*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Σε μια βιομηχανική πόλη της Ρωσίας, οι άνθρωποι βυθισμένοι στη φτώχεια και την απόγνωση μεθούν, εκτονώνουν την οργή τους και απαιτούν σεξ. Μέσα σε αυτήν την κόλαση ο Μαξίμ, ένας 14χρονος μαθητής, παλεύει να επιβιώσει. Η μόνη του διέξοδος είναι το δωμάτιό του, όπου εκτονώνεται απροσποίητος μέσα από την τέχνη, δίνοντας τη δική του μάχη ενάντια σε ό,τι ζει.
Αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο διαδραματίζεται η παράσταση «Πλαστελίνη», που ανεβαίνει από σήμερα Σάββατο 1 Μαρτίου στο Θέατρο ArtBox Fargani.
Ο σκηνοθέτης Στέλιος Βραχνής μεταφέρει το έργο του Sigarev στην πόλη μας. «Η Θεσσαλονίκη είναι το περιβάλλον της “Πλαστελίνης”. Μια πόλη που μετράει πληγές που κακοφορμίζουν και γίνονται φόβος, συντηρητισμός, δόγμα, υποκρισία και τελικά παθογένεια. Το έργο αυτό είναι η έξοδος μου, ένα αναγκαίο “coming out” που ήθελα χρόνια να κάνω και με ωθεί σε περιοχές αφώτιστες. Είναι το πιο προσωπικό μου έργο», αναφέρει μεταξύ άλλων στο «ΤyposThes» ο κ. Βραχνής, που είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής της Εταιρείας Θεάτρου Πρόταση.
Ο Vassily Sigarev έγραψε το κείμενο το 2002, βασισμένος στη σκληρή ζωή του αδερφού του κατά την εφηβεία τους. «Δεν έχει αλλάξει τίποτα από τότε μέχρι τώρα. Όλα φαίνονται να είναι το ίδιο πράγμα και μάλλον είναι», σχολίασε ο σκηνοθέτης της παράστασης. Για την βία ανέφερε πως ξεκινά από το σπίτι για να προσθέσει πως ο ίδιος στις παραστάσεις του ασχολείται με τον θεσμό της οικογένειας. «Όλα ξεκινούν από μια αθεράπευτη πληγή στο χώρο του οίκου», δήλωσε, ενώ εξήγησε πώς επέλεξε ως πρωταγωνιστή το Synaesthema.
Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
-Πώς επιλέξατε μα ανεβάσετε την «Πλαστελίνη»;
-Βρίσκομαι σε μια καλλιτεχνική φάση της ζωής μου που έχω απελευθερωθεί από πολλά, μετά από οχτώ χρόνια στο θέατρο. Νιώθω πιο έτοιμος να αναμετριέμαι πια με υλικά που με προκαλούν, με ερεθίζουν και με ξεβολεύουν χωρίς να με ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος ή οι κριτικοί. Δεν μου αρκεί να μου αρέσει απλά ένα έργο, θέλω να με αναστατώνει κάπως, να αναιρεί αυτά που μέχρι εκείνη τη στιγμή πιστεύω. Έχει αρκετά χρόνια που θέλω να ανεβάσω το έργο του Sigarev. Ο ίδιος ο συγγραφέας με γοητεύει σε απίστευτο βαθμό: η ζωή του, οι πληγές του που γίνονται λέξεις και γραφή. Για μένα το έργο αυτό έχει μέσα του ένα κατεπείγον, σχεδόν έπρεπε να το ανεβάσω. Η σύλληψη επί τω έργω δομήθηκε σε αυτήν την πόλη. Είναι πολύ σοβαρό αυτό. Η Θεσσαλονίκη είναι το περιβάλλον της Πλαστελίνης. Μια πόλη που μετράει πληγές που κακοφορμίζουν και γίνονται φόβος, συντηρητισμός, δόγμα, υποκρισία και τελικά παθογένεια. Το έργο αυτό είναι η έξοδος μου, ένα αναγκαίο «coming out» που ήθελα χρόνια να κάνω και με ωθεί σε περιοχές αφώτιστες. Είναι το πιο προσωπικό μου έργο.
-Η επιλογή του Synaesthema ή Raw Bee Candles για τον κεντρικό ρόλο πώς έγινε; Πώς δουλέψατε μαζί του;
-Ήξερα από την αρχή ότι έπρεπε να το φτάσω στα άκρα. Ο κεντρικός ήρωας της παράστασης, ο Μαξίμ, έπρεπε να είναι -όχι απλώς ένας ηθοποιός – αλλά περισσότερο μια καλλιτεχνική προσωπικότητα με εκτόπισμα, προσωπικό βίωμα, πληγή φανερή, προκλητικότητα και αντικομφορμιστικό πνεύμα. Για να σας δώσω να καταλάβετε όταν ερευνούσα την Πλαστελίνη και σημείωνα τη σύλληψη μου μήνες πριν τις πρόβες, είχα στο νου μου ότι ο Μαξίμ είναι ο Billy Bo. Την περίοδο λοιπόν, που ήμουν σε αναζήτηση, είχα πάει ως θεατής στο Euro Pride και ξαφνικά είδα στη σκηνή το Synaesthema -τόσο ως drag queen όσο κι ως παρουσιαστή του γεγονότος – και ψιθύρισα αμέσως στον συνεργάτη μου δίπλα «αυτός είναι ο Billy Bo, αυτός είναι ο Μαξίμ μου!» .
