*Του Παναγιώτη Σκουρή, δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
Μετά τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στις Η.Π.Α. όλη η ανθρωπότητα στρέφει το βλέμμα της σε διάφορες εκκρεμότητες και μεταξύ αυτών και στους πολέμους που μαίνονται αυτή τη στιγμή. Ένας από αυτούς εντοπίζεται και την πολύπαθη εδώ και δεκαετίες Μέση Ανατολή.
Με την ίδια αφορμή και λόγω των αντιλήψεων του επικρατήσαντα, έρχεται στο νου μας και το ζήτημα των μεταναστών και των προσφύγων.
Με αφορμή λοιπόν αμφότερα αυτά τα θέματα, ήθελα να μοιραστώ αυτήν την εβδομάδα μια παρατήρηση που έκανα με αφορμή μια καθαρά προσωπική εμπειρία.
Στο πλαίσιο της επαγγελματικής μου δραστηριότητας ο δρόμος μου με έφερε στη Μέση Ανατολή για ένα ικανό χρονικό διάστημα. Όταν λοιπόν πρωτοπήγα ως νομικός σύμβουλος ελληνικής εταιρίας που εκτελούσε έργα στην περιοχή, μου είπαν, ότι για τα εκκρεμή δικαστήρια υπάρχει αυτό που λέμε «ντόπιος» νομικός παραστάτης, η εταιρία τάδε και τις υποθέσεις τις χειρίζεται ο δικηγόρος δείνα. Τίποτα περίεργο έως εδώ, αυτό γίνεται άλλωστε σε αυτές τις περιπτώσεις, μόνο που το επώνυμα του συναδέλφου δείνα ήταν ελληνικό πέρα από κάθε αμφισβήτηση.
Η πρώτη μου αντίδραση ήταν, καλά Έλληνας δικηγόρος εδώ; Πώς έγινε αυτό;
Η απορία μου λύθηκε, όταν το γνώρισα και μου είπε μέσες άκρες την ιστορία του. Πρόκειται για Σύρο, καθώς ο παππούς του, ο οποίος ήταν Έλληνας, βρέθηκε να σπουδάζει ιατρική στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης γύρω στα 1922. Μία περίοδο, η οποία διήρκεσε και δύο δεκαετίες μετά από αυτό, όπου η χώρα μας ήταν μπλεγμένη σε συνεχείς, ένδοξους κατά κανόνα, πολέμους. Για τη γενιά των Ελλήνων εκείνης της εποχής εύστοχα λέμε, ότι πέρασε τα νιάτα της πολεμώντας.
Όσοι από εμάς έχουμε διαβάσει Διδώ Σωτηρίου και τους άλλους μεγάλους της εποχής, γνωρίζουμε, ότι την εποχή εκείνη το ελληνικό στοιχείο που βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας περνούσε ακόμα πιο δύσκολα.
Έτσι λοιπόν, ο παππούλης του φίλου και συναδέλφου πέρασε στη Συρία, η οποία την εποχή εκείνη ήταν μία χώρα ήρεμη, σταθερή και μάλλον ασφαλής. Το ίδιο άλλωστε ίσχυε και για το Λίβανο. Αυτά πριν περίπου εκατό πλέον χρόνια.
Σήμερα οι όροι έχουν αντιστραφεί. Οι συγκεκριμένες χώρες στιγματίστηκαν και μάλλον συνεχίζουν, να μαστίζονται από πολέμους και βία.
Θυμάμαι έναν άλλο συνάδελφο, επίσης από τη Συρία, να μου λέει, ότι με τις οικονομίες του είχε χτίσει ένα σπίτι στην πατρίδα, το οποίο κάποια στιγμή κατέρρευσε σε βομβαρδισμό. Και το φίλο μας με την ελληνική καταγωγή αφενός, να αγωνιά για τους γονείς του που είχαν μείνει πίσω και παράλληλα, να αναζητά τρόπο να «αναβιώσει» την ελληνική του ιθαγένεια. Για να μπορέσει να έρθει κάπου που υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια και κυρίως, για να έχει ένα «σίγουρο» διαβατήριο, προκειμένου, να μπορεί να ταξιδέψει οπουδήποτε. Βλέπεις οι Σύριοι σήμερα είναι κατά κύριο λόγο πρόσφυγες και ως εκ τούτου η μετακίνησή τους είναι δύσκολη. Προφανέστατα οι άνθρωποι φοβούνται για τη ζωή και την προκοπή τους και αναζητούν διόδους διαφυγής από την εμπόλεμη ή κατεστραμμένη ζώνη.
Στο πλαίσιο αυτού του άρθρου δε θα ασχοληθούμε με το θέμα των μεταναστευτικών ροών. Το πρόβλημα είναι σύνθετο από μόνο του.
Με αφορμή το φίλο και συνάδελφο όμως, μπορούμε να δούμε πραγματικά το πόσο σχετικά είναι όλα στη ζωή, ανάλογα με την περίοδο, στην οποία ζει κανείς.
Σήμερα η χώρα μας είναι μία μάλλον ανεπτυγμένη και σίγουρα ασφαλής χώρα. Με προβλήματα και τις ατέλειές της φυσικά.
Κάτι παραπάνω από δυο γενιές πίσω δεν ήταν ακριβώς έτσι τα πράγματα. Και εδώ μιλάμε για καταστάσεις πολέμου και όχι ανέχειας, οι οποίες και τότε, αλλά και σε μεταγενέστερο χρόνο, οδήγησαν σε μαζική μετανάστευση.
Υπό την πίεση και το φόβο του πολέμου λοιπόν ορισμένοι πρόγονοί μας έκαναν την ακριβώς αντίθετη διαδρομή από αυτήν που κάνουν οι κάτοικοι των δοκιμαζόμενων περιοχών σήμερα. Από εδώ προς τα εκεί.
Το πόσο σχετικά λοιπόν είναι όλα στη ζωή το γνωρίζουμε όλοι και το έχουν πει πολλοί και σπουδαίοι πριν από εμάς και ως εκ τούτου παρέλκει, να το επαναλάβουμε εδώ.
Η ιστορία του φίλου μας όμως είναι μια καλή ευκαιρία, να αναλογιστούμε αφενός πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σήμερα εδώ και είμαστε λίγο ως πολύ ασφαλείς και μπορούμε, να θεωρούμε ορισμένα πράγματα δεδομένα και αφετέρου πόσο ρευστή είναι η κατάσταση και πόσο εύκολα μπορεί ενδεχομένως, να αλλάξει. Ας το σκεφτόμαστε αυτό, εμείς που είμαστε για διάφορους λόγους, λαός που μετακινείται και μεταναστεύει και έχει κατά καιρούς βρεθεί στη δίνη πολέμων, κάθε φορά που ρίχνουμε το ανάθεμα σε όσους προσπαθούν, όπως ο παππούς του φίλου μας, να διαφύγουν από αυτές.
