Η φετινή ΔΕΒΘ έχει ως κύρια θεματική της την Ανθρώπινη Δημιουργικότητα και την Τεχνητή Νοημοσύνη: Άνθρωπος και μηχανή, πρόκληση και ευκαιρία, κίνδυνος και δυνατότητα.
Πολλές είναι οι εκδηλώσεις, συζητήσεις και δράσεις του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού, εκδοτών και σημαντικών φορέων της χώρας που επιχειρούν να εξερευνήσουν αυτόν τον, για τους περισσότερους ακόμα αχαρτογράφητο, «θαυμαστό καινούριο κόσμο».
Εκδηλώσεις φορέων:
Την Παρασκευή 9 Μαΐου η Εταιρία Συγγραφέων διοργανώνει συζήτηση με τίτλο Το βιβλίο την εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπου διερευνάται το πεδίο της έκδοσης, του μάρκετινγκ και του περιεχομένου του βιβλίου. Θα αλλάξει άραγε η αναγνωστική πρόσληψη και η συγγραφική σύλληψη; Ποιος θα είναι γενικότερα ο ανθρώπινος ρόλος στο μέλλον; Ποιες μορφές θα λάβει η επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης; Ομιλητές: Γιάννης Μπασκόζος, δημοσιογράφος, Παναγιώτης Κάπος, ερευνητής Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού και αντιπρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, Μιχάλης Καλαμαράς, σύμβουλος ψηφιακών εκδόσεων, Κώστας Κατσουλάρης, γραμματέας ΔΣ του ΟΣΔΕΛ.
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος διοργανώνει ένα εξαιρετικά επίκαιρο πάνελ Για τον πολιτισμό στην εποχή των αλγορίθμων και των ολιγαρχιών: Ποια θα είναι η μοίρα της ανθρώπινης δημιουργίας και δημιουργικότητας την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης; Πόσο απειλείται η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης από τη συμμαχία πολιτικών και τεχνολογικών ολιγαρχιών; Ποιο το μέλλον της εργασίας; Ποιος ο ρόλος και οι δυνατότητες της Ευρώπης μέσα σε αυτό το νέο πολιτικό και τεχνολογικό περιβάλλον; Ομιλητές: Νικόλας Σεβαστάκης, συγγραφέας, καθηγητής ΑΠΘ, Γιάννης Μπαλαμπανίδης πολιτικός αναλυτής - συγγραφέας, Σταύρος Ζουμπουλάκης, πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της ΕΒΕ.
Συζητήσεις για το ebook και το βιβλίο και η ανάγνωση στην ψηφιακή συνθήκη αναπτύσσονται παράλληλα με αυτές για την Τεχνητή Νοημοσύνη:
Την Πέμπτη 8 Μαΐου η ΕΡΤ3 διοργανώνει συζήτηση με τίτλο Το “έξυπνο” βιβλίο. “Διαβάζοντας” στον αλγόριθμο, ενώ την Παρασκευή 9 Μαΐου το Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ παρουσιάζουν το βιβλίο του Gerhard Lauer, H απόλαυση της ανάγνωσης - αλλιώς. Λογοτεχνία στη ψηφιακή συνθήκη. Ο Δρ. Gerhard Lauer, καθηγητής της Επιστήμης του Βιβλίου στο Πανεπιστήμιο Johannes Gutenberg του Mainz, επικεντρώνει την έρευνά του στην ιστορία του βιβλίου και στην πειραματική προώθηση της ανάγνωσης. Στην εκδήλωση μιλά για τη σημασία της Λογοτεχνίας σε μια ολοένα και πιο έντονα ψηφιακή κοινωνία, μαζί με τον Μιχάλη Καλαμαρά, σύμβουλο εκδόσεων, ειδικό στα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας. Συντονίζει η Δρ. Elke Sturm-Trigonakis, καθηγήτρια Συγκριτικής Γραμματολογίας Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ.
