Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ | ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Με την περίοδο του Πάσχα να πλησιάζει και την κατανάλωση αυγών να αυξάνεται κατακόρυφα, οι παραγωγοί αυγού διαβεβαιώνουν ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα επάρκειας στην ελληνική αγορά και ότι οι τιμές είναι σε φυσιολογικά επίπεδα.
Μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο για τον κλάδο, παραμένουν οι ελληνοποιήσεις, οι οποίες μάλιστα έχουν και μια άλλη πτυχή, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις δεν αλλάζει μόνο η χώρα προέλευσης αλλά και η κατηγορία του αυγού, το οποίο από κλωβού μπορεί να φτάσει να πωλείται στο ράφι ως ελευθέρας βοσκής.
Βασικός στόχος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωση Αυγού & Προϊόντων Αυγού είναι η αύξηση του ζωικού κεφαλαίου στην Ελλάδα που έχει απομειωθεί σε ποσοστό σχεδόν 40% και η αύξηση της παραγωγής ελληνικού αυγού, ώστε να καλύπτεται η εγχώρια παραγωγή και, γιατί όχι, να αρχίσουν και εξαγωγές ελληνικού αυγού, μιας και υπάρχει ήδη εκφρασμένο σχετικό ενδιαφέρον.
Πάσχα, η «high season» για το αυγό
Το Πάσχα είναι περίοδος δηλαδή με την υψηλότερη ζήτηση για το αυγό, αφού την περίοδο αυτή, σε σχέση με το σύνολο του έτους, γίνεται περίπου το 1/3 των πωλήσεων.
Ωστόσο, παρά τα προβλήματα στις παγκόσμιες αγορές δεν θα υπάρξει ζήτημα επάρκειας, όπως δείχνει η εικόνα, η οποία έχει ήδη σχεδόν διαμορφωθεί καθώς στην πραγματικότητα το αυγό που θα πουληθεί στην πασχαλινή αγορά έχει ήδη σε πολύ μεγάλο βαθμό διακινηθεί.
«Και η επάρκεια και οι τιμές είναι σε απολύτως φυσιολογικά επίπεδα ενόψει Πάσχα.
Ούτε αυγό θα λείψει», όπως λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ο Γιάννης Λιάρος, γενικός διευθυντής της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωση Αυγού & Προϊόντων Αυγού. «Δεν αναφερόμαστε μόνο στο αυγό που βρίσκουν οι καταναλωτές στο ράφι των καταστημάτων λιανικής αλλά και για το αυγό που κατευθύνεται στον τουρισμό (ξενοδοχεία κλπ που πλέον στην Ελλάδα είναι 12μηνης λειτουργίας), στην εστίαση, στη βιομηχανία κλπ
Δεν υπάρχει πρόβλημα επάρκειας. Υπάρχουν αυγά στην αγορά και οι τιμές είναι στα φυσιολογικά επίπεδα, δεν έχουν αυξηθεί σχεδόν καθόλου, αν αναλογιστεί κανείς την αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια», επισημαίνει, αναφέροντας ότι το κόστος της ενέργειας είναι στα ύψη, όπως και το κόστος των πρώτων υλών, των ζωοτροφών κλπ. «Παρ΄όλα αυτά οι παραγωγοί, κατά κύριο λόγο, έχουν απορροφήσει αυτές τις αυξήσεις και δεν τις έχουν μετακυλήσει στις τιμές στις οποίες πουλούν το προϊόν τους, Κατ΄επέκταση το ίδιο, σε μεγάλο βαθμό, έχουν κάνει και οι έμποροι και άρα οι τιμές του αυγού στην Ελλάδα εξακολουθούν να παραμένουν στα ίδια περίπου επίπεδα», τονίζει.
Από το 2022 όταν ξεκίνησε η εισαγόμενη πληθωριστική κρίση όλες οι τιμές προϊόντων «τσίμπησαν» προς τα επάνω αλλά στο αυγό η αύξηση ήταν πολύ μικρή, αναλογικά σε σύγκριση με άλλα προϊόντα γιατί κατάφεραν οι παραγωγοί και απορρόφησαν ένα μεγάλο μέρος του κόστους, όπως σημειώνει. Έκτοτε δεν έχουμε δει αύξηση στην Ελληνική αγορά που να «χτυπάει καμπανάκι» ότι ξέφυγαν οι τιμές κάτι που έγινε στην Αμερική πρόσφατα όπου οι τιμές ξέφυγαν.
«Τέτοια πράγματα δεν έχουμε δει στην Ελλάδα και ούτε πρόκειται. Οι τιμές είναι σταθερές εδώ και πάρα πολύ καιρό», τονίζει ο κ. Λιάρος, ο οποίος όμως παρακάτω θα εξηγήσει πως επηρεάζει και τη χώρα μας αυτή η «κρίση του αυγού» στην Αμερική.
