*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Τι γνωρίζετε για τα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στη χώρα μας;
Στην προσπάθειά της να φέρει στο κοινό της Χαλκιδικής τον πλούτο της πολιτιστικής µας κληρονοµιάς µέσα από τον κινηµατογράφο, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους διοργανώνει την τρίτη «Συνάντηση» την Τετάρτη 24, την Πέµπτη 25 και την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024, στις 8.30 το βράδυ, στον υπαίθριο χώρο του Γυµνασίου Πολυγύρου, δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Φέτος το πρόγραμμα έχει αφιέρωµα στην Κρήτη και τον αρχαιολόγο Γιάννη Σακελλαράκη, καθώς επίσης σε όψεις του παραδοσιακού πολιτισµού µέσα από την καταστροφή και τη συνέχεια.
Εξάλλου διοργανώνονται για το κοινό και “Μαθήµατα Αρχαιολογικού Κινηµατογράφου” (Μaster class) στις 25 και 26 Ιουλίου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου, µε δηµιουργούς αρχαιολογικών ταινιών που θα παρουσιάσουν τον τρόπο της δουλειάς τους. Το φετινό θέµα είναι η "Έρευνα στις πηγές για τη δηµιουργία µιας αρχαιολογικής ταινίας" και "Ανεξάρτητη παραγωγή".
«Η "Συνάντηση" απευθύνεται στο κοινό που αγαπάει την πολιτιστική κληρονομιά κι έχει ενδιαφέρον να μάθει περισσότερα», ανέφερε στο «ΤyposThes» η Αρχαιολόγος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους Ελένη Στούμπου Κατσαμούρη, που έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση της διοργάνωσης και είναι και σκηνοθέτης.
-Γνωρίζουμε την Χαλκιδική για τις θάλασσές της. Πόσο γνωστά είναι τα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στο νομό;
-Γνωρίζουμε τη Χαλκιδική για την ιστορία της, για τη φύση της, για τα υπέροχα βουνά της, για τους ωραίους οικισμούς της. Και για τις παραλίες της, που είναι από τις πιο όμορφες στην χώρα μας και μάλιστα ατελείωτες. Μπορείς ακόμα να βρεις ωραίες παραλίες με ελάχιστο κόσμο για να ακούσεις το κύμα. Όμως οι διακοπές και τα μπάνια στη θάλασσα ήρθαν μαζί με τον τουρισμό. Πριν, η Χαλκιδική ήταν μια αγροτική περιοχή, που ζούσε από την καλλιέργεια της γης, από την κτηνοτροφία, από τα δάση και τα μεταλλεία, κάτω από τη σκέπη του Αγίου Όρους και με τη μακρινή ανάμνηση του Αριστοτέλη, που έρχονταν οι ξένοι ταξιδευτές να αναζητήσουν τον τόπο που γεννήθηκε. Συστηματικές αρχαιολογικές έρευνες άρχισαν πριν εκατό περίπου χρόνια και σήμερα η Χαλκιδική έχει να επιδείξει παγκόσμια γνωστούς επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους, όπως τα αρχαία Στάγειρα, η Όλυνθος, το ιερό του Άμμωνα Δία και η μονή Ζυγού. Κοντά σ'αυτούς υπάρχει το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου και πολυάριθμοι άλλοι χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι, ώστε όπου κι αν βρίσκεται ο επισκέπτης, υπάρχει κάτι ενδιαφέρον να δει.
-Πώς μπορεί να έρθει ο κόσμος κοντά στην αρχαιολογία; Πώς βοηθάει η "Συνάντηση Αρχαιολογικών Ταινιών Χαλκιδικής";
-Η "Συνάντηση" απευθύνεται στο κοινό που αγαπάει την πολιτιστική κληρονομιά κι έχει ενδιαφέρον να μάθει περισσότερα. Δεν είναι υποχρεωτικό όλοι να θέλουν να περπατήσουν στον τόπο που γεννήθηκε ο Αριστοτέλης, αλλά δείχνει καλλιέργεια να γνωρίζει κανείς γιατί ήταν σημαντικός ο Αριστοτέλης, τόσο που ακόμη και η ταπεινή ιδιαίτερή του πατρίδα να σημαίνει κάτι για μας σήμερα. Στη "Συνάντηση" θα δει κανείς πολλές όψεις της πολιτιστικής κληρονομιάς και θα γνωρίσει τη ματιά πολλών σύγχρονων δημιουργών.
