Της Λεμονιάς Βασβάνη
Δύο αληθινά, άλυτα εγκλήματα με χρονική απόσταση είκοσι πέντε χρόνων και φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους ακολουθεί η υπόθεση του νέου βιβλίου του Μίνου Ευσταθιάδη με τίτλο «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» (εκδ. Μεταίχμιο): την εξαφάνιση ενός κοριτσιού το 1981 στο δάσος της βαυαρικής λίμνης Άμερ με τη δολοφονία μιας γυναίκας στο πολυτελές ρετιρέ της, στο κέντρο του Μονάχου, το 2006.
Ο συγγραφέας, που θα βρεθεί την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου, 19:00 στη Θεσσαλονίκη, στο βιβλιοπωλείο Κωνσταντινίδης (Μητροπόλεως 92), για να παρουσιάσει το true crime μυθιστόρημά του, είπε στο «ΤyposThes» πώς ξεκίνησε την έρευνά του και μίλησε για την σύνδεση των δύο ιστοριών.
Αναφέρθηκε στην συνάντηση που είχε στην φυλακή υψίστης ασφαλείας του Στράουμπινγκ στη Γερμανία με τον Φρέντερικ Τάλας, που καταδικάστηκε για τον θάνατο της θείας του Σαρλότε Μπέρινγκερ, και πόσο η συζήτηση μαζί του επηρέασε το βιβλίο του.
«Ξαφνικά είχα μετατραπεί κι εγώ σ’ ένα κομμάτι του παζλ. Δεν έγραφα πλέον για κάποια μακρινή ιστορία. Τη ζούσα. Η προσωπική μου εμπλοκή ήταν αυτή που διαμόρφωσε τελικά το βιβλίο. Για παράδειγμα, πολλές από τις σημειώσεις, που αρχικά κρατούσα στο ημερολόγιό μου, αποτελούν πια μέρος του κειμένου», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Όλα ξεκίνησαν από μια τυχαία κουβέντα σε κάποιο μπαρ. Μιλούσαμε για εγκλήματα κι ένας φίλος άρχισε να διηγείται μια ιστορία που συνέβη στη Γερμανία το 2006. Στην αρχή ακουγόταν απίστευτη, αλλά τελικά ήταν αληθινή.
-Το μυθιστόρημα θίγει δύο στυγερά εγκλήματα. Πώς συνδέονται;
-Η τομή δύο ευθειών σχηματίζει έναν σταυρό. Δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό δεν συμβαίνει μόνο με χαραγμένες γραμμές. Το βλέπουμε παντού στη ζωή κι έχει μεγάλο ενδιαφέρον η τομή: έπειτα απ’ αυτή, τίποτα δεν είναι το ίδιο. Στην περίπτωση του βιβλίου, το κρίσιμο σημείο βρίσκεται σε μια έρευνα που χρειάστηκε σχεδόν τρεις δεκαετίες για να δει το φως της δημοσιότητας.
-Ποιο το σχόλιο για την απονομή δικαιοσύνης;
-Το δικό μου σχόλιο εστιάζεται στη σημασία της αμφιβολίας. Και φυσικά αυτό δεν αφορά μόνο την απονομή δικαιοσύνης. Νομίζω πως όχι μόνο έχουμε πάντα το δικαίωμα να αμφιβάλλουμε, αλλά πολλές φορές και την υποχρέωση να το κάνουμε.
-Τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση από τη συνάντησή σας με τον κατάδικο;
-Σε μια στιγμή είπε «νόμιζα πως αυτά γίνονται μόνο σε ταινίες, αλλά ξαφνικά ήταν πραγματικότητα και είχε συμβεί στη δική μου ζωή και δεν μπορούσα να κάνω απολύτως τίποτα για να το αλλάξω». Συμπύκνωσε τα πάντα.
Όταν τελείωσε ο χρόνος της επίσκεψής μου στη φυλακή και προσπάθησα να επιστρέψω στο Μόναχο, όπου έμενα, συνεχώς έχανα τον δρόμο. Ως συγγραφέας, πολύ πιθανόν να μην έχω άλλη παρόμοια εμπειρία. Ξαφνικά είχα μετατραπεί κι εγώ σ’ ένα κομμάτι του παζλ. Δεν έγραφα πλέον για κάποια μακρινή ιστορία. Τη ζούσα. Η προσωπική μου εμπλοκή ήταν αυτή που διαμόρφωσε τελικά το βιβλίο. Για παράδειγμα, πολλές από τις σημειώσεις, που αρχικά κρατούσα στο ημερολόγιό μου, αποτελούν πια μέρος του κειμένου.