Η πρωτοβουλία Readers Next για τον ψηφιακό γραμματισμό διοργανώνει συζήτηση με τίτλο Σελίδες και pixels: το μέλλον της ανάγνωσης. Τι χάνουμε και τι κερδίζουμε με την ψηφιακή ανάγνωση; Η αίσθηση του χαρτιού: συναισθηματική νοσταλγία ή αναντικατάστατη εμπειρία; Η νεότερη γενιά αναγνωστών: βιβλία ή/και οθόνες; Πώς εξελίσσονται οι βιβλιοθήκες και οι εκδότες μέσα σε αυτό το υβριδικό τοπίο; Διερευνάται το πώς η ψηφιακή τεχνολογία έχει μεταμορφώσει τον τρόπο που διαβάζουμε — από τα παραδοσιακά βιβλία μέχρι τις οθόνες των κινητών και εξετάζονται οι διαφορές ανάμεσα στην ανάγνωση σε χαρτί και ψηφιακή μορφή, οι επιπτώσεις στην κατανόηση, την προσοχή και τη μνήμη, αλλά και οι προτιμήσεις των αναγνωστών σήμερα. Oμιλητές: Κωστής Δημολιός, συνιδρυτής του Βρεφονηπιακού σταθμού «Σπιτόδενδρο» και δημιουργός του Media Owl, Ανθή Μπάλιου, βιβλιοθηκονόμος Παν. Μακεδονίας και υποψ. δρ Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ ΑΠΘ, Κατερίνα Χρυσανθοπούλου, δρ Παιδείας στα Mέσα και Ψηφιακών Γραμματισμών ΑΠΘ, διδάσκουσα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Συντονίζει η Σοφία Παπαδοπούλου, δημοσιογράφος ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Την ίδια μέρα, η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων της πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ) σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος παρουσιάζει τα συμπεράσματα της έρευνας Ηλεκτρονικό βιβλίο και βιβλιοθήκες στην Ελλάδα: Διερεύνηση του πεδίου, όπου καταγράφεται η ελληνικά αγορά ebooks, η σημερινή θέση τους στις ελληνικές βιβλιοθήκες και οι στάσεις των διευθυντών και των χρηστών των βιβλιοθηκών και των εκδοτών για τα ebooks και τον δανεισμό τους. Μιλά ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκπρόσωπος ΕΕΒΕΠ–εκδότης σε συντονισμό του Μιχάλη Καλαμαρά, συμβούλου εκδόσεων.
Το Σάββατο 10 Μαΐου η ΕΕΒΕΠ και το Διεθνές Πανεπιστήμιο διοργανώνουν συζήτηση με τίτλο AI στην Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό: ευκαιρίες, προκλήσεις και μετασχηματισμός.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο εκπαιδευτικοί οργανισμοί, βιβλιοθήκες και μουσεία διαχειρίζονται, διαμοιράζονται και αξιοποιούν τη γνώση και την πολιτιστική κληρονομιά. Διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, επαγγελματίες του πολιτισμού και ειδικοί στην AI θα συζητήσουν τις νέες ευκαιρίες που αναδύονται, από την εξατομίκευση της μάθησης και την αυτοματοποίηση διαδικασιών μέχρι την ψηφιοποίηση και ερμηνεία των πολιτιστικών τεκμηρίων, τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν και τις ηθικές διαστάσεις της χρήσης της τεχνολογίας σε εκπαιδευτικά και πολιτιστικά περιβάλλοντα.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη εμπνέει και την καλλιτεχνική δημιουργία: Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει το μεσημέρι του Σαββάτου στο χώρο του Poetry Box την περφόρμανς Oraculum Ex Machina: Ψηφιακές Προφητείες. Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Χρήστος Παπαδημητρίου, Δραματουργία: chat gpt, Χορογραφία: Κώστας Γεράρδος, Μουσική Σύνθεση-Φωνή: Χρύσα Λαζαριώτη.
