*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Αντιμέτωποι με ηλεκτρονικές απάτες έχουν βρεθεί συμπολίτες μας βλέποντας τις οικονομίες τους να πηγαίνουν σε ελαττωματικά προϊόντα ή σε ψεύτικα sites, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που είδαν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να αδειάζουν μετά από επενδύσεις που τους έταξαν και δεν δρομολογήθηκαν ποτέ.
«Συνήθως οι πιο επιρρεπείς στο να πέσουν θύματα ηλεκτρονικής απάτης είναι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που δεν έχουν και τόσο εξοικείωση με την τεχνολογία. Μετά πάλι υπάρχουν και κάποιοι νέοι άνθρωποι που τους ξεγελούν. Θα έλεγα ότι είναι και θέμα τύχης…», ανέφερε στο «ΤyposThes» ο Σύμβουλος Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων του νέου ΙΝΚΑ κ. Παναγιώτης Γεωργιάδης.
Ο ίδιος εξήγησε πως υπάρχουν δύο ομαδοποιήσεις για τις απάτες: «Πρώτον με mail όπου ενημερώνουν τα υποψήφια θύματά τους ότι πχ θα πάρουν προκαταβολή ή επιστροφή φόρου. Τους δίνουν ένα link και αυτό παραπέμπει σε σελίδα που μοιάζει αρκετά με αυτή της ΑΑΔΕ. Οι πολίτες πατάνε στον σύνδεσμο και έτσι η άλλη πλευρά υποκλέπτει την χρήση υπολογιστή με απομακρυσμένο τρόπο. Και σε περίπτωση που ο χρήστης έχει αποθηκευμένους πχ κωδικούς τραπέζης τού αδειάζουν τους λογαριασμούς. Άλλη συχνή περίπτωση είναι με το μήνυμα που λαμβάνουν αρκετοί πως έχουν δέμα από τα ΕΛΤΑ το οποίο μπορεί να συνοδεύεται από μια φωτογραφία με το δέμα σε θολά pixels. Όμως ο λήπτης του μηνύματος θα πρέπει να υποψιαστεί πως πρόκειται για απάτη. Τα ΕΛΤΑ δεν στέλνουν ποτέ mail.
Μετά έχουμε τις περιπτώσεις με ηλεκτρονικές αγορές με ανύπαρκτα sites ή ελαττωματικά προϊόντα. Πχ ένας πολίτης είχε κάνει καταγγελία για ένα site απ΄ το οποίο είχε παραγγείλει παπούτσια. Υποτίθεται ήταν της NIKE όμως είχε κάποιες μικρολεπτομέρειες, συντακτικά λάθη και τελικά ήταν μαϊμού, ενώ τα χρήματά του μπήκαν σε έναν λογαριασμό στην Κίνα.
Οι χειρότερες περιπτώσεις θα έλεγα πως είναι στην κατηγορία των επενδυτικών προϊόντων. Τους τάζουν επενδύσεις σε χρυσό, πετρέλαιο, διεθνή αγορά. Ο καταναλωτής τους στέλνει χρήματα. Έπειτα χρησιμοποιούν τεχνάσματα πχ ότι θα επιστρέψουν τα χρήματα. Σε έναν ηλικιωμένο του υποσχέθηκαν μια επένδυση. Αυτός έστειλε χρήματα. Του τα πίστωσαν αρχικά 1-2 φορές πίσω. Αυτός τους πίστεψε και συνέχισε να στέλνει χρήματα. Του είπαν πως επιβλήθηκε έκτακτος φόρος 1500 ευρώ, μετά χρησιμοποίησαν και άλλες δικαιολογίες και τελικά έχασε 11.000 ευρω οικειοθελώς. Έκανε την καταγγελία στην διεύθυνση ηλεκτρονικής δίωξης όμως δεν μπορούσαν να βρουν τα ίχνη. Και το άτομο που του μιλούσε στα ελληνικά, ήταν υπαρκτό. Πιστεύω ότι τώρα με το chat gpt είναι πολύ πιθανό να μην είναι εύκολα διακριτό αν είναι υπαρκτό πρόσωπο ή ρομπότ».
7 Συμβουλές για προστασία από τις ηλεκτρονικές απάτες
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε ώστε να είμαστε περισσότερο «διαβασμένοι» και να μην πέσουμε θύματα ηλεκτρονικής απάτης; Το Νέο Ινστιτούτο Καταναλωτών παραθέτει 7 βασικές συμβουλές:
«1) Μην κάνετε χρήση δημόσιων ή κοινόχρηστων δικτύων για να συνδεθείτε στο Ιnternet Banking όταν πρόκειται να πραγματοποιήσετε μία συναλλαγή. Καλό θα ήταν, μάλιστα, ο browser που χρησιμοποιείτε να είναι ενημερωμένος με την τελευταία έκδοση, προκειμένου να μεγιστοποιείται η ασφάλεια.
2) Προκειμένου να συνδεθείτε στο Internet Banking σας, πληκτρολογήστε απευθείας την ηλεκτρονική διεύθυνση της τράπεζας και μην ακολουθείτε links που περιλαμβάνονται σε email ή μηνύματα (sms) που σας στέλνουν.
3) Μην αποθηκεύετε ποτέ τους κωδικούς σε κινητό, tablet, υπολογιστή, ενώ τα στοιχεία πρόσβασης θα πρέπει να αλλάζουν τουλάχιστον ανά τρίμηνο ή, το πολύ, ανά εξάμηνο.
4) Μην αποκαλύπτετε μέσω τηλεφώνου, email, φόρμας στο Internet ή Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης εμπιστευτικά στοιχεία και μέσα ταυτοποίησής σας, όπως το username και το password που χρησιμοποιείτε για τη σύνδεσή σας στο Internet/Mobile Banking, τα στοιχεία της κάρτας σας και του PIN της, κωδικούς μίας χρήσης (OTP) και άλλους κωδικούς.
5) Για τις διαδικτυακές αγορές σας επιλέγετε εμπόρους, οι οποίοι έχουν φροντίσει να προσφέρουν σύγχρονα μέτρα προστασίας, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας.
6) Για τις διαδικτυακές αγορές σας προτιμάτε την χρήση προπληρωμένων (prepaid) καρτών, οι οποίες «γεμίζουν» με συγκεκριμένο ποσό χρημάτων, περιορίζοντας σημαντικά την πιθανότητα απάτης. Επίσης συστήνεται να εγγραφείτε στις τραπεζικές υπηρεσίες άμεσης ενημέρωσης που παρέχουν ειδοποιήσεις μέσω SMS και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όταν εκτελούνται συναλλαγές, με χρήση κάρτας ή με απευθείας χρέωση του λογαριασμού σας. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να αντιληφθείτε άμεσα την απάτη και, άρα, να προβείτε έγκαιρα στις απαραίτητες ενέργειες και διαδικασίες «μπλοκαρίσματος».
7) Μην αφήνετε ενεργοποιημένη τη λειτουργία ανέπαφων πληρωμών μέσω τεχνολογίας NFC (Near Field Communications) όταν δεν πραγματοποιείτε συναλλαγές.
Ακολουθώντας αυτές τις 7 πρακτικές συμβουλές, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο ηλεκτρονικής απάτης και να προστατεύσετε τα δεδομένα και τις συναλλαγές σας. Η προσοχή και η γνώση των κινδύνων είναι τα καλύτερα όπλα για να διασφαλίσετε την ασφάλειά σας στον ψηφιακό κόσμο».
