Skip to main content
Menu Αναζήτηση
espa-banner

Αυτοί είναι όλοι οι νικητές για τα φετινά Βραβεία Νόμπελ

Αναγνώριση και τιμητική απονομή σε διακεκριμένες προσωπικότητες και μια οργάνωση που συνέβαλαν σημαντικά στην επιστήμη, τη λογοτεχνία και την ειρήνη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΔΕΡΗ

Κάθε Οκτώβριο, επιτροπές στη Σουηδία και τη Νορβηγία ανακοινώνουν τους νικητές των Βραβείων Νόμπελ, από τα πιο έγκριτα βραβεία στις φυσικές επιστήμες, τη λογοτεχνία, τα οικονομικά αλλά και την ειρήνη. Κάθε χρόνο απονέμονται έξι Βραβεία Νόμπελ που ιδρύθηκαν στη διαθήκη του εφευρέτη της δυναμίτιδας και πλούσιου επιχειρηματία, Άλφρεντ Νόμπελ, καθένα εκ των οποίων αναγνωρίζει την πρωτοποριακή συμβολή ενός ατόμου ή οργανισμού σε έναν συγκεκριμένο τομέα που εμπνέει την πρόοδο, από επιστημονικές ανακαλύψεις που μεταμορφώνουν την ιατρική και την τεχνολογία, μέχρι λογοτεχνικές και ανθρωπιστικές προσπάθειες που προωθούν την ειρήνη και την κατανόηση μεταξύ των λαών.

Τα βραβεία δίνονται για Φυσιολογία ή Ιατρική, Φυσική, Χημεία, Οικονομικές Επιστήμες, Λογοτεχνία και το έργο για την ειρήνη, με το τελευταίο να προσελκύει συνήθως την περισσότερη προσοχή λόγω της φήμης των υποψηφίων ατόμων και οργανισμών. Κάθε μέρα από τις 7 έως τις 11 Οκτωβρίου, ανακοινώνονταν και από ένα βραβείο ενώ το τελευταίο ανακοινώθηκε εχθές, στις 14 Οκτωβρίου. Οι βραβευθέντες θα παραλάβουν τα μετάλλια και τα διπλώματά τους στη Στοκχόλμη τον Δεκέμβριο, όπου θα λάβουν ένα δίπλωμα, ένα μετάλλιο και ένα έγγραφο με το χρηματικό ποσό του βραβείου, το οποίο για φέτος ανέρχεται σε 11 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες ή περίπου 1,07 εκατομμύρια δολάρια.

Φυσιολογία ή Ιατρική: Το βραβείο τίμησε την ανακάλυψη του microRNA

nobel_iatriki.jpg

Ο Βίκτορ Άμπρος και ο Γκάρι Ράφκαν βραβεύτηκαν τη Δευτέρα 7/10 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής 2024 για την ανακάλυψη των microRNAs, μιας κατηγορίας μικρών μορίων που είναι απαραίτητα για τη ρύθμιση των γονιδίων. Η έρευνά τους αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο τα microRNAs επηρεάζουν τη συμπεριφορά των κυττάρων και συμβάλλουν σε διάφορα προβλήματα υγείας, όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Καθώς η κατανόηση αυτών των μικροσκοπικών ρυθμιστών διευρύνεται, αυξάνεται η δυνατότητα για καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις σε πολύπλοκες ιατρικές καταστάσεις.

Το έργο των Άμπρος και Ράφκαν ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990, όταν μελέτησαν νηματώδεις, αποκαλύπτοντας την περίπλοκη σχέση μεταξύ συγκεκριμένων γονιδίων και του ρυθμιστικού ρόλου των microRNAs. Αυτή η ανακάλυψη αποκάλυψε ότι τα microRNAs μπορούν να δεσμευτούν στο αγγελιαφόρο RNA, επηρεάζοντας την παραγωγή πρωτεϊνών που είναι κρίσιμες για τις κυτταρικές λειτουργίες. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Cell το 1993, άνοιξαν νέους δρόμους για την κατανόηση της γενετικής επικοινωνίας εντός των κυττάρων. Ο γενικός γραμματέας της Επιτροπής Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής, χαρακτήρισε το έργο τους «πραγματικά θεμελιώδες για όλη τη φυσιολογία».