Από την τηλεκπαίδευση στην Τεχνητή Νοημοσύνη: Οικολογίες σχολικού γραμματισμού και το μέλλον του ελληνικού σχολείου, είναι ο τίτλος της ομιλίας που διοργανώνει το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας την Κυριακή 11 Μαΐου.
Στην ομιλία αξιοποιούνται ερευνητικά δεδομένα από την περίοδο της τηλεκπαίδευσης και από τις προσπάθειες αξιοποίησης της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εκπαίδευση, προκειμένου να αποτυπωθούν οι ισχύουσες οικολογίες σχολικού γραμματισμού και να διατυπωθούν προτάσεις για απαραίτητες αλλαγές στο ελληνικό σχολείο. Ομιλητής: Δημήτριος Κουτσογιάννης, ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας ΑΠΘ, αναπληρωτής πρόεδρος Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Συντονισμός-Σχολιασμός: Ελευθερία Ζάγκα, σχολική σύμβουλος φιλολόγων, Αναστάσιος Μάτος, σχολικός σύμβουλος φιλολόγων
Φεστιβάλ Μετάφρασης:
Στο πλαίσιο του 9ου Φεστιβάλ Μετάφρασης της ΔΕΒΘ, η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών διοργανώνει το πρωί του Σαββάτου στο Poetry Box δύο συναρπαστικές, διαδραστικές εκδηλώσεις με τον γενικό τίτλο Cui Bono? Μια κριτική αξιολόγηση της χρήσης ΤΝ στη λογοτεχνική μετάφραση:
Στο πρώτο μέρος Η πράξη της μετάφρασης υπό το μικροσκόπιο, μεταφραστές συγκρίνουν μια ανθρώπινη και μια μηχανική απόδοση λογοτεχνικών αποσπασμάτων. Αναδεικνύονται οι αποχρώσεις, τα λάθη και οι προσεγγίσεις, μέσα από διάλογο με το κοινό. Μιλούν οι μεταφράστριες Αιμιλία Διαμαντοπούλου, Μαρία Σγούρου και Μικέλα Κορβίνο. Στο δεύτερο μέρος Πέρα από τη μετάφραση: σκέψη, αξίες και ευθύνη, συζητώνται τα ηθικά και πολιτικά διλήμματα της AI στη λογοτεχνική μετάφραση: Ποιος ορίζει το «σωστό»; Πώς ορίζεται η ποιότητα όταν ο λόγος είναι δημιουργικός; Ποια είναι τα όρια της τεχνολογίας όταν διαχειρίζεται πολιτισμικό περιεχόμενο; Τι χάνεται και τι διακυβεύεται όταν ο άνθρωπος αντικαθίσταται από τον αλγόριθμο; Μιλούν οι μεταφραστές Αιμιλία Διαμαντοπούλου και Βασίλης Μπαμπούρης.
Εκδηλώσεις εκδοτών:
Την Πέμπτη 8 Μαΐου οι εκδόσεις Σταμούλη, με αφορμή το βιβλίο Οθόνη vs Εγκέφαλος, διοργανώνουν συζήτηση για τη χρήση των οθονών και τις επιπτώσεις στα παιδιά και στους νέους με ομιλητές τους καθηγητές Θεολογίας ΑΠΘ Χρήστο Τσιρώνη και Πέτρο Παναγιωτόπουλο και τη δρ Θεολογίας Γιολάντα Σίσκου.
Την Παρασκευή 9 Μαΐου η Athens Bookstore Publications διοργανώνει πάνελ με τίτλο Τεχνητή νοημοσύνη στην αγορά βιβλίου: Προκλήσεις, προβλήματα και προοπτική. Συντονισμός: Γιώργος Μουρούτης, εκδότης, δημοσιογράφος, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΒΙΠ. Ομιλητές: Δημήτρης Παπαστεργίου, υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ιάσονας Φωτήλας υφυπουργός Πολιτισμού, Παναγιώτης Δουδωνής, βουλευτής, συγγραφέας, Ωραιοζήλη Κουτσουπιά, νομικός, Αργύρης Καστανιώτης, εκδότης, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΒΙΠ.
