Της Λεμονιάς Βασβάνη
Σημαντική μείωση της παρουσίας του γονιδιώματος του κορωνοϊού στα αστικά υγρά απόβλητα διαπίστωσε τις τελευταίες μέρες η διεπιστημονική ομάδα ερευνητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) που μετρά το επίπεδο της διασποράς του ιού.
Συγκεκριμένα όπως δήλωσε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» ο Πρύτανης του ΑΠΘ κ. Νίκος Παπαϊωάννου ο οποίος συντονίζει το έργο το οποίο υλοποιείται από επιστημονικές ομάδες, που συγκρότησαν έξι διαφορετικά τμήματα του Αριστοτελείου: «από τις 4 Μάη και μετά έχουμε μια διαφορετική εικόνα σε σχέση με αυτήν που υπήρχε νωρίτερα. Σημειώθηκε δραματική μείωση της παρουσίας του ιού στα λύματα στην πόλη μας». Παράλληλα σημείωσε πως «υπάρχουν πολύ σημαντικά δεδομένα, ωστόσο δεν είναι ακόμη η στιγμή για να ανακοινωθούν», καθώς «η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη».
Να τονίσουμε πως η έρευνα, την οποία χρηματοδοτεί από ίδιους πόρους το ΑΠΘ, γίνεται με σκοπό να υπάρχει ποσοτική εκτίμηση της χρονικής εξέλιξης της παρουσίας του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της πόλης. Σε συνεργασία με την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ), η οποία συνδράμει τόσο στη συλλογή δειγμάτων στην είσοδο της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης (ΕΕΛΘ), όπου καταλήγουν όλα τα λύματα από το αποχετευτικό δίκτυο της ΕΥΑΘ, όσο και στη διάθεση μετρήσεων παροχής και βασικών ποιοτικών χαρακτηριστικών των εισερχόμενων λυμάτων, πραγματοποιούνται τρεις δειγματοληψίες κάθε εβδομάδα (ανά δύο ημέρες).
Γιατί είναι πρωτότυπη η έρευνα
Η πρωτοτυπία της έρευνας έγκειται όπως τόνισε ο Πρύτανης ΑΠΘ στο ότι «δεν γίνεται απλή καταγραφή της συγκέντρωσης του ιού στα λύματα όπως γίνεται πχ σε αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε άλλες χώρες του εξωτερικού, αλλά η μελετάμε το ότι η συγκέντρωση του ιού σχετίζεται και με περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά αν πχ έχει βρέξει ή όχι, αν είναι στέρεη ή υγρή η μορφή των λυμάτων».
Ένα χρήσιμο εργαλείο για επιδημιολόγους
Παράλληλα υπογράμμισε ότι στόχος είναι «να δοθεί στην Πολιτεία αυτό το χρήσιμο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιώντας το μπορείς μέσα σε 24 ώρες να έχεις μια εικόνα μιας περιοχής, κοινότητας ή όποιου σημείου εφαρμοστεί ώστε να παρέχει στοιχεία στους επιδημιολόγους και αυτοί από την πλευρά τους να μπορούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει κατά περίσταση. Με άλλα λόγια είναι ένα εργαλείο για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε τι έρχεται μελλοντικά αναφορικά με τον COVID-19», σχολίασε ο Πρύτανης του ΑΠΘ.
Να σημειώσουμε πως το έργο υλοποιείται από επιστημονικές ομάδες, που συγκρότησαν έξι διαφορετικά τμήματα του Αριστοτελείου: της Ιατρικής με επικεφαλής τον καθηγητή Παιδιατρικής- Λοιμωξιολογίας Εμμανουήλ Ροηλίδη και τον αν. Καθηγητή Παθολογίας- Λοιμωξιολογίας Συμεών Μεταλλίδη, της Κτηνιατρικής με επικεφαλής τον πρύτανη του ΑΠΘ και καθηγητή Παθολογικής Ανατομικής Νίκο Παπαϊωάννου, της Βιολογίας με επικεφαλής τον καθηγητή Μηνά Αρσενάκη και την επίκουρη καθηγήτρια Δήμητρα Ντάφου, της Φαρμακευτικής με επικεφαλής τον καθηγητή Φαρμακολογίας Θεόδωρο Σκλαβιάδη, των Πολιτικών Μηχανικών με επικεφαλής την Χημικό Μηχανικό Δρα Μαρία Πεταλά και της Χημείας με επικεφαλής τον καθηγητή Θεόδωρο Καραπάντσιο.
«Πώς προσδιορίζεται η συγκέντρωση του SARS-CoV-2 στα λύματα»
Στα αποχετευτικά δίκτυα των πόλεων καταλήγουν ανθρωπογενή απόβλητα, τα οποία περιέχουν σωματικά υγρά (ούρα, σάλιο, ιδρώτα, αίμα, αναπνευστικές εκκρίσεις), υγρά από πλύσιμο του σώματος και των ρούχων, περιττώματα, ακαθαρσίες κλπ. Όλα τα παραπάνω περιέχουν ανθρώπινο βιολογικό υλικό και φυσικά στην περίπτωση της τωρινής πανδημίας μέσα σε αυτό βρίσκεται και το αντιπροσωπευτικό γονιδίωμα του ιού SARS-CoV-2, προερχόμενο από κατοίκους που είτε νοσούν είτε είναι ασυμπτωματικοί φορείς του ιού.
Με βάση την περιορισμένη πρόσφατη διεθνή βιβλιογραφία (Ολλανδία, Αυστραλία, ΗΠΑ, Γαλλία, Σουηδία) τα λύματα δεν αναμένεται να περιέχουν ενεργά μολυσματικά σωματίδια του ιού, αλλά υπολείμματα του ιού, που είναι μεν ανενεργά για τη μετάδοση της νόσου, αλλά αποτελούν ικανά στοιχεία ανίχνευσης και ποσοτικού προσδιορισμού της παρουσίας του ιού.
Συνεπώς, ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης του γονιδιώματος του ιού στα λύματα μπορεί να αποτελεί ποσοτικό δείκτη του επιπέδου διασποράς του ιού σε όλη την κοινότητα και όχι μόνο στα διαγνωσθέντα κρούσματα του ιού.
Οι ερευνητικές ομάδες από τα έξι τμήματα του ΑΠΘ συνεργάζονται στην ανάπτυξη και ενός θεωρητικού μοντέλου εκτίμησης αριθμού κρουσμάτων με βάση τις μετρήσεις συγκέντρωσης του ιού, ισοζυγίων μάζας στα λύματα, καθώς και την ιολογική αποτίμηση εκκριμάτων από κρούσματα που έχουν νοσηλευτεί.
Η αρχική διάρκεια του έργου είναι τέσσερις μήνες με δυνατότητα επέκτασης ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας.