Αυτό που αντίκρισα και βίωσα αποτελούσε με τρόπο αδιανόητο την προσωπικότητα που θεωρούσα ότι βαθιά του ήταν αυτό το αγόρι. Αμέσως του έκανα πρόταση και θυμάμαι ακόμα το πόσο συγκινημένος και πρόθυμος ήταν να συμμετάσχει σε όλο αυτό. Το μόνο που του είχα πει ήταν «Μέσα από αυτό το έργο και αυτό το ρόλο, ο κόσμος θα αντικρίσει μια πλευρά σου που δεν μπορείς ούτε καν να διανοηθείς». Το Synaesthema με εμπιστεύτηκε σχεδόν άνευ όρων και έτσι έχτισα ολόκληρο το σκηνικό σύμπαν πάνω στην προσωπικότητα και το βίωμα του, σαν μια εσωτερική συνομιλία μεταξύ προσωπικού και ντοκουμέντου.
-Η βία ειδικά ανάμεσα στους εφήβους βρίσκεται σε έξαρση. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
-Η βία βρίσκεται σε έξαρση παντού και από όλους, όχι μόνο από τους εφήβους και όχι μόνο τώρα. Όλες αυτές οι εξάρσεις βίας και ακραίας εκτόνωσης ξεκινούν πάντα από τα απαίσια σπίτια: τον οίκο ως αποκλειστική εστία της παθογένειας. Έχω μεγάλη εμμονή με τον οίκο και τον θεσμό της οικογένειας ως εστία όλων των δεινών: από το «Γράμμα στον πατέρα», μέχρι το «Υπέρ Κλυταιμνήστρας», το «Μαιευτήριο» και το «Noigandres» – παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει – ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με αυτό το θέμα σε συνδυασμό με τη σεξουαλικότητα. Εκεί δομούνται αυτές οι συμπεριφορές, εκεί κατασκευάζονται τα τέρατα. Η οικογένεια μπορεί να γίνει εύκολα μια μεγάλη βιομηχανία κατασκευής θυτών. Όλα όμως ξεκινούν από την πληγή. Μια πληγή που περνάει από γενιά σε γενιά και μια ενοχή που κληρονομείται από τον έναν στον άλλον. Το ξέρω πλέον καλά. Όλα ξεκινούν από μια αθεράπευτη πληγή στο χώρο του οίκου, ένα χάδι που δεν έλαβαν, κάτι που δεν τους δόθηκε: Η πληγή είναι η μήτρα της βίας.
-Το έργο είναι γραμμένο το 2002. Πόσο επίκαιρο παραμένει σήμερα;
-Απίστευτα πολύ. Δεν έχει αλλάξει τίποτα από τότε μέχρι τώρα. Όλα φαίνονται να είναι το ίδιο πράγμα και μάλλον είναι. Το κείμενο της Πλαστελίνης γράφτηκε στον απόηχο της σοβιετικής ένωσης και λίγο πριν την οριστική αλλαγή στο σύστημα της Ρωσίας. Και η παράσταση παίζεται το 2025 στον απόηχο μιας τραγωδίας, που έμελλε να τραυματίσει συθέμελα τον κοινωνικό ψυχισμό των ανθρώπων.
-Μεταφέρατε το έργο του Sigarev στη Θεσσαλονίκη. Γιατί;
-Γιατί η Θεσσαλονίκη όπως και η Ρωσία κουβαλάει μέσα της ακόμα το Βυζάντιο και την μουντή ενοχή των ανθρώπων της. Μια πόλη ορθόδοξη που όμως τις νύχτες γίνεται ένα τεράστιο κλαμπ εκτόνωσης. Μια πόλη που προκαλείται και θίγεται εύκολα ενώ δείχνει επιτιμητικά με το δάχτυλο. Μια πόλη πονεμένου συντηρητισμού και αμέτρητων δακρύων.
Χρήσιμα
Παραστάσεις: Παρασκευή – Σάββατο: 21:30 και Κυριακή: 19:30. Προπώληση: Δίκτυο more.com & στο ταμείο του θεάτρου. Τιμές εισιτηρίων: 16 ευρώ (κανονικό, γενική είσοδος), 13 ευρώ (φοιτητών, ανέργων, ΑμεΑ). Πληροφορίες - κρατήσεις: 2310 208007.