Οι εκδόσεις Τόπος παρουσιάζουν το βιβλίο της Κατερίνας Χρυσανθοπούλου Εγγράμματοι σε έναν ψηφιακό κόσμο: Παιδεία στα Μέσα και στην Πληροφορία. Σήμερα μορφωμένοι άνθρωποι θεωρούνται λειτουργικά αναλφάβητοι, αν δυσκολεύονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Μας εξοπλίζει το σχολείο για τον θαυμαστό καινούργιο ψηφιακό κόσμο; Πώς αξιολογούμε την ανεξέλεγκτη πληροφορία στο διαδίκτυο; Τι είναι οι ψηφιακοί γραμματισμοί και πώς τους αποκτούμε; Γιατί χρειαζόμαστε εκπαίδευση για να διαβάζουμε τις ειδήσεις; Μαθαίνουμε καλύτερα από την οθόνη ή το χαρτί; Ομιλητές: Χρήστος Φραγκονικολόπουλος, κοσμήτορας στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου, καθηγητής Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, και η συγγραφέας του βιβλίου Συντονισμός: Ανθή Μπάλιου, βιβλιοθηκονόμος Παν. Μακεδονίας
Το Σάββατο 10 Μαΐου οι εκδόσεις Διόπτρα παρουσιάζουν τον τόμο Από την παγκοσμιοποίηση στην τεχνητή νοημοσύνη: Η ελληνική λογοτεχνία στον 21ο αιώνα. Συντονισμός: Δημήτρης Τζιόβας, επιμελητής του τόμου, ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Birmingham. Ομιλητές: Μάκης Καραγιάννης, συγγραφέας-κριτικός, Σοφία Ιακωβίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ΔΠΘ, Μαρία Ακριτίδου, Ε.ΔΙ.Π., Τμήμα Φιλολογίας ΑΠΘ, Παναγιώτης Λύγουρης, υποψήφιος διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ, Παναγιώτης Κάπος, ερευνητής Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, αντιπρόεδρος ΕΛΙΒΙΠ
Την ίδια ημέρα, η Athens Bookstore Publications διοργανώνει συζήτηση με τίτλο Τεχνητή νοημοσύνη: Προπαγάνδα, Fake News, Πνευματικά Δικαιώματα και Πλαίσιο Προστασίας. Θεσμικοί εκπρόσωποι της Επικοινωνίας, πολιτικοί και προσωπικότητες της επικοινωνίας, συζητούν για τη νέα εποχή της επικοινωνίας, την προπαγάνδα, τα fake news, τα deep fake και το πλαίσιο προστασίας.
Ομιλητές: Μαρία Αντωνιάδου, πρόεδρος ΕΣΗΕΑ, Σωτήρης Τριανταφύλλου, πρόεδρος ΠΟΕΣΥ, Παύλος Μαρινάκης, υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ,
Νίκος Παναγιώτου καθηγητής Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ.
Την Κυριακή 11 Μαΐου ο Γεράσιμος Κουζέλης, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ, μιλά με αφορμή το βιβλίο Δεν είμαι ρομπότ σε διοργάνωση των εκδόσεων Θεμέλιο.