Το 2023 οι Καταλίν Καρίκο και Ντρου Βάισμαν κέρδιασν το Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής τη Δευτέρα για την έρευνά του που οδήγησε άμεσα στην ανάπτυξη των πρώτων εμβολίων mRNA για την καταπολέμηση της COVID-19. Οι δυο τους διεξήγαγαν έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια για την τροποποίηση του mRNA. Ξεκίνησαν να μελετούν το θέμα στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και δημοσίευσαν μια σημαντική ανακάλυψη το 2005. Σύμφωνα με τον φορέα απονομής του βραβείου, το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, αυτή η έρευνα επέτρεψε την ανάπτυξη εμβολίων COVID-19 από τις Pfizer και Moderna.

Φυσική: Το βραβείο που δόθηκε για ανακαλύψεις που βοήθησαν τους υπολογιστές να μαθαίνουν με τρόπο παρόμοιο με τον ανθρώπινο εγκέφαλο

fysiki.jpg

Ο  Τζον Χόπφιλντ και ο Τζέφρι Χίντον βραβεύτηκαν την Τρίτη 8/10 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2024 για τη χρήση εννοιών της στατιστικής φυσικής στην ανάπτυξη τεχνητών νευρωνικών δικτύων. Τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα παίζουν θεμελιώδη ρόλο στη μηχανική μάθηση και την τεχνητή νοημοσύνη, επιτρέποντας στις μηχανές να αναγνωρίζουν και να αναλύουν μοτίβα σε τεράστια σύνολα δεδομένων.

Σε συνέντευξη Τύπου, η πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ Φυσικής, εξήγησε τη σημασία του έργου τους λέγοντας πως «αυτά τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα έχουν χρησιμοποιηθεί για την προώθηση της έρευνας σε θέματα φυσικής τόσο διαφορετικά όσο η φυσική των σωματιδίων, η επιστήμη των υλικών και η αστροφυσική. Έχουν, επίσης, γίνει μέρος της καθημερινότητάς μας, για παράδειγμα, στην αναγνώριση προσώπων και τη μετάφραση γλωσσών» ενώ υποστήριξε παράλληλα πως αυτή η ισχυρή τεχνολογική εξέλιξη ενέχει κινδύνους. « Αν και η μηχανική μάθηση έχει τεράστια οφέλη, η ταχεία ανάπτυξή της έχει προκαλέσει ανησυχίες για το μέλλον μας. Συλλογικά, οι άνθρωποι φέρουμε την ευθύνη να χρησιμοποιήσουμε αυτήν τη νέα τεχνολογία με ασφάλεια και ηθική για το μέγιστο όφελος της ανθρωπότητας» δήλωσε η ίδια.

Το βραβείο αποτελεί αναγνώριση της αυξανόμενης σημασίας της Α.Ι. (τεχνητής νοημοσύνης) στον τρόπο που οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται. Με την ικανότητά τους να κατανοούν τεράστιους όγκους δεδομένων, τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα ήδη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επιστημονική έρευνα, δήλωσε η επιτροπή Νόμπελ, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής, όπου χρησιμοποιούνται για το σχεδιασμό νέων υλικών, την ανάλυση δεδομένων από επιταχυντές σωματιδίων και την εξερεύνηση του σύμπαντος.

Οι καινοτομίες στη μηχανική μάθηση από τους Χόπφιλντ και Χίντον «έδειξαν έναν εντελώς νέο τρόπο για να χρησιμοποιήσουμε τους υπολογιστές, βοηθώντας και καθοδηγώντας μας να αντιμετωπίσουμε πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας» δήλωσε η επιτροπή Νόμπελ.

Τα νευρωνικά δίκτυα — συστήματα που μαθαίνουν δεξιότητες αναλύοντας δεδομένα και ονομάζονται έτσι λόγω της δομής τους που μοιάζει με το δίκτυο των νευρώνων στον ανθρώπινο εγκέφαλο — αποτελούν μέρος των καθημερινών διαδικτυακών υπηρεσιών, όπως οι μηχανές αναζήτησης όπως η Google, οι ψηφιακοί βοηθοί όπως η Siri της Apple και τα chatbots όπως το ChatGPT της OpenAI. Αυτές οι υπηρεσίες βασίζονται στα μαθηματικά και την επιστήμη των υπολογιστών, όχι στη φυσική.

