*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Πώς σκάρωσε ο Ιούλιος Βερν τις πρώτες του ιστορίες που ξετυλίγονταν σε πλοία, μα και με υποβρύχια, αερόστατα, διαστημόπλοια; Αυτή η ιδέα και η αγάπη της για τον συγκεκριμένο συγγραφέα οδήγησε την Μαριέττα Κόντου στην απόφαση να γράψει το βιβλίο «Με λένε Ιούλιο Βερν» (εκδ. ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ).
«Αυτός ο συγγραφέας με άφηνε πάντα με ένα χαμόγελο ότι μπορώ να καταφέρω με το πείσμα μου τα πάντα!», σημείωσε η ίδια απαντώντας στις ερωτήσεις μας. Αναφέρθηκε στο πώς οι περιγραφές του Βερν επηρέασαν μεταγενέστερα πολλούς εφευρέτες.
Είπε πως «η φαντασία είναι τροφή για την παιδική ψυχή», ενώ μιλώντας για τα βιβλία σχολίασε πως «Τίποτα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη μαγεία τους».
-Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο του Ιούλιου Βερν και γιατί;
-Θα μπορούσα χωρίς σκέψη να πω «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» για το ονείρεμα, το παιχνίδι, τη δύναμη της θέλησης, την υπέροχη ιστορία περιπέτειας, τις εκπληκτικές εναλλαγές, την αγωνία μέχρι την τελευταία στιγμή και το κλείσιμο του ματιού του συγγραφέα στο τέλος που με άφηνε πάντα με ένα χαμόγελο ότι μπορώ να καταφέρω με το πείσμα μου τα πάντα!
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο σας;
-Παρατηρώντας το μεγάλωμα των γιών μου προσπάθησα να τους φανταστώ μεγαλωμένους, πως θα μπορούσαν να ακολουθήσουν ανεμπόδιστα τα όνειρά τους, χαρούμενοι και ευτυχισμένοι. Αναρωτήθηκα πως ήταν σαν παιδιά οι ήρωες της δικής μου παιδικής ηλικίας, πως τα είχαν καταφέρει αυτοί που με ενέπνευσαν στα δικά μου όνειρα; Ήταν και οι ίδιοι ευτυχισμένοι και χαρούμενοι σαν παιδιά ή μήπως τα πράγματα δεν ήταν τόσο ιδανικά όσο τα φανταζόμουν όταν ήμουν παιδί; Πώς σκέφτονταν, πώς ένιωθαν, πώς ήταν οι συνθήκες της ζωής τους και πώς κατέληξαν να γίνουν αυτό που εγώ τότε θαύμαζα;
Και τότε ξαναθυμήθηκα τον δικό μου Ιούλιο. Ξεκίνησα να τον διαβάζω από την αρχή, να θυμηθώ, να χαρώ, να ταξιδέψω πίσω, να τον φανταστώ κι αυτόν μικρό και να γράψω τη δική του ιστορία σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης και αγάπης για όσα έκανε για μένα. Μα πάνω απ΄όλα να φροντίσω και να προστατέψω τη δική τους παιδικότητα.
Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα του να δώσω φωνή στον μικρό Ιούλιο Βερν και να φανταστώ την ιστορία του, τη διαδρομή του και να αναζητήσω την πηγή των δικών του ονείρων, πίσω στο χρόνο, πολύ πριν εκείνος γίνει συγγραφέας, όταν ακόμη ήταν ένας απλός ονειρευτής…
-O ήρωας του βιβλίου με όχημα την φαντασία πλάθει κόσμους μαγικούς. Πόσο καταλυτική είναι η φαντασία στον κόσμο των παιδιών;
-Τα παιδιά γεννιούνται με τη φαντασία ραμμένη στη φόδρα του ψυχισμού τους. Μπορεί με τα χρόνια να εκπαιδεύονται να την κρύβουν, να την περιορίζουν και να την υποτιμούν ως περιττή, η αλήθεια όμως είναι ότι η φαντασία είναι τροφή για την παιδική ψυχή, προϋπόθεση υγιούς ανάπτυξης και παράθυρο ορθάνοιχτο σε μια θετική εικόνα του εαυτού, με αυτοπεποίθηση και ανθεκτικότητα στις δοκιμασίες της ενηλικίωσης.
-Οι περιγραφές του Βερν ήταν κατά ένα τρόπο προφητικές. Περιέγραψε πράγματα που ακόμη δεν είχαν εφευρεθεί. Πώς αυτό αντιμετωπίστηκε στην εποχή του;
-Ο Ιούλιος Βερν έδωσε μερικές εκπληκτικές προβλέψεις για τις τεχνολογικές εξελίξεις του μέλλοντος. Οι ιστορίες του ενέπνευσαν πολλούς επιστήμονες αλλά και εφευρέτες:
• Όταν ο συγγραφέας πέθανε το 1905 η πτήση με μηχανοκίνητο αεροσκάφος που ο ίδιος είχε περιγράψει στο βιβλίο του «ο Κατακτητής» το 1886 είχε ήδη γίνει πραγματικότητα από τους αδελφούς Ράιτ το 1903 στην πρώτη επανδρωμένη πτήση στην ιστορία της ανθρωπότητας.
