου. Η αντίδραση ήρθε από τον τοποθετημένο Ουκρανό πρωθυπουργό, Α. Γιατσένιουκ, ο οποίος κατηγόρησε τη Μόσχα για «εξαγωγή τρομοκρατίας προς την Ουκρανία».
Νατοϊκή ενίσχυση
«Στη θάλασσα, στον αέρα, στο έδαφος», παντού. Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ενίσχυση των δυνάμεων και μάλιστα «αμέσως», μέσω του γενικού γραμματέα του της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, Άντερς Φο Ράσμουσεν. Τα μαχητικά αεροσκάφη του NATO θα πραγματοποιούν περισσότερες υπερπτήσεις στην περιοχή της Βαλτικής, συμμαχικά πολεμικά πλοία θα καταπλεύσουν στη Βαλτική θάλασσα, στην ανατολική Μεσόγειο και αλλού, ενώ συμμαχικές χερσαίες δυνάμεις θα συμβάλλουν στη βελτίωση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των στρατών των κρατών-μελών του Συμφώνου, στην εκπαίδευσή τους και σε γυμνάσια που θα διεξαχθούν, πρόσθεσε ο Ράσμουσεν.
Δεν θα κάνει πίσω η Ρωσία
Ενόψει της συνάντησης των τεσσάρων στη Γενεύη ένα είναι το σίγουρο: Αποκλείεται να υποχωρήσει η Ρωσία! Αυτή τη στιγμή ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ουκρανία ευνοεί τη Μόσχα. Γράψαμε ήδη πως η τοποθετημένη κυβέρνηση του Κιέβου αδυνατεί να ελέγξει τα σώματα του στρατού. Ακόμη κι αν δεν επιβεβαιωθούν οι μαρτυρίες που επικαλούνται τα διεθνή μέσα περί αποστασίας Ουκρανών στρατιωτών, δεν μπορεί να συγκριθεί η στρατιωτική ισχύς της Ρωσίας με αυτή του Κιέβου. Ο Πούτιν, άλλωστε, γνωρίζει πολύ καλά πως δεν μπορεί πλέον να κάνει πίσω. Έχει ήδη προσαρτήσει την Κριμαία και έχει υποσχεθεί «προστασία» στο ρωσόφωνο πληθυσμό της ανατολικής Ουκρανίας. Θα σημάνει το πολιτικό του τέλος μία υποχώρηση στις διεκδικήσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ. Ακόμη περισσότερο θα σημάνει το τέλος της ενδυναμωμένης τα τελευταία χρόνια Ρωσίας. Το ακόμη μεγαλύτερο ζήτημα είναι η αποφυγή της αιματοχυσίας. Η επιλογή της ομοσπονδοποίησης της Ουκρανίας τέθηκε στο τραπέζι από τον Σεργκέι Λαβρόφ και υιοθετήθηκε και από τον τοποθετημένο Πρόεδρο της Ουκρανίας, ως μία βιώσιμη λύση. Επί του πρακτέου, κάτι τέτοιο ικανοποίει τη Μόσχα καθώς θα έχει τον ντε φάκτο έλεγχο της ανατολικής Ουκρανίας. Η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία δημιουργεί μία βεβαιότητα μη υποτίμησης των κινδύνων που ενέχονται άπαξ και η Δύση σκληρύνει τη στάση της, παρά τις ανακοινώσεις του ΝΑΤΟ για ενίσχυση των δυνάμεών του στην περιοχή. Όλα αυτά όμως μένουν να αποδειχτούν.