Πέρυσι οι Πιέρ Αγκοντίνι, Φερεντς Κράουζ και Άννε Λ'Υιγιέ κέρδισαν το βραβείο Φυσικής για τη διεξαγωγή πειραμάτων που παρήγαγαν παλμούς φωτός τόσο σύντομους που μετρήθηκαν σε ατοσεκόνδες, ή ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου με την έρευνά τους να μπορεί να βοηθήσει στην παροχή εικόνων από το εσωτερικό των ατόμων και των μορίων.

Χημεία: Βραβεύτηκαν τρεις επιστήμονες για την πρόβλεψη και δημιουργία νέων πρωτεϊνών.

nobel-chem.jpg

Οι Αμερικανοί επιστήμονες Ντέιβιντ Μπέικερ και Τζον Τζάμπερ και ο κυπριακής καταγωγής, Ντέμις Χασάμπις κέρδισαν το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 2024, όπως ανακοίνωσε ο φορέας απονομής των βραβείων την Τετάρτη 10/10, για τη δουλειά τους στην κατανόηση της δομής των πρωτεϊνών.

Το μισό βραβείο απονεμήθηκε στον Μπέικερ «για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών», ενώ το άλλο μισό μοιράστηκαν ο Χασάμπις και ο Τζάμπερ «για την πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών» δήλωσε η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, η οποία απονέμει το βραβείο.

Ο Μπέικερ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ, ενώ ο Χασάμπις είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Google DeepMind, της θυγατρικής ερευνητικής μονάδας AI της Google, όπου εργάζεται επίσης ο Τζάμπερ ως ανώτερος ερευνητής.

«Ο Χασάμπις και ο Τζάμπερ χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των γνωστών πρωτεϊνών, ενώ ο Μπέικερ έμαθε πώς να κυριαρχεί στα δομικά στοιχεία της ζωής και να δημιουργεί εντελώς νέες πρωτεΐνες», ανέφερε ο φορέας απονομής.

«Μία από τις ανακαλύψεις που αναγνωρίζονται φέτος αφορά την κατασκευή εντυπωσιακών πρωτεϊνών» δήλωσε η ακαδημία σε ανακοίνωσή της «Η άλλη σχετίζεται με την εκπλήρωση ενός 50χρονου ονείρου: την πρόβλεψη των δομών των πρωτεϊνών από τις αμινοξικές τους ακολουθίες»

Το 2003, ο Μπέικερ κατάφερε να χρησιμοποιήσει τα αμινοξέα, που συχνά περιγράφονται ως τα δομικά στοιχεία της ζωής, για να σχεδιάσει μια νέα πρωτεΐνη που ήταν διαφορετική από οποιαδήποτε υπάρχουσα, ανέφερε η ακαδημία. Αυτό άνοιξε την πόρτα για τη γρήγορη δημιουργία διαφορετικών πρωτεϊνών για χρήσεις σε τομείς όπως η φαρμακευτική, τα εμβόλια, τα νανοϋλικά και ακόμη και τους μικροσκοπικούς αισθητήρες. Από την άλλη πλευρά το 2020, ο Χασάμπις και ο Τζάμπερ παρουσίασαν ένα μοντέλο AI που ονομάζεται AlphaFold2. Με τη βοήθειά του, έχουν μπορέσει να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που έχουν αναγνωρίσει οι ερευνητές.

Το βραβείο χημείας της περασμένης χρονιάς δόθηκε στους Μούνγκι Μπαγουέντι, Λούι Μπρους και Αλεξέι Εκιμόφ για την ανακάλυψή τους των μικροσκοπικών συμπλεγμάτων ατόμων που είναι γνωστά ως κβαντικά σημεία, που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα για τη δημιουργία χρωμάτων σε επίπεδες οθόνες, λαμπτήρες LED και συσκευές που βοηθούν τους χειρουργούς να βλέπουν τα αιμοφόρα αγγεία στους όγκους.