• Η δυνατότητα να ταξιδέψει ο άνθρωπος στη Σελήνη με διαστημόπλοιο έτσι όπως περιγράφηκε από τον Βερν το 1865 έγινε πραγματικότητα 60 χρόνια αργότερα με την αποστολή Apollo 8 της NASA.
• O Αμερικανός ναυπηγός Σάιμον Λέικ που διάβασε το μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα» σε ηλικία 11 ετών παραδέχτηκε ότι ενθουσιάστηκε τόσο ώστε αποφάσισε να κατασκευάσει ένα υποβρύχιο όμοιο με τον Ναυτίλο. Ο «Αργοναύτης» πραγματοποίησε ένα ταξίδι 1600 χιλιομέτρων το 1898 και ενθουσίασε τον ίδιο τον Βερν που του έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα!
• Ο αεροναυπηγός Αλμπέρτο Σάντος Ντυμόντ αναφέρει αρκετά έργα του Βερν ως έμπνευση για το έργο του.
• Η μητέρα του ‘Ιγκορ Σικόρσκι, ρωσο-αμερικανού πρωτοπόρου της της αεροπορίας ήταν εκείνη που χάρισε στο γιό της την αγάπη για τις ιστορίες του Βερν και το βιβλίο του «ο Κατακτητής» τον ενέπνευσε να κατασκευάσει τα διάσημα ελικόπτερα του.
• Ο Κωνσταντίνος Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης πυραυλικής τεχνολογίας και αυστροναυτικής, ανέφερε τον Βερν ως το πρόσωπο που καλλιέργησε το ενδιαφέρον του για τα διαστημικά ταξίδια.
-Πώς μπήκε στην ζωή σας η λογοτεχνία και η συγγραφή βιβλίων;
-Από το παράθυρο! Κρυφά, μυστικά και παιχνιδιάρικα! Γεννημένη μέσα στα βιβλία, στις ιστορίες, τις αναγνώσεις, τις καλοκαιρινές διακοπές με τα βιβλία γεμάτα λάδι και άμμο στις τσάντες θαλάσσης, καθόλου τηλεόραση, πολύ παιχνίδι, ποδήλατο και ονειρέματα για το μέλλον να γίνω η ηρωίδα των βιβλίων που κατάπινα βουλιμικά κάποια στιγμή στην ενήλικη ζωή μου, αναζήτησα την ευτυχία που ένιωθα σαν παιδί όταν διάβαζα και έγραφα. Τότε που ένιωθα πως έβγαζα φτερά και ένιωθα παντοδύναμη, σα να έβλεπα τη ζωή πιο χρωματιστή. Ήθελα να γίνω ξανά παιδί, να θυμηθώ, να μην ξεχάσω. Έτσι ξεκίνησα να γράφω παιδικά βιβλία…
-Από πού αντλείτε έμπνευση;
-Από την ίδια τη ζωή, τα ζώα μου, τα παιδιά μου, τις διακοπές, την παρατήρηση των απλών πραγμάτων, τις αναποδιές, τις συμπτώσεις, τα όνειρα που γίνονται πραγματικότητα, τα όνειρα που αντιστέκονται αλλά δεν παύουν να δίνουν φτερά, τις αστείες ερμηνείες των πραγμάτων, γενικά η ανοιχτότητα στην πληροφορία απ’ όπου κι αν αυτή προέρχεται είναι πολύτιμη.
-Πόσο κοντά στο βιβλίο είναι τα παιδιά;
-Εξαρτάται από το παιδί, το περιβάλλον, τα ερεθίσματα. Γενικά όμως όσο η μαμά και ο μπαμπάς, η δασκάλα στο σχολείο τους διαβάζει, είναι καλά. Μετά περνούν φάσεις, περιόδους και ηλικίες που το διάβασμα μπαίνει στο ράφι και το ξαναθυμούνται πάλι στα ενήλικα χρόνια τους.
Όμως η πρώτη σχέση, η πρώτη επαφή με το διάβασμα, ο έρωτας που θα νιώσουν –αν νιώσουν - είναι αυτός που μένει και αυτός που θυμούνται και ανασύρουν όταν έρθει η στιγμή να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με τις λέξεις.
Ο σπόρος έχει φυτευτεί και σταδιακά θα αποδώσει. Τίποτα εξάλλου δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη μαγεία του βιβλίου που κουβαλά παιδικότητα, αναμνήσεις και θεραπευτική δύναμη και που η οθόνη αδιαπραγμάτευτα δεν διαθέτει. Ξεσηκώνει, παρασύρει αλλά υπολείπεται. Αν οι γονείς παραμείνουν πιστοί και σταθεροί στην ανάγνωση, δεν πάψουν ποτέ να «μπαίνουν» βιβλία στο σπίτι, να διαβάζονται, να κυκλοφορούν, να συζητιούνται και δεν υποκύψουν και οι ίδιοι στην πλάνη της οθόνης, τότε το παράδειγμά τους είναι αυτό που θα υπερισχύσει.
