Τον δρόμο για τις φυλακές έχουν πάρει ήδη δύο άτομα, που εμπλέκονται στην υπόθεση του κυκλώματος πλαστών έργων τέχνης, τα οποία πουλούσαν ως γνήσια στη Θεσσαλονίκη, με το κύκλωμα να ξεσκεπάζεται πριν από λίγες μέρες.
Του Δημήτρη Κετικίδη | Από την έντυπη έκδοση «Τύπος Θεσσαλονίκης»
Ο «Τύπος Θεσσαλονίκης» επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Σωματείου Εκτιμητών/Πραγματογνωμόνων Έργων & Αντικειμένων Τέχνης Ελλάδας & Κύπρου κ. Αχιλλέα Τσαντίλη, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα με τα πλαστά έργα τέχνης εντοπίζεται κυρίως στη Θεσσαλονίκη, και σε δεύτερο βαθμό στην Αθήνα.
Αρχικά, μιλώντας για τα προσόντα που θα πρέπει να έχει κάποιος έτσι ώστε να γίνει πραγματογνώμονας, είπε ότι «είναι επιστήμη που απαιτεί σπουδές και τεχνικές γνώσεις.
Θα πρέπει να τελειώσουν ΑΕΙ ή αν έχουν τελειώσει στο εξωτερικό, θα πρέπει να έχουν τη διαβάθμιση των πτυχίων τους. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε δικαστικοί πραγματογνώμονες. Η προσέγγισή μας είναι τέτοια έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πλήρης και κατανοητή εικόνα που έχουν τα έργα».
Σχετικά με το αν ένας πλαστογράφος μπορεί να πετύχει την τέλεια αντιγραφή ενός έργου τέχνης, ο κ. Τσαντίλης ξεκαθάρισε πως «όχι δεν υπάρχει τέλεια αντιγραφή, αλλά μπορεί να πλησιάσει στο 99% όπως και ο εκτιμητής. Όλοι μπορούμε να φτάσουμε μέχρι ένα σημείο. Αν γίνει μια σοβαρή έρευνα, δεν μπορεί να μη βρεθεί η πραγματικότητα.
Ο κόσμος τα έργα δεν τα παίρνει από επώνυμες gallery, κι εκεί δυστυχώς δεν μπορεί κάποιος να αναζητήσει ευθύνες. Είναι πολύ δύσκολο να πάει κάποιος σε κεντρικές gallery και να πάρει κακό έργο. Οι όροι των δημοπρασιών είναι ότι τα έργα είναι ως έχουν, και δεν έχουν καμία ευθύνη όσοι κάνουν τις δημοπρασίες. Στις δημοπρασίες η ευθύνη μεταβιβάζεται στον πελάτη».
Ο πρόεδρος του Σωματείου, μίλησε και για τις τεχνικές τις οποίες χρησιμοποιούν συνήθως οι πλαστογράφοι, λέγοντας ότι «οι πρόχειροι θα πάρουν ένα χαρτόνι, έναν μουσαμά και θα προσπαθήσουν να τα παλαιώσουν.
Οι πιο έμπειροι θα πάρουν ένα έργο εποχής ή ένα έργο παλιό, και θα σβήσουν τα χαρακτηριστικά και τις υπογραφές.
Μπορεί επίσης να βρουν έναν μουσαμά για παράδειγμα σαν αυτούς που χρησιμοποιούσε ο Παπαλουκάς. Αν π.χ. χρησιμοποιούσε πορτοκαλί χαρτόνι, θα ψάξουν ένα αντίστοιχο ή θα βρουν κάτι άλλο και θα προσπαθήσουν να το παλαιώσουν. Η εκτίμηση για το αν ένα έργο είναι πλαστό, είναι μια διαδικασία που πρέπει να την κάνουν οι ειδικοί. Δεν μπορεί κάποιος να διαβάσει κάτι, και να κρίνει από μόνος του».
Τη σήμερον ημέρα, η τεχνολογία δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί ένα σημαντικό βοηθητικό μέσο, έτσι ώστε να φανεί αν ένα έργο τέχνης είναι γνήσιο ή όχι.
Μπορεί όμως να βγει ασφαλές συμπέρασμα μόνο μέσα από τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα; «Η τεχνολογία δεν φτάνει από μόνη της. Μπορεί να βοηθήσει σε ένα επίπεδο της τάξης του 50%, ωστόσο το υπόλοιπο 50% είναι η γνώση» σημειώνει ο κ. Τσαντίλης.
Υπάρχουν διάφορα είδη ελέγχων από τους οποίους περνά ένας πίνακας, έτσι ώστε να φανεί αν πρόκειται για πλαστό έργο ή όχι.
«Ο έλεγχος διενεργείται από μέλη διαπιστευμένα, δηλαδή εκτιμητές με την αντίστοιχη διαπίστευση του δημοσίου και του σωματείου μας.
Ο ένας είναι ο στυλιστικός έλεγχος δηλαδή οι στυλιστικές ενδείξεις που έχει ο καλλιτέχνης» αναφέρει αρχικά ο κ. Τσαντίλης.
«Ο άλλος είναι ο εργαστηριακός έλεγχος. Το έργο εισάγεται στο εργαστήριο και εκεί μπορούμε να ελέγξουμε διάφορα πράγματα όπως το αν ο μουσαμάς είναι της εποχής που ζούσε ο καλλιτέχνης και όχι μόνο.
Ο καθένας έχει ένα προσωπικό στυλ, όμως με βάση την εποχή υπάρχουν και κάποια ευρήματα που κοιτάμε αν προσομοιάζουν με τα έργα που έχουμε.
Κοιτάμε το μέσον που έχει ζωγραφιστεί το έργο δηλαδή ο μουσαμάς, το ξύλο, το στυλ το σχεδιαστικό κλπ. Έπειτα γίνεται και ένας βιβλιογραφικός έλεγχος, κάνουμε δηλαδή μια έρευνα για το αν το προς εξέταση έργο μπορούμε να το βρούμε σε εκθέσεις που έχει λάβει μέρος, ενώ διενεργείται και μια βιβλιογραφική έρευνα για το πότε ζούσε ο καλλιτέχνης» συνέχισε.
Τέλος, ο κ. Τσαντίλης υπογράμμισε πως «δεν φτάνει μόνο να γνωρίζει κάποιος πραγματογνώμονας, αλλά θα πρέπει να εφαρμόσει και στην πράξη αυτά που ξέρει. Μη φανταστείτε ότι στην Ελλάδα είναι πιο πολλά τα πλαστά έργα απ’ ότι στην Ευρώπη.
Το κακό ξεκινάει από την Κύπρο και στη συνέχεια έρχεται στη Θεσσαλονίκη λόγω του ότι δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί πραγματογνώμονες, και μετά πάει στην Αθήνα».