Η εγχώρια παραγωγή δεν καλύπτει τη ζήτηση –Μείωση ζωικού κεφαλαίου
Όπως είναι γνωστό, στην Ελλάδα η παραγωγή αυγών δεν επαρκεί για να καλύψει το σύνολο της εγχώριας ζήτησης. Υπάρχει ένα έλλειμμα της τάξης του 20-30% περίπου το οποίο καλύπτεται από εισαγωγές, όπως λέει οκ. Λιάρος, σημειώνοντας ότι αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο αλλά ισχύει εδώ και αρκετά χρόνια, ήδη από την περίοδο της οικονομικής κρίσης το διάστημα 2010-2019. «Το ζωικό κεφάλαιο έχει απομειωθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, κατά σχεδόν 35-40%. Μόνο τα τελευταία 1-2 χρόνια έχει γίνει λίγο μια προσπάθεια ανάκαμψης, αλλά σε κάθε περίπτωση το έλλειμμα είναι αρκετά μεγάλο, τονίζει.
Πώς επηρεάζει η τεράστια ζήτηση αυγού από τις ΗΠΑ
Έτσι, ο προβληματισμός δεν αφορά την εγχώρια παραγωγή η οποία είναι συγκεκριμένη, αφορά όλη τη «φασαρία» που βρίσκεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά κυρίως σε αμερικανικό, αφού από εκεί ξεκινάει η τεράστιας ζήτηση σε αυγό. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Λιάρο, οι αμερικανοί έχουν στραφεί ακόμη και στην Ελλάδα για εισαγωγές. Όμως αυτό δεν είναι εύκολο γιατί αφενός δεν έχουμε επάρκεια αφετέρου πρόκειται για ευπαθές προϊόν που δεν είναι απλό να ταξιδέψει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Επειδή όμως στην Ελλάδα ένα μέρος της εγχώριας ζήτησης καλύπτεται από εισαγόμενα αυγά υπάρχει ένας προβληματισμός κατά πόσο χώρες στις οποίες έχει δημιουργηθεί τώρα έλλειμμα ή αυξημένη ζήτηση αυγού γιατί έχουν κάνει εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα «τραβήξουν» αυγό από χώρες από τις οποίες παραδοσιακά αγοράζει η Ελλάδα, από Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και τι γίνεται με τις τιμές.
«Παρότι στην Ελλάδα οι τιμές έχουν συγκρατηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, στην Ευρώπη καταγράφεται μια τάση αύξησης τιμών ακριβώς γιατί έστειλαν αρκετές ποσότητες, ειδικά δυτικοευρωπαϊκές στην Αμερική και χρειάζεται να καλύψουν τη διαφορά από αυγά χωρών όπως η Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και η Ουκρανία σε μεγάλο βαθμό. Άρα αυτό συμπαρασύρει σε ένα βαθμό και τις τιμές», εξηγεί.
Μεγάλο πρόβλημα οι «ελληνοποιήσεις»
Πολύ μεγάλο πρόβλημα για τον κλάδο εδώ και πολλά χρόνια είναι οι «ελληνοποιήσεις» αυγών.
«Ένα μέρος των εισαγόμενων αυγών «ελληνοποιείται», όπως γίνεται και με άλλα προϊόντα.
Και αυτό είναι ένα μόνο μέρος του προβλήματος, καθώς εκτός από το να πλασάρεται ως ελληνικό, επίσης αναβαθμίζεται. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορεί ένα αυγό κλωβού από τη Ρουμανία να πωλείται ως ελληνικό ελευθέρας βοσκής. Αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα εξαπάτησης του καταναλωτή ως προς την προέλευση του προϊόντος αλλά και ως προς την ποιότητα του προϊόντος και κυρίως ως προς το κόστος. Ένα αυγό ελευθέρας βοσκής πωλείται ακριβότερα από ένα κλωβού. Υπάρχει και ζήτημα οικονομικού εγκλήματος», όπως τονίζει ο κ. Λιάρος.
«Εδώ και χρόνια και πριν ακόμη από την αναγνώριση της Διεπαγγελματική, ακόμα από την περίοδο που υπήρχε η Ένωση αυγοπαραγωγών, είχαμε πρωτοστατήσει στο να ενταχθεί και το αυγό στο σύστημα «Άρτεμις» που ισχύει για το γάλα και το κρέας. Προβλέπει δηλώσεις ισοζυγίων σε όλη την αλυσίδα, από τον παραγωγό μέχρι τον λιανέμπορο.Ζητάμε πάντα αυστηροποίηση κανόνων, ώστε η λειτουργία της αγοράς να είναι διαφανής και να υπάρχει τήρηση της νομιμότητας από όλους. Προφανώς στο πλαίσιο αυτό ζητάμε και ελέγχους.
Οι επιχειρήσεις μέλη της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης είναι οι πρώτες που είναι στη διάθεση των αρχών για ελέγχους. Αυτό που θέλουμε όμως είναι να γίνονται έλεγχοι παντού», προσθέτει.
