*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Περισσότερα από 500.000 στρέμματα κάηκαν στις πυρκαγιές που σημειώθηκαν το 2021 στην Βόρεια Εύβοια με εικόνες που θα μείνουν για χρόνια χαραγμένες στη μνήμη μας.
Για τους κατοίκους της περιοχής όμως δεν ήταν μόνο εικόνες. Είναι το βιός τους που χάθηκε. Οι κόποι μιας ζωής που έγιναν στάχτη σε λίγες ώρες.
Την επόμενη μέρα των καταστροφών από την πύρινη λαίλαπα, το ζητούμενο ήταν πώς η Βόρεια Εύβοια θα ξαναβρεί τους ρυθμούς της, τι θα γίνει με το καμένο δάσος και αν αυτό θα μπορέσει αναγεννηθεί.
Στο πλαίσιο στήριξης της περιοχής έγινε το 2022 και το Evia Film Project με προβολές ταινιών, συζητήσεις και δράσεις με επίκεντρο την περιβαλλοντική καταστροφή και την κλιματική αλλαγή.
Φέτος στην 3η χρονιά λειτουργίας του, με θεματική αυτή τη φορά το νερό, ο τρίτος πυλώνας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, άνοιξε ξανά τις φτερούγες του για να υποδεχθεί ανθρώπους της τέχνης, να προβληματίσει και να αφυπνίσει. Να γεννήσει διάλογο για θέματα του πλανήτη μας όπως πχ η υπερθέρμανση του πλανήτη («Περπατώντας πάνω από το όνειρο», Άισα Μαϊγκά), να μιλήσει για την ιδιαίτερη σχέση ανθρώπου και δελφινιών («Nothing Holier than a dolphin», Ισαβέλλα Μαργάρα), να θίξει την προσπάθεια της Αγιού Πίτερ για δημιουργία φόρουμ αυτόχθονων στην ΕΕ («Διπλός αποκλεισμός», Λιν Αλούνα), αλλά και να θυμίσει ταινίες - θρύλους («Τα σαγόνια του καρχαρία», Στίβεν Σπίλμπεργκ).
Πιο κοντά στη φύση έφεραν το κοινό και οι τρεις VR ταινίες που προβλήθηκαν, αλλά και τα masterclasses που έγιναν.
Όμως από όλες τις εκδηλώσεις του Evia Film Project, η πιο ξεχωριστή ήταν η πεζοπορία στο Όρος Ξηρό.
Στο πλαίσιό της, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά την τωρινή εικόνα του δάσους, τρία χρόνια μετά την πυρκαγιά.
Πώς σε ορισμένα σημεία ήδη έχουν αρχίσει να φυτρώνουν θάμνοι και να αναπτύσσονται νέα δέντρα. Αλλά και την μάχη που δίνουν οι δασοπυροσβέστες της περιοχής και εθελοντικές οργανώσεις ώστε να μην έχουμε μια νέα καταστροφή στο νησί. Το ζητούμενο, όπως εξήγησε ο Ηλίας Τζηρίτης, Συντονιστής Δράσεων για τις δασικές πυρκαγιές, WWF Ελλάς, και δασοπυροσβέστης, είναι να μην πιάσει ξανά στην περιοχή φωτιά την επόμενη 20ετία.
«Πολλά από τα δέντρα είχαν διαφορετική συμπεριφορά κατά την διάρκεια αλλά και μετά τις πυρκαγιές. Αλλιώς συμπεριφέρθηκε η μαύρη πεύκη, αλλιώς η πεύκη, αλλιώς το χαλέπιο πεύκο κλπ. Και τα κουκουνάρια που πολλοί κατηγορούν, δεν λειτουργούν ως “εκρηκτική ύλη”. Όταν υπάρχει φωτιά, απλώς πέφτουν στο έδαφος και μαζεύονται για να προστατέψουν τον σπόρο τους ο οποίος θα απελευθερωθεί μετά από τρεις μέρες. Η φωτιά είναι μεν καταστροφή και έχει οικονομικο-κοινωνικές επιπτώσεις, όμως δεν είναι το τέλος του δάσους. Αυτό, αν έχει γεννηθεί σε ώριμο έδαφος, μπορεί να αναγεννηθεί. Αν όμως ξεσπάσει σύντομα ξανά πυρκαγιά τότε δεν θα έχουμε αυτή την δυνατότητα. Χρειάζεται περισσότερη προσοχή λοιπόν εφεξής», σημείωσε ο κ. Τζηρίτης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη χώρα μας σημειώνονται κάθε χρόνο 10.000 πυρκαγιές. Το 40% είναι από άγνοια, το 25% επίτηδες και το υπόλοιπο 35% από άγνωστη αιτία.
