Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το σπέρμα επηρεάζεται από τα χημικά σε κοινά προϊόντα στο σπίτι μας
Τα χημικά σε κοινά προϊόντα οικιακής χρήσης, όπως τις οδοντόκρεμες, τα σαπούνια και τα πλαστικά παιχνίδια, έχουν άμεσο αντίκτυπο στο σπέρμα το οποίο θα μπορούσε να εξηγήσει την αύξηση της ανδρικής υπογονιμότητας, διαπίστωσαν οι επιστήμονες. Μία στις τρεις «μη τοξικές» χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή των καθημερινών αντικειμένων, επηρεάζουν σημαντικά τη δραστικότητα των κυττάρων του σπέρματος, η οποία μπορεί να ευθύνεται για την υψηλή συχνότητα της ανεξήγητης στειρότητας στον ανθρώπινο πληθυσμό, εξηγούν οι ερευνητές.
Είναι η πρώτη φορά που μια μελέτη διαπίστωσε ένα άμεσο αποτέλεσμα των πολλών χημικών ουσιών στο κοντινό μας περιβάλλον, σε μια ζωτική λειτουργία του ανθρώπινου σπέρματος. Τα ευρήματα θα μεγαλώσουν την ανησυχία για την κρυμμένη τοξικότητα των χημικών ουσιών, οι οποίες θεωρούνται ασφαλείς από τοξικολογικές εξετάσεις.
Από την άλλη, οι ερευνητές σημειώνουν ότι έχουν αναπτύξει ένα νέο τρόπο ελέγχου των επιπτώσεων των οικιακών χημικών ουσιών στο σπέρμα που θα επιτρέψει στις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές να αποφασίσουν εάν θα απαγορεύσουν ή θα επιβάλουν περιορισμούς στη χρήση ορισμένων προϊόντων.
Ποια προϊόντα είναι ύποπτα
Η μελέτη ήταν μέρος της ευρύτερης έρευνας στις χημικές ουσίες «ενδοκρινικής αναστάτωσης», οι οποίες εδώ και πολλά χρόνια έχουν συνδεθεί με τη μείωση των αριθμού των σπερματοζωαρίων και τη διάδοση της ανδρικής υπογονιμότητας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτές οι χημικές ουσίες πιστεύεται ότι μιμούνται γυναικείες ορμόνες- οιστρογόνα - και σε άλλες περιπτώσεις ενεργούν ως αντι- ανδρογόνα (ορμόνες του αρσενικού φύλου), παρεμβαίνοντας έτσι με το αρσενικό αναπαραγωγικό σύστημα.
Ωστόσο, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μία στις τρεις κοινές χημικές ουσίες που βρίσκονται σε προϊόντα όπως τα αντηλιακά, τα απορρυπαντικά και τα πλαστικά σαμποτάρισαν άμεσα τη κινητικότητα του ανθρώπινου σπέρματος και το ανάγκασε να απελευθερώσει πρόωρα τα κρίσιμα ένζυμα που απαιτούνται για να διεισδύσουν και να γονιμοποιήσουν το ωάριο – μια εξέλιξη που καθιστά άχρηστο το σπέρμα.
Επίσης διαπιστώθηκε ότι οι συγκεντρώσεις που απαιτούνται για να προκαλέσουν αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν παρόμοιες με τα πολύ χαμηλά επίπεδα που βρίσκονται συνήθως μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Επιπλέον, αυτές έδειξαν για πρώτη φορά ότι υπήρχε ένα «φαινόμενο κοκτέιλ», όταν ένας αριθμός χημικών συγκεντρώθηκαν μαζί για να ενισχύσουν τα επιμέρους αποτελέσματα τους.
«Για πρώτη φορά, έχουμε δείξει μια άμεση σύνδεση μεταξύ της έκθεσης σε βιομηχανικά προϊόντα με ενδοκρινικές συνέπειες και στην λειτουργία του σπέρματος», δήλωσε ο καθηγητής Niels Skakkebaek, του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Κοπεγχάγης στη Δανία. «Κατά τη γνώμη μου, τα ευρήματά μας είναι σαφώς ανησυχητικά, εφόσον ορισμένες χημικές ουσίες είναι ίσως πιο επικίνδυνες από ό, τι θεωρούσαμε μέχρι σήμερα. Ωστόσο, μένει να δούμε από τις επικείμενες κλινικές μελέτες εάν τα ευρήματά μας μπορεί να εξηγήσουν τη μειωμένη γονιμότητα που είναι πολύ κοινή στις σύγχρονες κοινωνίες», εξήγησε ο καθηγητής στη βρετανική Independent.
Η πρωτεΐνη που επηρεάζει το σπέρμα
Η τελευταία έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο «The EMBO Journal» και πραγματοποιήθηκε με τον Timo Strünker του κέντρου προηγμένων ευρωπαϊκών μελετών και ερευνών στη Βόννη της Γερμανίας, διαπίστωσε ότι 30 από τις 96 κοινές οικιακές χημικές ουσίες είχαν άμεση επίδραση στην πρωτεΐνη CatSper, η οποία ελέγχει την κινητικότητα του σπέρματος και την ικανότητά του να εισέλθει στο ωάριο για να προκαλέσει γονιμοποίηση.
«Έχουμε βρει έναν εντελώς νέο τρόπο με τον οποίο οι χημικές ουσίες προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές που μπορεί να επηρεάσουν την ανθρώπινη αναπαραγωγή με άμεση αλληλεπίδραση με ανθρώπινο σπέρμα», είπε ο καθηγητής Skakkebaek. Σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις των χημικών ουσιών - που προηγουμένως θεωρούνταν πολύ χαμηλές για να προκαλέσουν ένα αποτέλεσμα - προκάλεσαν την αντίδραση της πρωτείνης CatSper σε μελέτες δοκιμαστικό σωλήνα.
Οι καταναλωτές καταπίνουν αυτές τις χημικές ουσίες κάθε μέρα, είτε με την κατανάλωση τροφίμων και ποτών που έχουν «μολυνθεί» με αυτές είτε με την απορρόφηση τους μέσω του δέρματος σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας όπως τα αντηλιακά και σαπούνια. Ο καθηγητής Richard Sharpe, ανώτερος επιστήμονας στη μονάδα ιατρικής έρευνας του συμβουλίου ανθρωπίνων αναπαραγωγικών επιστημών του Εδιμβούργου δήλωσε: «Αυτή η μελέτη φαίνεται ότι ανοίγει μια νέα διάσταση των ενδεχόμενων συνεπειών καθημερινών προϊόντων ή χημικών ουσιών του περιβάλλοντος στην ανδρική γονιμότητα».
