Της Λεμονιάς Βασβάνη
Τα επτά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης που άνοιξαν τον Ιανουάριο του 2025 από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με στόχο την πράσινη μετάβαση παρουσίασε η αρμόδια υφυπουργός κα Αλεξάνδρα Σδούκου το μεσημέρι της Δευτέρας στην Θεσσαλονίκη λέγοντας πως σε όλα τους υπάρχει προθεσμία μέχρι τον Μάρτιο ή και ένα μήνα παράτασης ώστε να προχωρήσουν οι εκταμιεύσεις.
Όπως ανέφερε η υφυπουργός «Οι έννοιες κόστους και ενέργειας απαιτούν συλλογική δράση και πρωτοποριακή προσέγγιση.
Θέλουμε ως χώρα να πετύχουμε σε αυτή την προσπάθεια. Η πράσινη μετάβαση απαιτεί δις ευρώ. Όταν δεν έχεις αρκετά χρήματα πρέπει να αξιοποιήσεις με πιο αποτελεσματικό τρόπο όσα έχεις, αλλά και όποια εργαλεία είναι διαθέσιμα. Εμείς προσπαθούμε να εκλαϊκεύσουμε το θέμα της ενέργειας που πλέον μας αφορά όλους και πρέπει να το κατανοήσουμε. Όλα άλλαξαν με την ενεργειακή κρίση. Και πρέπει ως πολιτεία να διαχειριστούμε την κατάσταση και οι καταναλωτές να πληρώνουν χαμηλότερο ρεύμα.
Φυσικά αν υπάρχει ένας πόλεμος εκεί έξω επηρεάζεται το συνολικό τοπίο. Έχουμε χρέος όμως για μια ενεργειακή πολιτική για φθηνές τιμές ενέργειας. Να δώσουμε τα εργαλεία σε επενδυτές και νοικοκυριά και ΟΤΑ για να μειώσουν το κόστος ενέργειας. Επίσης υπάρχουν και άλλες μεταρρυθμίσεις.
Είναι ένα πλέγμα πραγμάτων. Ως υπουργείο προσπαθούμε να εκλαϊκεύσουμε τα οφέλη πράσινης μετάβασης. Μετά ο καθένας να αφιερώσει χρόνο για να εξετάσει τα εργαλεία για την εξοικονόμηση ενέργειας».
Η ίδια πρόσθεσες πως «Η χώρα μας έλαβε 30 δις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το 20% (δηλαδή τα 6 δις ευρώ) κατευθύνθηκε στο υπουργείο περιβάλλοντος και ενέργειας.
Μισά από αυτά τα χρήματα δόθηκαν για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων». Η Ελλάδα, όπως τόνισε, «τα επόμενα 5-6 χρόνια θα έχει 7,5 δις ευρώ νέους πόρους να διαχειριστεί από πηγές όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, το Ταμείο εκσυγχρονισμού και το κοινωνικό κλιματικό ταμείο».
Εξάλλου τόνισε πως πέρυσι η χώρα μας έγινε ξανά εξαγωγός ηλεκτρικής ενέργειας κάτι που είχαμε να το δούμε από το 2000, πρόσθεσε πως δημιουργήθηκε ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον και πάνω από 57% της ενέργεια στην Ελλάδα καλύπτεται από ΑΠΕ, ενώ «αν δεν μειώναμε τα ορυκτά καύσιμα θα έπρεπε να πληρώσουμε πρόστιμα».
Τα 7 προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης
Παρουσιάζοντας τα προγράμματα ανέφερε πως με το «Εξοικονομώ» έχουν αναβαθμιστεί ως τώρα 146.000 κατοικίες, o διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι 434 εκατομμύρια ευρώ με επιδότηση 50%, ενώ με το Εξοικονομώ 2025 δίνεται η δυνατότητα να αναβαθμίσουν το σπίτι τους ειδικές κατηγορίες πληθυσμού που θα επιδοτηθούν από την πολιτεία με μεγάλο ποσοστό του κόστους των εργασιών. Συγκεκριμένα όπως είπε η κα Σδούκου «Στο νέο εξοικονομώ υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός για τα ευάλωτα νοικοκυριά (χρηματοδότηση κατά 95%), αυτά που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (100%) και αυτά που έχουν 3 παιδιά (65%) ή ΑΜΕΑ (80%). Ήδη 1200 αιτήσεις έχουν υποβληθεί σε βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται για το 18% των αιτήσεων πανελληνίως. Και το πρόγραμμα βοηθά όσους είναι εκτεθειμένοι στο ενεργειακό κόστος και πολλές φορές δεν μπορούν να καλύψουν την ίδια συμμετοχή.
Το δεύτερο πρόγραμμα στο οποίο αναφέρθηκε η υφυπουργός είναι για την Ενεργειακή αναβάθμιση για ορεινά τουριστικά καταλύματα όπου έχουν υποβληθεί ήδη 150 αιτήσεις από τη Βόρεια Ελλάδα. Σε αυτό επιδοτούνται οι Μικρές επιχειρήσεις με 50%, οι μεσαίες με 40% και οι μεγάλες με 30%.