Λογοτεχνία: Τιμήθηκε η εξερεύνηση ιστορικών τραυμάτων μέσα από την έντονη ποιητική πρόζα της Νοτιοκορεάτισσας συγγραφέα, Χαν Κανγκ

nobel-literature.jpg

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας απονεμήθηκε στη 53χρονη Νοτιοκορεάτισσα συγγραφέα Χαν Κανγκ για την «έντονα ποιητική πρόζα της που αναμετράται με ιστορικά τραύματα και αποκαλύπτει την ευθραυστότητα της ανθρώπινης ζωής». Ανάμεσα στα έργα της περιλαμβάνονται τα The Vegetarian, The White Book, Human Acts και Greek Lessons.

Τα μυθιστορήματα, οι νουβέλες, τα δοκίμια και οι συλλογές διηγημάτων της Χαν Κανγκ εξερευνούν θέματα όπως η πατριαρχία, η βία, η θλίψη και η ανθρώπινη φύση. Το μυθιστόρημά της The Vegetarian του 2007, που μεταφράστηκε στα αγγλικά το 2015 από την Ντέμπορα Σμιθ, κέρδισε το βραβείο International Booker το 2016.

Η Χαν είναι η πρώτη συγγραφέας από τη Νότια Κορέα και η 18η γυναίκα που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας. «Η ενσυναίσθησή της για τις ευάλωτες ζωές, συχνά γυναικείες, είναι αισθητή και ενισχύεται από την μεταφορικά φορτισμένη πρόζα της», δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής των Νόμπελ, Άντερς Όλσον. Η ίδια έχει «μια μοναδική επίγνωση των συνδέσεων μεταξύ σώματος και ψυχής, των ζωντανών και των νεκρών και, με έναν ποιητικό και πειραματικό τρόπο, έχει γίνει πρωτοπόρος στη σύγχρονη πρόζα».

Η Χαν γεννήθηκε στην Γκουανγκτζού, μια πόλη στη νοτιοδυτική Νότια Κορέα, το 1970. Σε ηλικία 10 ετών, η οικογένειά της μετακόμισε στη γειτονιά Σουγιού-ντονγκ στη Σεούλ. Σπούδασε κορεατική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Yonsei στην πρωτεύουσα.

Το 1993 έκανε το λογοτεχνικό της ντεμπούτο με μια σειρά πέντε ποιημάτων που δημοσιεύτηκαν στο κορεατικό περιοδικό Literature and Society. Τον επόμενο χρόνο, κέρδισε τον εαρινό λογοτεχνικό διαγωνισμό της εφημερίδας Seoul Shinmun με μια ιστορία, το Red Anchor.

Η πρώτη της συλλογή διηγημάτων, Love of Yeosu, κυκλοφόρησε το 1995. Το 1998, συμμετείχε στο International Writing Program του Πανεπιστημίου της Αϊόβα για τρεις μήνες, με την υποστήριξη του Arts Council Korea.

Το The Vegetarian ήταν το πρώτο μυθιστόρημά της που μεταφράστηκε στα αγγλικά. Παρά τις επικρίσεις για τη μετάφραση, το βιβλίο της έδωσε παγκόσμια αναγνωσιμότητα.

Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά της, We Do Not Part, θα κυκλοφορήσει στα αγγλικά το 2025, μεταφρασμένο από τις Ε Γιαγουόν και Πέιτζ Ανίγια Μόρις. Η ιστορία ακολουθεί μια συγγραφέα που ανακαλύπτει τον αντίκτυπο της εξέγερσης της Τζετζού του 1948-49 στην οικογένεια μιας φίλης της. Η γαλλική μετάφραση του μυθιστορήματος κέρδισε το βραβείο prix Médicis Étranger το 2023.

Το περσινό Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας απονεμήθηκε την Πέμπτη στον Νορβηγό συγγραφέα και δραματουργό Τζον Φόσε, ο οποίος αναγνωρίστηκε από τη Σουηδική Ακαδημία «για τα καινοτόμα θεατρικά έργα και την πρόζα του που δίνουν φωνή σε όσα δεν μπορούν να ειπωθούν».

Ειρήνη: Στην ιαπωνική οργάνωση Nihon Hidankyo και στους επιζώντων από ατομικές βόμβες  το φετινό μεγάλο βραβείο

8f5.jpg

Η ιαπωνική οργάνωση «Nihon Hidankyo», που αποτελείται από επιζώντες των ατομικών βομβαρδισμών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης 2024.

