*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Την ανάγκη να φροντίσουμε περισσότερο τον Θερμαϊκό κόλπο, τονίζει ο Ομότιμος Καθηγητής Βιολογίας ΑΠΘ κ. Χαρίτων - Σαρλ Χιντήρογλου, με αφορμή την ομιλία που θα δώσει το Σάββατο 28/9 στο πλαίσιο της επιστημονικής διημερίδας με θέμα «Γνωριμία με το περιβάλλον της Μακεδονίας. Ορεινό, πεδινό, θαλάσσιο περιβάλλον, προστασία και αειφορία», που θα γίνει στην αίθουσα «Αλέξανδρος Χαΐτογλου» του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.
«Στον Κόλπο έχουν καταγραφεί από το 1957, που έγιναν οι πρώτες μελέτες μέχρι και σήμερα, 1400 είδη οργανισμών. Στο λιμάνι έχουν εντοπιστεί πάνω από 100 είδη ζωικών οργανισμών χωρίς να περιλάβουμε πλανγκτόν. Το σύμπλεγμα όμως του Θερμαϊκού θέλει διαχείριση. Μέχρι πριν μερικά χρόνια γίνονταν σωστή παρακολούθηση», δήλωσε ο καθηγητής στο «ΤyposThes».
Ο ίδιος αναφέρθηκε στην πρόσφατη δράση καθαρισμού που έγινε όπου βγήκαν στην επιφάνεια ποδήλατα και πατίνια από τον βυθό του Κόλπου. Όμως διερωτήθηκε αν ξέρουμε άραγε τι γίνεται στα 10 μέτρα βάθος. «Η διαχείριση δεν είναι μια απλή λέξη. Πρέπει να γίνουν πράξεις. Καθαρίστηκε ποτέ ο κόλπος από βαρέλια, τσουβάλια και πλαστικά που βρίσκονται στον βυθό του;
Όλες οι πλημμύρες ξέρουμε τι έχουν κατεβάσει στην θάλασσα; Κανένας δεν ξέρει και δεν ενδιαφέρθηκε. Ο μεσαίος κόλπος, ο κεντρικός είναι απαγορευμένος στην συρόμενη αλιεία. Εκεί υπάρχουν από βαρέλια που σπάσανε από μυδοκαλλιέργιες, δίχτυα, σίδερα... Έγινε ποτέ παρακολούθηση με υποβρύχιο drone να τα δούμε και να τα βγάλουμε; Αυτά είναι ενέργειες διαχείρισης. Όπως διαχείριση είναι και το να μαζεύουμε σκουπίδια που επιπλέουν στον Θερμαϊκό. Αυτό που κάνει δηλαδή η “Αλκίππη” είναι μια καλή πρακτική, αλλά δεν πρέπει να γίνεται μόνο όταν έρχεται ο πρωθυπουργός στη πόλη».
Ο κ. Χιντήρογλου τόνισε πως ένας κόλπος είναι «ένα μέρος που χρειάζεται διαρκή παρακολούθηση. Είναι ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα που έχει συνδεσιμότητα μεταξύ του φυσικού, χημικού και βιολογικού περιβάλλοντος. Και πρέπει να γίνεται βελτιστοποίηση των συνθηκών».
Εξηγώντας την εικόνα που υπάρχει αυτή την στιγμή στο Θερμαϊκό είπε πως «πρόκειται για έναν ημίκλειστο κόλπο όπου υπάρχουν ανθρώπινες δραστηριότητες που ξεκινούν από την πρωτογενή παραγωγή πχ αλιεία, ορυζώνες. Έπειτα έχουμε ζώνες βιομηχανικές και τουριστικές. Επίσης υπάρχει μεγάλο λιμάνι που συνδέεται με όλα τα μέρη της και ιδίως με τον Ειρηνικού μέσω Ερυθράς θάλασσας, και από το βορρά με τη Μαύρη θάλασσα καθώς έρχονται πλοία που ξεφορτώνουν σιτηρά.
Ο Κόλπος είναι πλούσιος καθώς η Μηχανιώνα έχει το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στο Αιγαίο. Μηχανότρατες και παράκτια αλιεία δραστηριοποιούνται σε όλη την ακτογραμμή της Χαλκιδικής και του Αιγαίου.