Για τα προγράμματα αναβάθμισης Σχολικής στέγης «Αθήνα» και «Φοίβος» είπε πως θα δοθούν 40 εκατομμύρια ευρώ: από 300.000 ευρώ στα εγκεκριμένα σχολεία και από 80.000 ευρώ στα νηπιαγωγεία. Αφορά σε κτήρια που έγιναν πριν το 2000, ενώ για το συγκεκριμένο πρόγραμμα υποβλήθηκαν μόλις δύο αιτήσεις.
Για την Προώθηση ενεργειακής απόδοσης σε Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης ΔΕΥΑ η κυρία Σδούκου είπε πως στόχος είναι «να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας αντλιοστασίων τουλάχιστον κατά 20%».
Για το Αλλάζω θερμοσίφωνα σχολίασε πως δόθηκαν 52 εκατ. ευρώ ήδη σε 62.000 δικαιούχους. Όλα αυτά σε έναν κλάδο που προσφέρει στην εθνική οικονομία, καθώς έχει παραγωγή στη χώρα μας και απασχολεί πάνω από 7000 εργαζόμενους παράγοντας περί τους 300.000 θερμοσίφωνες.
Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα έγιναν 16.000 αιτήσεις από την Κεντρική Μακεδονία, ενώ θερμό ενδιαφέρον υπάρχει και για τις αντλίες θερμότητας.
Για τις επιχειρήσεις υπάρχει το «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις» που αφορά στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με εγκατάσταση μπαταριών. Εδώ έχουν γίνει 27 αιτήσεις και θα δοθεί παράταση ένας μήνας για την υποβολή αιτήσεων.
Τέλος έγινε αναφορά και στο πρόγραμμα «Απόλλων» που στοχεύει στη μείωση ενεργειακού κόστους σε ΟΤΑ,ΔΕΥΑ και ευάλωτα νοικοκυριά και θα καλύψει 160.000 νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων.
Στην συζήτηση που ακολούθησε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας κ. Ιγνάτιος Καϊτεζίδης είπε πως « στο δήμο Πυλαίας Χορτιάτη δίνονται περί τις 100.000 ευρώ ετησίως για την θέρμανση του δημοτικού κολυμβητηρίου, και ετήσια δαπάνη 400.000 ευρώ για θέρμανση και φωτισμών σχολείων. Εκτιμούμε πως μέσα από τα προγράμματα που μας παρουσιάσετε πως θα μπορέσουν να αναβαθμιστούν πάνω από 30 σχολικά κτήριά μας και να εξοικονομήσει χρήματα ο δήμος μας».
Ο Ηλίας Περτζινίδης εκπροσωπώντας το ΤΕΕ σχολίασε πως «μεγάλο ποσοστό μηχανικών μπορεί να ανταπεξέλθει στην εκτέλεση αυτών των προγραμμάτων», ενώ το επιμελητήριο θα φροντίσει για την εκπαίδευση των μηχανικών που το επιθυμούν.
Ο Χρήστος Κώνστας, εκτελεστικός γραμματέας Ένωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ) είπε πως με το πρόγραμμα για αλλαγή θερμοσίφωνα «62.000 νοικοκυριά θα έχουν ζεστό νερό χωρίς να πληρώσουν κάτι και πάνω από 163 εκατομμύρια κιλοβατώρες θα εξοικονομηθούν. Προστατέψαμε το περιβάλλον και τον πλανήτη. Και τα χρήματα που έπεσαν στην αγορά μένουν στην Ελλάδα στην ελληνική οικονομία. Απλώς μας απασχολεί ο μικρός χρόνος υλοποίησης των προγραμμάτων, γι’ αυτό και θα θέλαμε να δοθεί παράταση ή να είναι μόνιμα ανοιχτό το πρόγραμμα».
Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση ο ΥΜΑΘ κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας ανέφερε το πρόβλημα ενέργειας δεν είναι μόνο εθνικό, είπε πως «Είναι σημαντικό ότι ετοιμάζεται νομοθετική παρέμβαση που καλύπτει παρατυπίες ώστε να λειτουργήσει καλύτερα το σύστημα». Τέλος εστίασε στην πράσινη μετάβαση ειδικά στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας όπου όπως ανέφερε δημιουργήθηκε πρόβλημα με την ανεργία όσων δούλευαν σε μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Εμείς προσπαθούμε σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον να βοηθήσουμε τοπικές κοινωνίες», πρόσθεσε ο ΥΜΑΘ και υπογράμμισε πως δεν γίνεται «οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου δεν γίνεται να πληρώνουν ακριβότερα την ενέργεια από τις βόρειες χώρες».
Στον χαιρετισμό του ο γραμματέας της ΚΟ της Νέας Δημοκρατίας κ. Σταύρος Καλαφάτης σημείωσε ότι «τα επτά νέα προγράμματα αποδεικνύουν την έννοια κυβέρνησης για την πράσινη μετάβαση και τις ανάγκες των πολλών. Υπηρετούν σαφείς και συγκεκριμένους στόχους. Απλοποιούν διαδικασίες και στηρίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής προσδοκούμε η πατρίδα μας να είναι πρωταγωνίστρια" και πρόσθεσε «Στηρίζουμε ευάλωτους συμπολίτες μας. Το αποτέλεσμα θα είναι ορατό και στην τσέπη τους».