Η οργάνωση αναγνωρίστηκε από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ για τις προσπάθειές της να εξαλείψει τα πυρηνικά όπλα παγκοσμίως. Ο πρόεδρος της επιτροπής, Γέργκεν Βάτνε Φρίντνες, δήλωσε ότι η ομάδα «συνέβαλε σημαντικά στην καθιέρωση του ταμπού των πυρηνικών όπλων», προειδοποιώντας παράλληλα ότι το «πυρηνικό ταμπού» βρίσκεται σήμερα υπό πίεση. Εξήρε επίσης τη χρήση μαρτυριών των επιζώντων από την οργάνωση για να διασφαλίσει ότι τα πυρηνικά όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά.

Η «Nihon Hidankyo», που ιδρύθηκε το 1956, στέλνει επιζώντες σε όλο τον κόσμο για να μοιραστούν τις μαρτυρίες τους σχετικά με την «τρομερή καταστροφή» και τα δεινά που προκάλεσε η χρήση πυρηνικών όπλων.

Σύμφωνα με το ΒΒΨ, η απόφαση να απονεμηθεί το βραβείο στην «Nihon Hidankyo», απομάκρυνε την επιτροπή από πιο αμφιλεγόμενους υποψηφίους, όπως η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους (UNRWA), η οποία, παρότι αποτελεί τον κύριο πάροχο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, είχε αναμεμειγμένα εννέα μέλη της σε περιστατικά με την Χαμάς.

Επιπλέον, ανησυχίες υπήρχαν και για την υποψηφιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, καθώς εξετάζει κατηγορίες για γενοκτονία στη Γάζα και έχει ήδη ζητήσει από τις ισραηλινές αρχές να αποφύγουν γενοκτονικές ενέργειες.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Δεδομένων Ένοπλων Συγκρούσεων του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, υπήρχαν 59 ένοπλες συγκρούσεις στον κόσμο το 2023, σχεδόν διπλάσιες σε σύγκριση με το 2009 και κάποιοι ειδικοί είχαν αναφέρει ότι αυτός θα μπορούσε να είναι ένας λόγος να μην απονεμηθεί το βραβείο φέτος.

Η επιτροπή έχει αποφασίσει να μην απονείμει το βραβείο 19 φορές στην 123χρονη ιστορία της, αλλά φέτος δήλωσε ότι ο μεγάλος αριθμός συγκρούσεων μπορεί να καθιστά την επιβράβευση των ειρηνευτικών προσπαθειών «ίσως πιο σημαντική από ποτέ».

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Νόμπελ της Νορβηγίας, φέτος είχαν υποβληθεί 286 υποψηφιότητες για το βραβείο ειρήνης, εκ των οποίων οι 197 αφορούσαν άτομα και οι 89 οργανώσεις ενώ πέρυσι, το Ινστιτούτο έλαβε πάνω από 350 υποψηφιότητες, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει ληφθεί ποτέ ήταν 376 το 2016.

Το 2023, το βραβείο κέρδισε η Ιρανή ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Νάργκες Μοχαμάντι, για τον αγώνα της κατά της καταπίεσης των γυναικών στο Ιράν.

Προηγούμενοι παραλήπτες του Βραβείου Ειρήνης περιλαμβάνουν τους Καϊλάς Σατυάρθι και Μαλάλα Γιουσαφζάι (2014), τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα (2009), τον Νέλσον Μαντέλα και τον Φ. Γ. ντε Κλερκ (1993), τον Δαλάι Λάμα Τενζίν Γκιάτσο (1989) και τη Μητέρα Τερέζα (1979).

Οικονομικές Επιστήμες: Απονεμήθηκε για την έρευνα σχετικά με τη σχέση θεσμών και ευημερίας

nobel-economy.jpg

Το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών απονεμήθηκε τη Δευτέρα 14/10 στους οικονομολόγους Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον, οι οποίοι εργάζονται σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, για την έρευνά τους σχετικά με τις διαφορές όπως αυτές παρατηρούνται σχετικά με την ευημερία μεταξύ χωρών – ειδικά για το πώς η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία οδήγησε ορισμένα έθνη να είναι πλούσια ενώ άλλα παραμένουν φτωχά.

