Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Ένα από τα χαρακτηριστικά των εξελίξεων της εποχής και της επικαιρότητας που αυτή δημιουργεί, είναι, ότι σε σχέση με πολλά ζητήματα επανερχόμαστε σε συζητήσεις για το αυτονόητο.
Ένα λοιπόν από αυτά τα «μοντέρνα» θέματα είναι αυτό του δικαιώματος άμβλωσης. Και η επαναφορά ορισμένων με στόμφο της άποψης, ότι αυτή αποτελεί δολοφονία.
Α, ναι, και ότι επιβαρύνει το δημογραφικό πρόβλημα.
Ιδίως μετά την πρόσφατη προεδρική εκλογή στις Η.Π.Α., η συζήτηση έχει ξαναζεσταθεί και στα δικά μας μέρη.
Σημειώνουμε εδώ, ότι νομικά το θέμα αυτό εκεί είναι σε διαφορετικά επίπεδα λόγω της φύσης του νομοθετικού συστήματος και της συνθετότητας των αρμοδιοτήτων. Είναι βέβαια και οι αντιλήψεις τους περίεργες γενικά, όχι μόνο σε σχέση με αυτό.
Στην Ευρώπη γενικά, αλλά και στη χώρα μας το ζήτημα -από νομικής άποψης τουλάχιστον- είναι απολύτως ξεκάθαρο και οριοθετημένο. Οπότε, κάθε συζήτηση είναι άκαιρη και άχρηστη. Αυτό που θα πρέπει πάντως, να υπογραμμίσουμε στο σημείο αυτό είναι, ότι σε ένα κράτος κοσμικό και σύγχρονο οι κάθε είδους συνειδησιακού τύπου αντιλήψεις (θρησκευτικές, ιδεολογικές κλπ.) δεν μπορούν να έχουν την παραμικρή σχέση ή να επηρεάζουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το νομοθέτη.
Εκτός βέβαια, αν θέλουμε να γίνουμε φονταμενταλιστές ή ταλιμπάν.
Το πιο αστείο βέβαια από όλα είναι, ότι αυτοί που προσπαθούν να φέρουν το θέμα στην επικαιρότητα είναι ορκισμένοι εχθροί των ανωτέρω για λόγους κυρίως θρησκευτικούς. Σε επίπεδο επιχειρηματολογίας και εκφοράς του λόγου όμως είναι πολύ κοντά.
Για να είμαστε πάντως σωστοί, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι και όσοι έχουν αντίθετη άποψη, πολλές εκφέρουν λόγο με τρόπο που και αυτός αδικεί τη συζήτηση.
Το θέμα είναι σοβαρό και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να αναλυθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα πρωινομεσημεριανάδικα. Ο βασικός λόγος είναι, ότι ιδίως στα τελευταία, για τα οποία έχουμε ξαναμιλήσει από εδώ, δεν έχουν το παραμικρό ενδιαφέρον για τη σοβαρότητα του θέματος. Το ζητούμενο συνήθως είναι να προσκαλούν από έναν υποστηρικτή της κάθε άποψης, συνήθως χαμηλού επιπέδου και κατά προτίμηση φανατισμένου, ώστε να γίνει ξεκατίνιασμα και καυγάς. Και άρα να εξασφαλιστεί τηλεθέαση.
Το θέμα όμως είναι σοβαρό και απαιτεί επιστημονική ανάλυση και μάλιστα πολυεπίπεδη και εμπλέκει περισσότερες από μία επιστήμες. Ο νομοθέτης, όταν ρύθμισε το θέμα το πρώτον στη χώρα μας, αλλά και γενικότερα στο δυτικό κόσμο, τις έλαβε όλες υπόψη του και κατέληξε εκεί που κατέληξε.
Δεν είναι απλό ούτε σωστό να βγαίνεις και να κατηγορείς συλλήβδην ανθρώπους που κάνουν μία επιλογή, ότι είναι δολοφόνοι. Αυτό που μπορείς και δικαιούσαι να πεις, είναι, το τί θα έκανες εσύ σε ανάλογη περίπτωση.
Και πάλι βέβαια, αν δεν το έχεις ζήσει, είναι προτιμότερο να μη λες τίποτα και να σέβεσαι.
Αντί να κάνουμε αυτήν την κριτική, θα ήταν προτιμότερο να αναλογιστούμε, τί μέριμνα παρέχει η κοινωνία μας στη γυναίκα που επιλέγει να μην τερματίσει μια ανεπιθύμητη ή ακόμα και απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη.
Ποια υποστήριξη υπάρχει και ποιες υποδομές;
Η απάντηση είναι καμία.
Θυμάμαι για παράδειγμα, όταν τα χρόνια του διδακτορικού μου στη Γερμανία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 λοιπόν, το Πανεπιστήμιο του Regensburg (και μάλλον κάθε πανεπιστήμιο στη χώρα) πρόσφερε δωρεάν παιδικό σταθμό και μια σειρά από διευκολύνσεις και παροχές στους γονείς-φοιτητές και πολύ περισσότερες στις φοιτήτριες που είχαν την αποκλειστική μέριμνα ενός παιδιού. Ένα απλό παράδειγμα είναι αυτό.
Που το αναφέρω, για να δείξω, ότι η επίγνωση και η βεβαιότητα, ότι θα υπάρξει μία μέριμνα για τη νέα μητέρα που προβληματίζεται, μπορεί και να την ενθαρρύνει να κρατήσει το παιδί εν τέλει. Αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι να διευρύνουμε το πλαίσιο των επιλογών που μπορεί να έχει κανείς, προκειμένου να αντιμετωπίσει μία τέτοιου είδους απρόβλεπτη κατάσταση.
Έτσι λύνεις την υπογεννητικότητα και όχι αυστηροποιώντας το πλαίσιο της άμβλωσης με αναχρονιστικό τρόπο. Ο λόγος που έχουμε λίγες γέννες είναι, ότι οι σημερινοί νέοι άνθρωποι και υποψήφιοι γονείς σκέφτονται τα έξοδα δυο και τρεις φορές, πριν το τολμήσουν.
Εκεί πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να σταματήσουμε να ρίχνουμε την πέτρα του αναθέματος σε διάφορους -κατά την άποψή μας- δολοφόνους, ιδίως, όταν δεν έχουμε το παραμικρό υπόβαθρο, για να έχουμε και εμπεριστατωμένη άποψη επί ενός σύνθετου αν μη τι άλλο ζητήματος.
Θα πρότεινα λοιπόν στους διάφορους τιμητές των πάντων που παίρνουν θάρρος από τις πρόσφατες εξελίξεις να ασχοληθούν περισσότερο με την αποτυχία μας, να υποστηρίξουμε ανθρώπους που πρέπει να πάρουν μια δύσκολη απόφαση, αντί να τους κρίνουν τόσο αυστηρά και εντελώς ανεδαφικά.
Εκεί, ίσως κάτι να μπορούν να προσφέρουν σε αντίθεση με την συζήτηση επί του προκειμένου. Αν και νομίζω, ότι καθόλου δεν τους φτιάχνει η προοπτική βελτίωσης της κοινωνίας πραγματικά. Αντίθετα, μάλλον προτιμάνε αυτήν την κατάσταση, ώστε να μπορούν να κάνουν επίκληση στα χειρότερα αισθήματα του κοινωνικού συνόλου. Σε αυτό άλλωστε στοχεύει και ο απαξιωτικός τους λόγος και μόνο.
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
