Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Την ιστορία με το Βουκεφάλα την ξέρουμε λίγο ως πολύ όλοι μας. Ένα δυνατό και περήφανο άτι είχε γίνει δώρο στον τότε βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο Β’ και διάφοροι κορυφαίοι συμπολεμιστές και φίλοι προσπάθησαν, να το δοκιμάσουν. Το ζωντανό ήταν εξαγριωμένο και σαφώς φοβισμένο και κανείς από τους ήρωες-συντρόφους του Φίλιππου δεν μπόρεσαν, να το κάνουν καλά.
Του είπαν λοιπόν, ότι το άλογο είναι σκάρτο και ότι πρέπει, να το ξεφορτωθεί. Ο γιος του Φίλιππου, ο Αλέξανδρος που μετά η ιστορία τον ονόμασε «μέγα», ήταν και αυτός εκεί, κοντά στον πατέρα του, για να αρχίσει, να μαθαίνει τα κόλπα. Αμούστακο παιδί ακόμα, λέει ο θρύλος. Παρακολούθησε την όλη σκηνή, σκέφτηκε και αποφάσισε, να κάνει κάτι διαφορετικό. Έβλεπε προφανώς, ότι το άλογο ήταν σπουδαίο και προσπάθησε να καταλάβει -πέρα από το προφανές- το τί μπορεί να συνέβαινε πράγματι. Με άλλα λόγια δε χαμπάριασε από τα πορίσματα που έβγαλαν μεγάλοι άνδρες και σκληροτράχηλοι πολεμιστές και κοίταξε από λίγο πιο κοντά.
Κατάλαβε λοιπόν εν τέλει, ότι το άλογο έβλεπε τη σκιά του και φοβόταν. Αυτό ήταν που το εξαγρίωνε και τους έριχνε όλους κάτω. Μόλις σιγουρεύτηκε για αυτό, ζήτησε από τον πατέρα, να δοκιμάσει και αυτός. Η αντίδραση πάλι προφανής. Πώς θα καταφέρει ένα παιδάκι κάτι που θηρία των μαχών δεν μπόρεσαν;
Μάλλον, για να του διδάξει ταπεινοφροσύνη, ο Φίλιππος του το επέτρεψε. Η κατάληξη είναι γνωστή. Ο Αλέξανδρος με πρωτόγνωρη αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα (και τα δύο τον ακολούθησαν άλλωστε για όλη τη ζωή και όχι πάντα για καλό) εξαφάνισε το φόβο του ζωντανού, ίππευσε και προς έκπληξη όλων τιθάσευσε το θηρίο. Και έτσι γεννήθηκε ο δεσμός του Αλέξανδρου με το Βουκεφάλα που κράτησε για χρόνια, σημάδεψε εκστρατείες και έμεινε στην ιστορία.
Θα μου πείτε τώρα, πού και τί τα θυμάσαι τώρα όλα αυτά;
Ας επικεντρωθούμε στα βασικά χαρακτηριστικά και τους πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας, λοιπόν.
Ο ένας από τους δύο, παρότι είναι δυνατός και στην ακμή του, φοβάται κάτι, το οποίο στην πραγματικότητα κανένα φόβο δε θα έπρεπε, να προκαλεί, καθώς καλά-καλά δεν υπάρχει. Η κατάσταση, στην οποία βρίσκεται, τον κάνει επιθετικό και επικίνδυνο. Ο άλλος, κινείται με αποφασιστικότητα και, εντοπίζοντας το πρόβλημα, απλά παίρνει το φόβο και αναδεικνύει τις δυνάμεις του άλλου στο έπακρό τους.
Στη θέση του Βουκεφάλα, θα μπορούσαμε να βάλουμε το σύγχρονο κοινωνικό σύνολο, το οποίο σήμερα περνάει δύσκολα και σίγουρα αισθάνεται φόβο. Διάφοροι παράγοντες, κυρίως από το χώρο της εξουσίας ή καλύτερα της πολιτικής γενικότερα, διαπιστώνουν το φόβο και κοιτάζουν, να τον εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο τρόπο. Οι κατέχοντες την εξουσία κινδυνολογούν, λέγοντας, ότι αν κάτι αλλάξει, η καταστροφή είναι βέβαιη. Εκείνοι που τη διεκδικούν προσπαθούν, να ενισχύσουν το φόβο ακόμα περισσότερο, κατευθύνοντας κατά κανόνα το κοινό αίσθημα προς μία θεματολογία που προσομοιάζει με τη σκιά του Βουκεφάλα. Δηλαδή, ουδόλως θα έπρεπε, να μας τρομάζει. Και δυστυχώς η πλειοψηφία, κυριευμένη από αυτό το παραλυτικό συναίσθημα, ακούει και ακολουθεί είτε τον ένα είτε τον άλλο.
Μπορείς σίγουρα να πεις, ότι αυτή η κατάσταση και η άρνηση να υπερνικήσουμε τους φόβους μας οδηγεί στην πολιτική κατάσταση της μετριότητας και των ανάλογων επιλογών χρόνια τώρα. Και πάμε από το κακό στο χειρότερο. Η παρατήρηση αυτή είναι προφανής και αυτό που είναι το περισσότερο ανησυχητικό είναι το ότι, ενώ αυτό έχει συμβεί πολλές φορές και κατά το παρελθόν, δε φαίνεται να βάζουμε μυαλό. Και υποκύπτουμε στο φόβο και τις επιλογές, στις οποίες αυτός μας οδηγεί.
Για να επανέλθουμε όμως στην αρχική ιστορία μας και να κάνουμε έναν ακόμα παραλληλισμό. Ο Αλέξανδρος, αφού αντιλήφθηκε το πρόβλημα, προσπάθησε, να το λύσει και να απελευθερώσει τις καλύτερες δυνάμεις του φοβισμένου πλάσματος. Σίγουρα όχι, να εκμεταλλευτεί το αρνητικό στοιχείο, για να καλύψει τις δικές του αδυναμίες. Και από αυτό που έκανε είχε και εκείνος ένα πολύ σοβαρό ίδιον όφελος, ίσως μάλιστα να πήρε και το καλύτερο δυνατό από τη συγκεκριμένη κατάσταση για τον εαυτό του. Απλά, για να το πετύχει αυτό χρειάστηκε να καταβάλει μία προσπάθεια. Να μελετήσει την κατάσταση, να την αξιολογήσει και να παιδέψει το μυαλό του, για να βρει τη βέλτιστη λύση.
Όσοι βρίσκονται στη θέση του σήμερα, φαίνεται να επιθυμούν, να φτάσουν σε ίδιον όφελος -δε χρειάζεται, να είναι το μέγιστο, αλλά αρκεί να υπάρχει-χωρίς όμως διάθεση να καταβάλουν τον παραμικρό κόπο. Αυτός είναι ο λόγος που εκμεταλλεύονται και ενισχύουν τις αδυναμίες του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, το οποίο μάλιστα αποπροσανατολίζουν με ανοησίες. Σε αυτό μάλιστα συμμαχούν όλες οι πλευρές.
Μήπως λοιπόν θα είχε νόημα, να αρχίσουμε να αναζητούμε ένα πρόσωπο που θα ήταν έτοιμο, να κάνει ό,τι και ο Αλέξανδρος; Να εξαφανίσει δηλαδή τον αναίτιο φόβο και να απελευθερώσει τις καλύτερες δυνάμεις όλων μας;
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