Έχουμε και οστρακοκαλλιέργεια, συλλογή οστράκων και καλλιέργεια μυδιών, ασχέτως αν έχουν δημιουργηθεί τελευταία άσχημες κλιματικές συνθήκες και έχουν καταστρέψει ολοσχερώς τα μύδια.
Σκεφτείτε όμως πως ενώ η πόλη δεν είχε ξεπεράσει τις 800.000 πληθυσμό, πλέον έχει περισσότερους από 2 εκατ. κατοίκους. Αν δούμε πχ την ανατολική πλευρά ο δήμος Θερμαϊκού είχε 5000 κατοίκους και τώρα 150.000. Αυτό σημαίνει ανθρωπογενή πίεση.
Η ανθρώπινη δραστηριότητα όμως έχει παρέμβει και στην δημιουργία των ρευμάτων. Πχ έχει κάνει παρεμβάσεις σε ακτογραμμές, αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία τους. Επίσης αν μια μαρίνα δεν έχει μελετηθεί καλά, θα αλλάξει η κυκλοφορία ρευμάτων. Ο Θερμαϊκός ζει από τα ρεύματα. Έχει ένα δέλτα με τέσσερα δυναμικά ποτάμια που έχουν σημαντική και διαρκή ροή. Όλο αυτό το σύστημα επηρεάζεται. Το ένα δένει με το άλλο».
Σχετικά με την ερυθρά παλίρροια είπε πως «επηρεάζεται από την οργανική ρύπανση και μη καλή επεξεργασία των λυμάτων».
Κάποιος να βάλει το χέρι στην τσέπη
Ερωτηθείς σχετικά με το πώς μπορεί να γίνει παρακολούθηση του κόλπου, ο κ. Χιντήρογλου σχολίασε πως «είναι θεμιτές οι δράσεις που κάνουν εθελοντές όμως πρέπει να υπάρξει ένας ευρύτερος σχεδιασμός. Ο δήμος θα μπορούσε να παίξει ρόλο σε τέτοια ζητήματα, αλλά και ο ΟΛΘ, ακόμη ακόμη και τα ξενοδοχεία που βγάζουν τόσα κέρδη από τον τουρισμό. Πρέπει κάποιος να βάλει το χέρι στην τσέπη. Να δούμε ποιο είναι το οικολογικό αποτύπωμα. Η Αγγλία πχ που βάζει κάθε ταξιδιώτη να πληρώνει 6 λίρες ή η Μαγιόρκα 5 ευρώ δεν το έχουν κάνει τυχαία. Αυτή την στιγμή θεωρώ πως το θαλάσσιο μέτωπο είναι εγκαταλελειμμένο. Η παραλία είναι τουριστικός προορισμός. Δεν την έχουμε συντηρήσει. Πρέπει να την φροντίσουμε. Φοβάμαι πως μείναμε στάσιμοι κοιτάζοντας μόνο την τουριστική ανάπτυξη…».
Ο ίδιος στην αυριανή ομιλία του θα αναφερθεί στο πώς άλλαξε η ακτογραμμή της πόλης από τα τέλη του 1800 μέχρι και σήμερα. Επίσης θα μιλήσει για τα δεδομένα που υπάρχουν για τον Θερμαϊκό με βάση την τελευταία του δημοσίευση και τέλος θα δώσει 2-3 παραδείγματα για παρεμβάσεις που έχουν γίνει στον κόλπο.
*Την διημερίδα που γίνεται σήμερα και αύριο διοργανώνουν το Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΑΜΦΙΘ), η Εταιρεία Φίλων του ΑΜΦΙΘ «ΠΑΝΓΑΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΑ» και το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ), σε συνεργασία με το Γεωπάρκο Γρεβενών-Κοζάνης.
Η εκδήλωση είναι ανοιχτή προς το κοινό, τις/τους εκπαιδευτικούς, φοιτητές/ -τριες και ερευνητές/-τριες με δήλωση συμμετοχής σε ηλεκτρονικό σύνδεσμο.
Πληροφορίες στο τηλ 2310 229778 και στο www.imma.edu.gr
