Για πέντε δευτερόλεπτα, στις 12:33 το μεσημέρι της Δευτέρας (τοπικη ώρα), 15 γιγαβάτ (GW) ηλεκτρικής παραγωγής εξαφανίστηκαν από το σύστημα της Ισπανίας. Το μέγεθος αυτής της απώλειας ισοδυναμούσε, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, με το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλωνόταν εκείνη τη στιγμή στη χώρα. Αυτά τα πέντε δευτερόλεπτα, γράφει σε σημερινό της άρθρο η εφημερίδα El Pais, ήταν αρκετά για να προκαλέσουν κατάρρευση του συστήματος και πολύωρο χάος.
Σχεδόν 24 ώρες μετά, η κανονικότητα έχει επιστρέψει στην Ισπανία και την Πορτογαλία που επλήγησαν από το χθεσινό τρομακτικό μπλακάουτ. Η ισπανική εταιρεία διαχείρισης του δικτύου ηλεκτροδότησης Red Electrica ανακοίνωσε ότι σήμερα το πρωί ήταν σε θέση να καλύπτει το 99,16% των αναγκών, δηλαδή σχεδόν όλη τη ζήτηση σε ηλεκτρικό ρεύμα στην Ισπανία, μολονότι εξακολουθεί να μην έχει αποκατασταθεί η κυκλοφορία των περισσότερων τρένων στη χώρα. Όλοι οι υποσταθμοί της Ισπανίας λειτουργούσαν σήμερα το πρωί, σημείωσε σε ανάρτησή της στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X η Red Electrica. «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε από το κέντρο ηλεκτρικού ελέγχου για να διασφαλίσουμε την απόλυτη επιστροφή στην ομαλότητα του συστήματος», πρόσθεσε.
Το δίκτυο του μετρό της Μαδρίτης ανακοίνωσε ότι ξανάρχισε να λειτουργεί στις 08:00 τοπική ώρα (09:00 ώρα Ελλάδος), όπου ξανάρχισαν τα δρομολόγια του 80% των τρένων, αλλά η εταιρεία διαχείρισης της υποδομής σιδηροδρόμων Adif ανακοίνωσε ότι τα περισσότερα τρένα σε πανεθνικό επίπεδο δεν λειτουργούν. Σήμερα το πρωί «σταθεροποιήθηκε τελείως» το δίκτυο ηλεκτροδότησης της Πορτογαλίας, ανακοίνωσε παράλληλα η εταιρεία διαχείρισης του δικτύου ηλεκτροδότησης της χώρας REN.
Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής για το πρωτοφανές μπλάκαουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο
Η Ιβηρική Χερσόνησος, σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα, έζησε εχθές ένα πρωτοφανές μπλακ άουτ που βύθισε σε σκοτάδι τις ηπειρωτικές περιοχές των δύο χωρών. «Στα περισσότερα από 40 χρόνια που εργάζομαι στον τομέα, δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Χόρχε Φάμπρα, πρώην πρόεδρος της Red Eléctrica επί μία δεκαετία.
Αν και το πρόβλημα έχει πλέον αποκατασταθεί, το βασικό ερώτημα παραμένει: τι ακριβώς συνέβη; «Δεν αποκλείουμε καμία υπόθεση», δήλωσε στη χθεσινή του συνέντευξη Τύπου ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. «Δεν γνωρίζουμε τα αίτια», επέμεινε, εντείνοντας την αβεβαιότητα γύρω από το «Cero Energetico» (το «Ενεργειακό Μηδέν» δηλαδή, όπως βαπτίστηκε η αιφνίδια και μαζική διακοπή της ηλεκτροδότησης).
Πότε ξεκίνησε η διακοπή;
Στις 12:33 ανιχνεύθηκε «μια πολύ ισχυρή ταλάντωση στις ροές ισχύος» του ηλεκτρικού δικτύου. Η ταλάντωση αυτή προκλήθηκε από μια απότομη απώλεια παραγωγής, η οποία προέρχεται κυρίως από πυρηνικούς σταθμούς, υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις, μονάδες συνδυασμένου κύκλου και πάρκα ηλιακής και αιολικής ενέργειας.
