*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Πώς μπορεί να επηρεάσει η τεχνητή νοημοσύνη το έργο ενός δημοσιογράφου; Πώς μπορούμε να αποφύγουμε την παραπληροφόρηση στην εποχή του AI; Και ποια εργαλεία μπορούν να μας βοηθήσουν;
Οι απαντήσεις θα δοθούν στην Ημερίδα-Εργαστήριο με θέμα «Ενημέρωση και παραπληροφόρηση στον καιρό της Τεχνητής Νοημοσύνης» που θα γίνει σήμερα (09.00 - 16.30) στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας (26ης Οκτωβρίου 64, Νέο Συνεδριακό Κέντρο Π.Κ.Μ.).
«Στην ημερίδα που διοργανώνουμε ως αντιπεριφέρεια Ψηφιακής Διακυβέρνησης Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μαζί με την Ένωση Συντακτών Μακεδονίας – Θράκης και το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, ανοίγουμε την συζήτηση για το πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την ενημέρωση στην ψηφιακή εποχή. Γιατί η ενημέρωση είναι δικαίωμα όλων, αλλά η αλήθεια είναι εξίσου ευθύνη όλων μας», ανέφερε στο «ΤyposThes» ο Αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης Νικόλαος Τζόλλας.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης έμφαση θα δοθεί στην υποστήριξη της generation Z, ώστε να διαμορφώσει κριτήρια και δεξιότητες, με τις οποίες θα αναγνωρίζει την έγκυρη ενημέρωση στο νέο περιβάλλον παραγωγής και διαμοιρασμού πληροφοριών, που αναπτύσσεται με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Μια παιχνιδιάρικη εφαρμογή
Σε αυτή τη γενιά θα εστιάσει και η Ιωάννα Κωσταρέλλα, Αν. Καθηγήτρια Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ στην ομιλία της με θέμα: «Γενιά Ζ, Επιστήμη και Παραπληροφόρηση: Μια προσέγγιση μη τυπικής εκπαίδευσης από το πρόγραμμα SHAZAAM».
Όπως εξήγησε στο «ΤyposThes»: «Το έργο SHAZAAM είναι μια πρωτοβουλία του τμήματός μας και της ΕΣΗΕΜ-Θ. Μας ενδιαφέρει πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπαίνει στις αίθουσες σύνταξης. Είναι μια ευκαιρία να δούμε πώς ένα πρόγραμμα που θα δώσει εκπαιδευτικά εργαλεία σε μη τυπική εκπαίδευση, έξω δηλαδή από αμφιθέατρο, προσεγγίζει τη γενιά Ζ που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Μιλάμε για παιδιά που δεν ξέρουν την εποχή προ ίντερνετ, και πρέπει να κινήσουμε ενδιαφέρον τους για να συζητήσουμε λίγο περισσότερο για θέματα παραπληροφόρησης. Σκεφτήκαμε λοιπόν έναν πιο παιχνιδιάρικο τρόπο. Μια εφαρμογή, ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που μπορεί να παιχτεί από άτομα της γενιάς αυτής είτε online στο Shazaam.eu ή και απομακρυσμένα. Εκτός από το web app που έχει την λογική ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού με πολλούς παίκτες που απαντούν ερωτήσεις, έχουμε και βίντεο που καταρρίπτουν ψευδοεπιστημονικές θεωρίες. Αυτά τα δύο εργαλεία και μια εργαλειοθήκη που αναπτύσσεται και θα είναι διαθέσιμη μέσω site θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν εκπαιδευτικοί στην αίθουσά τους και να πειραματιστούν με αυτά».
Προηγήθηκε συζήτηση με διαφορετικές ομάδες ανθρώπων που ανήκουν στην γενιά Ζ σε πόλεις όπως η Μαδέρα, το Φουντάο, τα Χανιά και η Λέσβος. «Μας έδωσαν ανατροφοδότηση ώστε να προχωρήσουμε μετά στον σχεδιασμό», τόνισε η κυρία Κωσταρέλλα για να προσθέσει πως το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκό ταμείο Media και «τρέχει» σε Ελλάδα και Πορτογαλία.
Την ρωτήσαμε πόσο εκτεθειμένοι είμαστε στην παραπληροφόρηση. Αναφέρθηκε στο φαινόμενο της «ενημερωμένης άγνοιας». Ουσιαστικά «μιλάμε για επιφανειακή γνώση των πραγμάτων. Είμαστε εκτεθειμένοι σε υπερπληθώρα πληροφοριών και δεν μπορούν να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο πληροφόρησης. Στην δημοσιογραφία επειδή ασχολούμαστε με πολλά θέματα επιφανειακά, αυτή η προσέγγιση νομίζω σε αρκετές περιπτώσεις μάς στερεί δυνατότητα να μπούμε πιο βαθιά».
Διαφύλαξη της κριτικής ικανότητας
Κινδυνεύει άραγε ο δημοσιογράφος από την τεχνητή νοημοσύνη; «Θεωρώ πως αυτό που πρέπει να διαφυλάξουμε είναι η κριτική ικανότητα και η ικανότητα να δημιουργούμε. Κινδυνεύουμε να τεμπελιάσουμε για την παραγωγή πρωτότυπου περιεχομένου.
Διάφορα εργαλεία όπως πχ το chat gpt δίνουν τίτλους, υπόβαθρο γεγονότων, παρέχουν έτοιμες λύσεις. Σταδιακά όμως η επανάληψη αυτή μπορεί να οδηγήσει στο να μειωθούν κάποιες ικανότητές μας. Όταν αφήνεις κάτι αυτό σε αφήνει».
Την ρωτήσαμε ποιες δεξιότητες θα πρέπει να αναπτύξουν οι δημοσιογράφοι για να αποφύγουν το κίνδυνο της παραπληροφόρησης στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης;
«Υπάρχουν αυτά που ξέρουμε από πριν: σκέψου, κάνε την έρευνά σου, οργάνωσε το χρόνο σου. Να ασχολείσαι με θέματα που σε αφορούν για να μην χαθείς σε πλήθος πληροφοριών. Παράλληλα μπορεί κανείς να στραφεί σε χρήσιμα εργαλεία όπως αυτά που θα αναπτυχθούν στην ημερίδα μας πχ η Υποψήφια Διδακτόρισσα Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ ΑΠΘ Ζωή Πάλλα, θα κάνει μια βιωματική προσέγγιση των εργαλείων, ενώ το Μεσογειακό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων θα δείξει εργαλεία για την αναγνώριση ψευδών εικόνων».
Και συμπλήρωσε: «είναι σημαντικό να ξέρεις πού πρέπει να ψάξεις Να τεστάρεις τον εαυτό σου για αυτά που αναζητάς».
Χρήσιμα
Οι εργασίες της ημερίδας απευθύνονται σε δημοσιογράφους, ερευνητές, φοιτητές και σπουδαστές δημοσιογραφίας, αλλά και σε μαθητές Λυκείου. Πρόσβαση ελεύθερη.