Τα μοντέλα ΑΙ εκπαιδεύονται με τόνους δεδομένων και παράγουν αποτελέσματα εντυπωσιακά όμοια με τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Είναι όμως ικανά να παράγουν σκέψεις, να γράφουν ιστορίες, να αισθάνονται; Η ΑΙ είναι ικανή να γράφει ωραίες λογοτεχνικές ιστορίες, μήπως όμως οι άνθρωποι δεν έχουν να φοβηθούν από αυτήν γιατί γνωρίζουν πως κάθε λέξη που δημιουργούν βγαίνει από ένα προσωπικό σύμπαν που δεν μοιάζει με κανένα άλλο; Το βιβλίο αυτό είναι ένα πείραμα με εννιά ανθρώπινες ιστορίες και πέντε που δημιούργησε η ΑΙ. Ο αναγνώστης καλείται να απαντήσει στο ερώτημα: θα είναι περιττοί οι λογοτέχνες και οι ποιητές από εδώ και πέρα;
Την ίδια μέρα οι εκδόσεις Θράκα παρουσιάζουν τη συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Φαρσάρη, Μικρές αλγοϊστορίες. Κάθε ιστορία αποτελεί καρπό ενός διαλόγου ανάμεσα στην ανθρώπινη έμπνευση και τον υπολογιστικό στοχασμό, θέτοντας με εμφατικό τρόπο το ερώτημα της νέας εποχής: Είναι δυνατόν μια μηχανή, ένα λογισμικό, να αφηγηθεί, να φανταστεί, να συγκινήσει και εν τέλει να συνθέσει κάτι που να μπορεί να θεωρηθεί λογοτεχνία; Ομιλητές: Γιάννης Φαρσάρης, συγγραφέας, Θάνος Γώγος, ποιητής, εκδότης
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δίνει τον τόνο και στο Επαγγελματικό πρόγραμμα της ΔΕΒΘ:
Η κεντρική ομιλία την Παρασκευή 9 Μαΐου φιλοξενεί έναν πολύ σημαντικό καλεσμένο, τον Nadim Sadek, ο οποίος θα μιλήσει για τη μεταμορφωτική επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στη βιομηχανία του βιβλίου. Ο Sadek είναι ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Shimmr AI, μιας επιχείρησης που δημιουργεί και αναπτύσσει καμπάνιες αυτο-βελτιστοποίησης για την πώληση βιβλίων. Η εταιρεία χρησιμοποιεί ιδιόκτητα συστήματα για την ανάλυση των τίτλων ως προς τα ψυχολογικά και δομικά τους δεδομένα - το λεγόμενο BookDNA - στηρίζοντας έτσι τις διαφημιστικές εκστρατείες υψηλής επίδρασης χαμηλού κόστους που προωθούν την αναγνωρισιμότητα και τις πωλήσεις των βιβλίων με στοχευμένο κοινό. Οι καμπάνιες της Shimmr βασίζονται στον συνδυασμό τεχνητής νοημοσύνης, ψυχολογίας, τεχνολογίας διαφήμισης και μηχανικής λογισμικού.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι επίσης στο επίκεντρο του πάνελ που πραγματοποιείται το Σάββατο 10 Μαΐου με τίτλο Ποιος φοβάται την τεχνητή νοημοσύνη; Πρόκειται για μια ειλικρινή συζήτηση με το βλέμμα στο μέλλον, γεμάτη πρακτικές ιδέες, αληθινές περιπτώσεις και στρατηγικές συμβουλές. Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει ήδη τον εκδοτικό χώρο. Από τη δημιουργία περιεχομένου ως τη δυνατότητα εντοπισμού βιβλίων, ξεκλειδώνει νέα εργαλεία, εγείρει νέους προβληματισμούς και θέτει υπό αμφισβήτηση την ουσία της δημιουργικής εργασίας. Αποτελεί όμως απειλή ή ευκαιρία; Μιλούν οι: Nadim Sadek, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της Shimmr AI, Prashant Pathak, επικεφαλής ανάπτυξης αγγλικών εκδόσεων (Giunti Editore) και Αργύρης Καστανιώτης, εκδότης (εκδόσεις Καστανιώτης) σε συντονισμό του Carlo Carrenho, συμβούλου εκδόσεων (Alpine Global Collective).
Περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες για το πρόγραμμα της 21ής ΔΕΒΘ θα βρίσκετε και στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης https://www.thessalonikibookfair.gr/.
Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ) σε συνεργασία με τους Έλληνες εκδότες, τη ΔΕΘ–HELEXPO, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2021-2027. Η ΔΕΒΘ είναι μέλος του Φόρουμ Διεθνών Εκθέσεων Βιβλίου και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εκθέσεων Βιβλίου ALDUS UP.