-Πρόκειται για ένα true crime μυθιστόρημα. Πόσο αυτό κάνει πιο δύσκολη τη γραφή; Νιώθετε μεγαλύτερη ευθύνη; Και πόσο βοήθησε το γεγονός ότι έχετε και νομικές σπουδές;
-Μάλλον κάπου θα βοήθησαν και οι σπουδές μου στα νομικά. Το true crime έχει όμως -από μόνο του- μια τελείως διαφορετική αίσθηση. Έγραφα για ανθρώπους, που όχι μόνο βρίσκονται εν ζωή, αλλά και έχουν επηρεαστεί τόσο πολύ απ’ αυτή την ιστορία. Για ανθρώπους που δεν είχαν καν την πολυτέλεια μιας αντίδρασης, γιατί ήταν στη φυλακή. Όλα αυτά φορτώνουν ένα βάρος που κρέμεται πάνω από κάθε πρόταση. Από την άλλη όμως, αν φοβηθείς δεν γίνεται τίποτα. Ήθελα να γράψω αυτό που έβλεπα.
-Ήταν εύκολο να σας εμπιστευθούν οι πηγές σας και να κάνετε το ραντεβού με τον Φρέντερικ Τάλας;
-Έστειλα ένα γράμμα στον Φρέντερικ Τάλας (ήταν άλλωστε ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας με έναν φυλακισμένο στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Στράουμπινγκ) και του ζητούσα να συναντηθούμε. Δέχτηκε αμέσως. Οι γερμανικές αρχές όμως χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να δώσουν την έγκρισή τους. Εκ των υστέρων, αποδείχθηκε ότι υπήρχε ένας συγκεκριμένος λόγος γι’ αυτό: Είχαν μεταφέρει τον Τάλας σ’ ένα άλλο τμήμα της φυλακής, όπου οι συνθήκες κράτησης ήταν πολύ πιο «ανθρώπινες». Εκεί τον συνάντησα εγώ, αλλά κι ένας δημοσιογράφος κάποιου πασίγνωστου γερμανικού περιοδικού. Κατά κάποιο λόγο, όλο το σκηνικό έπρεπε να δείχνει καλύτερο απ’ ό,τι ήταν.
-Γιατί επιλέξατε αυτό τον τίτλο;
-Ο τίτλος δεν είναι απολύτως «δικός μου» και προέκυψε αφού είχα τελειώσει με το κείμενο. Δεν θα πω περισσότερα γιατί κρύβει μια μικρή έκπληξη, τόσο για τον αναγνώστη όσο και για μένα.
-Υπάρχει ενδεχόμενο το βιβλίο να εκδοθεί και στη Γερμανία; Είχατε feedback από τη χώρα (πηγές, αρχές κ.λπ.) στο άκουσμα της κυκλοφορίας στην Ελλάδα;
-Υπάρχει ενδιαφέρον τόσο στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία. Και στις δύο χώρες έχουν εκδοθεί και άλλα βιβλία, προς το παρόν όμως δεν έχει αποφασιστεί κάτι. Σοβαρό feedback δεν έχω, αφού ελάχιστοι Γερμανοί μπορούν να διαβάσουν λογοτεχνία στα ελληνικά.
-Ποια τα αγαπημένα σας βιβλία και τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Μερικά αγαπημένα βιβλία που μου έρχονται τώρα στο μυαλό: «Οι πόλεις της κόκκινης νύχτας», Γουίλαμ Μπάροουζ. «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας», Σελίν. «Η Κασσάνδρα και ο λύκος», Μαργαρίτα Καραπάνου. «Το κουτσό», Χούλιο Κορτάσαρ.
Τώρα ξαναδιαβάζω το «Κάτω από το Ηφαίστειο» του Λόουρι. Κι αυτό πολύ αγαπημένο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση της Κατερίνας Σχινά.
*Στην εκδήλωση της Τρίτης για το βιβλίο θα μιλήσουν η δημοσιογράφος και ραδιοφωνική παραγωγός Εύη Καρκίτη και η συγγραφέας και κριτικός βιβλίου Κική Τσιλιγγερίδου.
Ο Μίνως Ευσταθιάδης θα απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του.