Η απώλεια ισχύος, που ανήλθε στα 15 GW για πέντε δευτερόλεπτα, είχε διαστάσεις συγκρίσιμες με το διπλάσιο της συνολικής ισχύος των πέντε πυρηνικών σταθμών της Ισπανίας (7,4 GW) και προκάλεσε την αποσύνδεση του ισπανικού δικτύου από το ευρωπαϊκό, το οποίο βασίζεται στη διασύνδεση με τη Γαλλία. Αυτή η αποσύνδεση, με τη σειρά της, «οδήγησε στην κατάρρευση του συστήματος και στο γενικευμένο μπλακ άουτ», όπως εξήγησε ο Εδουάρδο Πριέτο, διευθυντής Λειτουργικών Υπηρεσιών της Red Eléctrica, σε συνέντευξη Τύπου στις 14:30 το μεσημέρι της Δευτέρας. Στις 19:00 επανέλαβε την ίδια εξήγηση, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για «τελείως ασυνήθιστο γεγονός», χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της Ισπανίας.
Τα σενάρια που ακούστηκαν και η σιωπή των ισπανικών Αρχών
Ούτε ο Πέδρο Σάντσεθ, ούτε κάποιος άλλος αξιωματούχος, έχουν προβεί, προς το παρόν, σε δηλώσεις για τα αίτια της κατάρρευσης του δικτύου. Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι «δεν πρόκειται να διατυπωθούν εικασίες». Ο Σάντσεθ κάλεσε το κοινό να μην αναπαράγει «πληροφορίες αμφίβολης προέλευσης».
Τις περασμένες ώρες, όπως υπενθυμίζει η El Pais, διακινήθηκαν διάφορες θεωρίες, κάποιες από τις οποίες διαψεύστηκαν. Το πρακτορείο Reuters είχε αναφέρει ότι η REN (ο πορτογαλικός φορέας ηλεκτροδότησης) απέδωσε την ευθύνη σε ένα ασυνήθιστο καιρικό φαινόμενο στην Ισπανία. Ωστόσο, η REN διέψευσε επίσημα αυτή την εκδοχή.
Η πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης συζητήθηκε επίσης αρκετά. Ο πρόεδρος της Ανδαλουσίας, Χουάν Μανουέλ Μορένο Μπονίγια, δήλωσε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του τοπικού κέντρου κυβερνοασφάλειας, «μόνο ένας κυβερνοπόλεμος θα μπορούσε να προκαλέσει μπλακ άουτ τέτοιας κλίμακας». Όμως, λίγες ώρες αργότερα, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Τερέσα Ριμπέρα, διαβεβαίωσε ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις» για κάτι τέτοιο.
Το Εθνικό Κρυπτολογικό Κέντρο (που υπάγεται στο ισπανικό Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών (CNI) δήλωσε ότι διερευνά το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης. Το Κοινό Στρατηγείο Κυβερνοχώρου του Υπουργείου Άμυνας εξετάζει επίσης αυτό το ενδεχόμενο.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι, αν και είναι τεχνικά εφικτό να προκληθεί ένα τέτοιο μπλακ άουτ, θα απαιτούνταν εξαιρετικά πολύπλοκος και συγχρονισμένος σχεδιασμός. «Ένα μπλακ άουτ τέτοιου μεγέθους μέσω κυβερνοεπίθεσης είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί λόγω της διασποράς και του κατακερματισμού των δικτύων», εξηγεί ο Μαρτίν Βίγο, ειδικός στις κυβερνοαπειλές. Ο Λούκας Ολεϊνίκ του King’s College London επισημαίνει στην El Pais ότι «είναι απαραίτητο να γίνει λεπτομερής έρευνα προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα».
Στην Ισπανία δεν υπάρχουν προηγούμενα περιστατικά τέτοιας κλίμακας. Τα μοναδικά καταγεγραμμένα μπλακ άουτ από κυβερνοεπιθέσεις συνέβησαν στην Ουκρανία το 2015 και το 2016, με τη Ρωσία να κατηγορείται για τις επιθέσεις.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (INCIBE) και το Εθνικό Κρυπτολογικό Κέντρο έχουν προειδοποιήσει στο παρελθόν για την αυξημένη συχνότητα, πολυπλοκότητα και σοβαρότητα των κυβερνοεπιθέσεων, τονίζοντας ότι ο κίνδυνος διαρκώς μεγαλώνει για κρίσιμες υποδομές.
Πηγή: protothema.gr, με πληροφοριες από El Pais, AΠΕ-ΜΠΕ
- Θεσσαλονίκη: Πουλούσε κάνναβη από κατάστημα – Εμποτισμένη με χημικές ουσίες
- Θεσσαλονίκη: «Δονούνται» τα Πεύκα – Μεγάλη κινητοποίηση για τους «Μαχητές»
- Θεσσαλονίκη: Καταδικάστηκαν 3 για υπέρογκες προμήθειες στο «Ιπποκράτειο»
- Τούνη: Πολλές φορές δεν θέλω να σηκωθώ από το κρεβάτι – Μου λέω «Πάμε Ιωάννα, το έχεις»