Ο ίδιος αναφέρει ότι δεν μπορεί και δε θα το κάνει «και κανείς από εμάς δεν θα πει ότι το ελληνικό αυγό είναι καλύτερο από το ρουμάνικο, το βουλγάρικο κλπ γιατί δεν έχω κάποιο στοιχείο. Αυτό που λέμε είναι ότι δεν μπορεί να εξαπατάται ο καταναλωτής. Πρέπει να ξέρει τι καταναλώνει και όχι να του το «βαφτίζεις» κάτι άλλο από αυτό που είναι και ποιοτικά».
Στόχος να δυναμώσει η παραγωγή και να μπουν νέοι παίκτες στον κλάδο
Ο μεγάλος στόχος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωση Αυγού & Προϊόντων Αυγού είναι η αγορά της παραγωγής αυγού, η οποία πάντα ήταν ένας δυναμικός κλάδος τουλάχιστον μέχρι και τις αρχές του 2000, να μπορέσει να ξαναδυναμώσει.
«Υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις και έχουν δει όλα αυτά τα χρόνια με όσα περιγράψαμε, κυρίως με τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τις ελληνοποιήσεις, οι επενδύσεις αυτές να μην τους γυρνάνε πίσω. Εκεί τίθεται ζήτημα βιωσιμότητας και ζήτημα του κατά πόσο έχει νόημα να μένει κανείς στην αγορά. Δεν θέλουμε να υπάρχει απομείωση του ζωικού κεφαλαίου και να φεύγουν οι «παίχτες» από την αγορά, αντιθέτως, θέλουμε να δούμε την είσοδο και νέων, να ξαναδυναμώσει η παραγωγή και να φτάσει να καλύψει την εγχώρια ζήτηση και να αρχίσουν και οι εξαγωγές ελληνικού αυγού, γιατί υπάρχει ενδιαφέρον. Για παράδειγμα το Ισραήλ είναι μια αγορά η οποία μόνιμα ζητά ελληνικό αυγό αλλά δεν έχουμε να τους δώσουμε», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Λιάρος, σημειώνοντας ότι απαιτείται εξορθολογισμός, να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων καθώς αν δεν γίνει αυτό κανείς δε θα μπει στη διαδικασία να επενδύσει χρήματα τα οποία δε θα πάρει ποτέ πίσω.
«Το αυγό έχει απενοχοποιηθεί»
Από την άλλη, τονίζει ότι χρειάζεται και βοήθεια σε επίπεδο επικοινωνίας και προβολής του προϊόντος. «Το αυγό έχει πλέον απενοχοποιηθεί από αυτά που ακούγαμε τα προηγούμενα χρόνια για το ρόλο του στην υγεία και θεωρείται διατροφικός σύμμαχος και σούπερ τροφή. Είναι μια οικονομική τροφή, εξαιρετικά θρεπτική για όλη την οικογένεια. Είναι σημαντικό αυτό το μήνυμα να περάσει παντού. Υπάρχει ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο, απλά οι συνθήκες των προγραμμάτων που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν για να μπουν στην αγορά δεν έχουν λάβει δυστυχώς υπόψη συνολικά τον αγροδιατροφικό τομέα, αλλά σίγουρα και το αυγό», όπως λέει.
Αναφέρει ότι είναι απαραίτητος ένας συνδυασμός εξορθολογισμού της αγοράς, πιο διαφανούς λειτουργίας, ξεκάθαρης τήρησης της νομιμότητας, έλεγχοι αυστηροί μεν, δίκαιοι δε, στήριξη από την πλευρά της πολιτείας με προγράμματα «ώστε να δούμε ανθρώπους να ξαναγυρνούν στην αυγοπαραγωγή. Δεν είναι απλό, θέλει δρόμο, έχουμε χάσει πολύ έδαφος, θεωρώ όμως ότι στο χέρι μας είναι να το ξανακερδίσουμε».
Στο μεταξύ, ήδη στην αγορά κυκλοφορούν νέα προϊόντα, όπως σμούθι και ροφήματα που βασίζονται στο ασπράδι αυγού με γεύσεις φρούτων κλπ, ενώ το ενδιαφέρον για τέτοιου είδους επενδύσεις υπάρχει, ωστόσο τα προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς κάνουν πολλούς διστακτικούς στο να προχωρούν τις επενδύσεις και να κάνουν και ένα βήμα παραπάνω με νέα καινοτόμα προϊόντα. «Μας ενδιαφέρει, όπως λέει, να αλλάξει αυτή η εικόνα γιατί πραγματικά θεωρούμε ότι το επόμενο διάστημα αξιοποιώντας αυτήν την εικόνα που έχει πια το αυγό σε διατροφικό επίπεδο μπορούν να γίνουν και καινούργια προϊόντα τα οποία μπορούν να ενταθούν στη διατροφή των Ελλήνων», καταλήγει ο κ. Λιάρος.