Στη Μεσόγειο το 95% από τις φωτιές, οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα. Συχνά οι άνθρωποι τις χρησιμοποιούν ως εργαλείο διαχείρισης. Το πρόβλημα όμως μετά από μια μεγάλη φωτιά είναι στο έδαφος. Πώς θα προστατευθεί , ιδιαίτερα στα 2-3 πρώτα χρόνια μετά τις πυρκαγιές.
Στο όρος Ξηρό ήδη έχουν αρχίσει να φυτρώνουν βελανιδιές και πουρνάρια. Από την άλλη η μαύρη πεύκη δεν μπορεί να αναγεννηθεί ή κάποια άλλα φυτά και δέντρα, μπορεί να μην τα καταφέρουν να ανθίσουν και να μεγαλώσουν. Ανάλογα με το σημείο και τα είδη που υπάρχουν ή υπήρχαν γίνονται επεμβάσεις πχ φυτεύσεις ή αφήνεται το δάσος να κάνει μόνο του την αναγέννηση. «Χρειάζεται υπομονή ώστε να δεις τι θα κάνει από μόνη της η φύση», σχολίασε ο κ. Τζηρίτης, για να προσθέσει πως η προηγούμενη μεγάλη πυρκαγιά στην Βόρεια Εύβοια είχε σημειωθεί το 1977.
Ο δρόμος είναι μακρύς. Τα προβλήματα πολλά (μεγάλες εκτάσεις γης που κάηκαν, το απαρχαιωμένο οδικό δίκτυο και τα προβλήματα που αυτό επιφέρει στις συγκοινωνίες). Η ένωση δυνάμεων όμως θα βοηθήσει στο να γίνει πιο πράσινη η Βόρεια Εύβοια. Και το Evia Film Project βάζει το δικό του λιθαράκι προς ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο.
«Να μετατραπεί η Βόρεια Εύβοια σε κέντρο του διεθνούς πράσινου σινεμά»
«Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποφάσισε να συμβάλει έμπρακτα στην ανασυγκρότηση της Βόρειας Εύβοιας. Και αποφάσισε να το κάνει με τον τρόπο που ξέρει καλύτερα: με τον κινηματογράφο, με την τέχνη. Έτσι, από το 2022, έχουμε τη χαρά κάθε καλοκαίρι να συναντιόμαστε στη Βόρεια Εύβοια και να μοιραζόμαστε με τους κατοίκους και τους επισκέπτες της μια ευρεία γκάμα ταινιών και δράσεων που στόχο έχουν ένα πράσινο, βιώσιμο σινεμά», δήλωσαν στο πλαίσιο του Evia Film Project η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό και ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Όπως ανέφεραν στόχος είναι να μετατραπεί η Βόρεια Εύβοια σε κέντρο του διεθνούς πράσινου σινεμά, και παράλληλα να αναδειχθεί το πανέμορφο τοπίο της, οι φιλόξενοι άνθρωποί της και οι δυνατότητες του νησιού.
«Το Evia Film Project είναι μια πλατφόρμα αφύπνισης για τις συνέπειες της περιβαλλοντικής καταστροφής και της κλιματικής αλλαγής, αλλά και έναυσμα για την αναγέννηση μιας πανέμορφης περιοχής που κουβαλά βαθιές πληγές τόσο σε συμβολικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο» σημείωσαν η κυρία Ζαλαντό και ο κ. Ανδρεαδάκης.
«Δεν μαζευόμαστε εδώ από εμμονή στην εσωστρέφεια και στη μιζέρια γύρω από μία καταστροφή, αλλά γιατί η επιμονή αυτή, η προσπάθεια και η σκληρή δουλειά θα πάει τον τόπο μας μπροστά. Βέβαια, οι δοκιμασίες δεν τελείωσαν τον Αύγουστο του 2021. Το πουλόβερ της καταστροφής ξετυλίγεται ακόμη, με τελευταία υπενθύμιση του κινδύνου τις δραματικές στιγμές με τις πλημμύρες του περασμένου Σεπτεμβρίου», δήλωσε από την πλευρά του ο Δήμαρχος Ιστιαίας-Αιδηψού, Γιάννης Κοντζιάς.