-Υπάρχουν κοινοί προβληματισμοί που θίγουν οι δημιουργοί στις ταινίες;
-H "Συνάντηση" δεν έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα και το πρόγραμμα αποτελείται από σύγχρονες και παλιότερες ταινίες με κριτήριο την ποιότητά τους και επιμέρους θεματικές ενότητες. Φέτος η μία ενότητα είναι η αρχαιολογία Κρήτης και η άλλη η καταστροφή και η συνέχεια στον παραδοσιακό πολιτισμό. Έτσι ο προβληματισμός ξεκινάει από τη σύνθεση του προγράμματος. Στις φετινές ταινίες πάντως έχει ενδιαφέρον το προσωπικό ύφος που έχει δημιουργήσει ο Φίλιππος Κουτσαφτής μέσα από τις επόμενες ταινίες του μετά την "Αγέλαστο πέτρα", μια διερεύνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από εντυπώσεις και συναισθήματα του κινηματογραφιστή και ο άμεσος κινηματογράφος του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, που καταγράφει την ερήμωση των χωριών της Πίνδου, μια διαδικασία που βρίσκουμε συχνά στην αρχαιολογική έρευνα, μέσα από το ηρωικό δρομολόγιο ενός πλανόδιου μανάβη.
-Πώς μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον μια ταινία για αρχαιολογικά θέματα; Τι εργαλεία , τρόπους αφήγησης, χρησιμοποιούν οι δημιουργοί;
-Ο αρχαιολογικός κινηματογράφος ανήκει στον κινηματογράφο του πραγματικού, ή ντοκιμαντέρ και συγγενεύει περισσότερο με τον εθνογραφικό κινηματογράφο. Δεν αφορά ταινίες με θέμα τους αρχαιολόγους και τις ανασκαφές -ο Ιντιάνα Τζόουνς για παράδειγμα, δεν είναι αρχαιολογική ταινία- αλλά ακολουθεί τις αρχές της επιστήμης της Αρχαιολογίας. Αυτά που λέει μια αρχαιολογική ταινία τεκμηριώνονται στη βιβλιογραφία και συμφωνούν με τις εξελίξεις και τις μεθόδους της αρχαιολογίας. Η αφήγηση ακολουθεί τις τεχνικές του ντοκιμαντέρ, ώστε το κοινό να παρακολουθεί μια γλώσσα που γνωρίζει ήδη. Υπάρχει ένα κομμάτι επιστημονικό, που αφορά την τεκμηρίωση του περιεχομένου κι ένα κομμάτι κινηματογραφικό, που είναι η δημιουργική πνοή του καλλιτέχνη. Οι καλές αρχαιολογικές ταινίες διαθέτουν και τα δύο.
Γιώργος Σκιαδαρέσης: «Τακτικές οι ανασκαφές σωστικού χαρακτήρα στη Χαλκιδική»
Από την πλευρά του ο Αρχαιολόγος, Αν. Προϊστάµενος Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους κ. Γιώργος Σκιαδαρέσης, που έχει και τον συντονισμό της εκδήλωσης, κληθείς να σχολιάσει τις δυσκολίες που υπάρχουν στις ανασκαφές στην περιοχή καθώς και στην συντήρηση των αρχαιοτήτων μάς δήλωσε τα εξής: «Στη Χαλκιδική τακτικά γίνονται ανασκαφές, σωστικού χαρακτήρα στο πλαίσιο ιδιωτικών ή δημόσιων έργων, όπου έρχονται στο φως πολλές φορές πολύτιμα και σπάνια ευρήματα που χρονικά καλύπτουν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από την Προϊστορία έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους. Τα ευρήματα άμεσα καταγράφονται, συντηρούνται, φωτογραφίζονται και ανάλογα με την αξία τους ή τη σπανιότητά τους προστίθενται σε εκθέσεις στα μουσεία μας ή φυλάσσονται στις αποθήκες μας για μελλοντική παρουσίαση. Κάποιες φορές υπάρχουν δυσκολίες κυρίως στη χρηματοδότηση των ερευνών, λόγω έλλειψης ή χαμηλών πιστώσεων. Η συντήρηση των αντικειμένων αντιμετωπίζει πρόβλημα μόνο όταν υπάρχει έλλειψη προσωπικού».
Περισσότερες πληροφορίες:
Eφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, τηλ. 2310-285.163
E-mail: [email protected]
