Μία διεθνής επιστημονική ομάδα κατάφερε για πρώτη φορά να δημιουργήσει εγκεφαλικά κύτταρα προχωρημένης ηλικίας, χρησιμοποιώντας άμεσα ως πρώτη ύλη κύτταρα δέρματος από ηλικιωμένους ασθενείς.
Η πρωτοτυπία έγκειται στο ότι η νέα τεχνική δεν χρειάζεται να γυρίσει πίσω -μέσω γενετικού αναπρογραμματισμού- το «ρολόι» των κυττάρων στο αρχικό βλαστικό-πολυδύναμο νεανικό στάδιό τους. Έτσι, δημιουργεί κύτταρα όχι νεανικά, αλλά παρόμοια με αυτά που ήδη υπάρχουν στον εγκέφαλο ενός ηλικιωμένου ανθρώπου. Το επίτευγμα αυτό θα βοηθήσει τους επιστήμονες που ασχολούνται με νευροεκφυλιστικές παθήσεις της τρίτης ηλικίας, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.
«Αυτό μας επιτρέπει να διατηρούμε τις «υπογραφές» της προχωρημένης ηλικίας στα κύτταρα, έτσι ώστε να μελετούμε πιο εύκολα τις συνέπειες της γήρανσης στον εγκέφαλο», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Φρεντ Κέιτζ, καθηγητής στο Εργαστήριο Γενετικής του Ινστιτούτου Βιολογικών Σπουδών Salk των ΗΠΑ.
Έως σήμερα, οι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν κυρίως ζώα για να μελετήσουν τις βιολογικές συνέπειες της γήρανσης στον εγκέφαλο. Πιο πρόσφατα, αξιοποιούν τα βλαστικά κύτταρα, τα οποία συνήθως προέρχονται από επαναπρογραμματισμό δερματικών κυττάρων, όμως τα νεανικά εγκεφαλικά κύτταρα που παίρνουν από αυτή τη διαδικασία, δεν έχουν τις ιδιότητες των ηλικιωμένων εγκεφαλικών κυττάρων.
Η νέα τεχνική, παρακάμπτοντας το ενδιάμεσο στάδιο των βλαστοκυττάρων, μετατρέπει απευθείας τα δερματικά κύτταρα των ηλικιωμένων σε εγκεφαλικά (νευρώνες), τα οποία και αυτά έχουν τα βιολογικά σημάδια της προχωρημένης ηλικίας. Οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι η νέα μέθοδος μπορεί να επαναληφθεί και σε άλλα είδη κυττάρων, όπως της καρδιάς και του ήπατος - κάτι που πρέπει να δοκιμασθεί στο μέλλον.
Παυσίπονο ανατρέπει το Αλτσχάιμερ!
Ένα παυσίπονο που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας αντέστρεψε τα συμπτώματα της άνοιας σε πειραματόζωα, ανακοίνωσε ομάδα επιστημόνων από τις ΗΠΑ. Το εύρημα αυτό εγείρει ελπίδες ότι σύντομα ενδέχεται να υπάρχει μία αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Το φάρμακο λέγεται salsalate, είναι ένα παράγωγο του σαλικυλικού οξέος, ανήκει στην οικογένεια των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και τυπικά χορηγείται από τους γιατρούς για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής που προκαλεί η οστεοαρθρίτιδα και άλλες ρευματικές παθήσεις. Τη νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Medicine», πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) και το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
Οι ερευνητές χορήγησαν το φάρμακο σε ομάδα ποντικιών με μία μορφή άνοιας όμοια με το Αλτσχάιμερ, διαπιστώνοντας ότι αντέστρεφε τις βλάβες που προκαλούσε η συσσώρευση μίας βασικής πρωτεΐνης στον εγκέφαλο. Η πρωτεΐνη αυτή λέγεται Ταυ (tau) και δημιουργεί πρωτεϊνικά «δεμάτια», καταστρέφοντας έτσι τα κύτταρα του εγκεφάλου.
Οι ερευνητές σημειώνουν στον άρθρο τους πως είναι η πρώτη φορά που ένα φάρμακο φαίνεται να επιδρά στην ήδη συσσωρευμένη πρωτεΐνη Ταυ - και αν αυτό επιβεβαιωθεί σε μελέτες με ανθρώπους, το salsalate ίσως αποτελέσει θεραπεία ακόμα και για τους πάσχοντες από προχωρημένες μορφές της νόσου. «Εντοπίσαμε για πρώτη φορά μία φαρμακευτική παρέμβαση που αντιστρέφει όλες τις πλευρές της τοξικότητας της πρωτεΐνης Ταυ», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Λι Γκαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας στο UCSF.
«Το πιο σημαντικό είναι ότι τα οφέλη του φαρμάκου επετεύχθησαν μετά την έναρξη της άνοιας, γεγονός που υποδηλώνει ότι ίσως είναι μία αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή. Εν τούτοις αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί σε κλινικές (σ.σ. σε ανθρώπους) μελέτες, καθώς και να καθοριστεί σε ποιες δόσεις είναι ασφαλές και αποτελεσματικό κατά της άνοιας».