Η έρευνα των βραβευθέντων διαπίστωσε ότι κοινωνίες με ελλιπή κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν δημιουργούν ανάπτυξη ή θετικές αλλαγές, σύμφωνα με την επιτροπή Νόμπελ.

«Η μείωση των τεράστιων διαφορών εισοδήματος μεταξύ χωρών είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Οι βραβευθέντες έχουν δείξει τη σημασία των κοινωνικών θεσμών για την επίτευξη αυτού του στόχου», δήλωσε ο Γιάκομπ Σβένσον, πρόεδρος της επιτροπής Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών, σε ανακοίνωσή του.

Ο Ατζέμογλου ειδικεύεται στη μακροοικονομία και την πολιτική οικονομία στο MIT, ενώ ο Τζόνσον είναι επικεφαλής της ομάδας παγκόσμιας οικονομίας και διοίκησης στο Sloan School of Management του MIT. Ο Ρόμπινσον είναι καθηγητής σπουδών παγκόσμιων συγκρούσεων στο Harris School of Public Policy του Πανεπιστημίου του Σικάγο.

Οι βραβευθέντες μελέτησαν μια σειρά από πολιτικά και οικονομικά συστήματα που εισήγαγαν οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες. Τα συστήματα αυτά διέφεραν σημαντικά από χώρα σε χώρα – σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αποικιοκράτες εκμεταλλεύτηκαν τους αυτόχθονες πληθυσμούς και εξήγαγαν πόρους προς όφελός τους, ενώ αλλού δημιούργησαν πιο συμπεριληπτικά συστήματα που μακροπρόθεσμα ωφέλησαν τους Ευρωπαίους μετανάστες.

Η έρευνά τους έδειξε ότι τα συμπεριληπτικά θεσμικά όργανα συνήθως δημιουργήθηκαν σε χώρες που ήταν φτωχές όταν αποικιοκρατήθηκαν και με τον καιρό αυτές οι χώρες έγιναν πιο ευημερούσες. Αντίθετα, άλλες χώρες παρουσίασαν χαμηλή οικονομική ανάπτυξη καθώς παγιδεύτηκαν σε θεσμούς που εξήγαγαν πόρους.

Συνολικά, οι συμπεριληπτικοί θεσμοί – όπως τα δημόσια σχολεία, το κράτος δικαίου και οι πολιτικές κατά των μονοπωλίων – δημιουργούν κίνητρα και ευκαιρίες για ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Ντάνι Ρόντρικ, καθηγητή διεθνούς πολιτικής οικονομίας στη Σχολή Διακυβέρνησης Κένεντι του Χάρβαρντ. Οι εκμεταλλευτικοί θεσμοί – όπως η δουλεία και η δουλοπαροικία – συγκεντρώνουν την εξουσία και τους πόρους στα χέρια λίγων, εις βάρος του ευρύτερου πληθυσμού.

Η ιστοσελίδα του Νόμπελ αναφέρει ότι «η εισαγωγή συμπεριληπτικών θεσμών δημιουργεί μακροπρόθεσμα οφέλη για όλους, ενώ οι εκμεταλλευτικοί θεσμοί παρέχουν βραχυπρόθεσμα κέρδη στους ισχυρούς. Όσο το πολιτικό σύστημα εγγυάται ότι θα παραμείνουν στην εξουσία, κανείς δεν θα εμπιστευτεί τις υποσχέσεις τους για μελλοντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τους βραβευθέντες, αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχει βελτίωση».

Το περσινό βραβείο απονεμήθηκε στην οικονομολόγο του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Κλαούντια Γκόλντιν, για το έργο της σχετικά με τον ρόλο των γυναικών στην αγορά εργασίας.

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ζελένσκι: «Η Ρωσία προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση εκεχειρίας»
«Σε ορισμένα μέρη δεν εγκαταλείπει μεμονωμένες προσπάθειες να προωθηθεί και να επιφέρει απώλειες στην Ουκρανία» ανέφερε
Ζελένσκι: «Η Ρωσία προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση εκεχειρίας»