Η φράση αυτή έχει ένα διπλό περιεχόμενο στην ανάγνωσή της. Το πρώτο είναι πραγματικό, για όσους έχουν αισθήματα. Χάθηκαν 91 συνάνθρωποί μας, κάθε ένας με τραγικό τρόπο. Είδαμε εικόνες που κόβουν την ανάσα.
Προφανώς δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να έχουμε εκατόμβες θυμάτων, ακόμη και σε ακραίες συνθήκες, ούτε 2.500 καμένα σπίτια, δηλαδή μια ολόκληρη πόλη, λες και είχαμε βομβαρδισμό.
Προφανώς δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς, αδιάφοροι, ανοργάνωτοι, ανεύθυνοι, δημιουργώντας συνθήκες αδράνειας μέχρι να φιλοξενήσουμε την επόμενη καταστροφή.
Η δεύτερη ανάγνωση της φράσης είναι αμιγώς πολιτική. Και δυστυχώς επαναλαμβανόμενη. Ανασύρεται ως ευχολόγιο κάθε φορά που συμβαίνει μια τραγωδία αφενός για να πιστοποιήσει την αποτυχία διαχείρισης της κρίσης που ολοκληρώθηκε και αφετέρου για να δείξει την μεγάλη αποφασιστικότητα της εκάστοτε κυβέρνησης πως δε θα επιτρέψει ξανά να συμβεί μια τέτοια τραγωδία. Και εκεί εξαντλείται η χρησιμότητα της φράσης και στις δύο της μορφές. Πολίτες και πολιτεία θα ξεχάσουν και οι δύο.
Θα πονούν οι συγγενείς και οι φίλοι των θυμάτων, θα θυμούνται όσοι γλίτωσαν από τον όλεθρο και οι ηρωικοί πυροσβέστες που επιχείρησαν με κίνδυνο της ζωής τους. Για όλους τους υπόλοιπους θα είναι μια μακρινή καταγραφή μιας ακόμη τραγωδίας.
Το 2007, στις καταστροφικές πυρκαγιές της Πελοποννήσου όπου επίσης θρηνήσαμε πολλούς νεκρούς, έγινε η ίδια αναφορά. Πως δεν πρέπει να αφήσουμε να ξανασυμβεί μια τέτοια τραγωδία. Αλλά συνέβη. Και προφανώς θα ξανασυμβεί όσο δεν γίνεται τίποτε ουσιαστικό.
Γιατί η φράση έχει διαχρονικά μόνο στιγμιαία χρησιμότητα. Μόλις παρέλθει λίγος χρόνος «ξαναπακετάρεται» για χρήση στην επόμενη κρίση. Προφανώς, η στάθμιση κόστους και οφέλους είναι υπέρ της αδράνειας. Ακόμη και αν αυτή συνοδεύεται από απανθρακωμένα πτώματα και χαμένες περιουσίες. Είναι τόσο κυνικό όσο φαίνεται.
Τι άλλαξε από την προηγούμενη φορά;
Ποιο σχέδιο εφαρμόστηκε;
Ποιες ασκήσεις ετοιμότητας έγιναν σε ανύποπτο χρόνο;
Ποια μέσα και οδηγίες έδωσε ατομικά η πολιτεία στους κατοίκους κάθε περιοχής για τη διαχείριση ενός τέτοιου συμβάντος;
Που είναι οι αντιπυρικές ζώνες;
Που είναι το δασαρχείο να καθαρίσει τα δάση από υλικά που λειτουργούν ως προσάναμμα;
Που είναι οι οργανωτικές δομές των Περιφερειών και των δήμων;
Που είναι τα νέα αεροπλάνα πυρόσβεσης;
Που είναι η ενίσχυση της πυροσβεστικής και των σωστικών μέσων;
Που είναι οι περίφημες πολεοδομικές διατάξεις που ελέγχουν αν ο κοσμάκης έχτισε κανένα τετραγωνικό παραπάνω, αλλά δεν υποχρεώνουν κάθε σπίτι να έχει πυροσβεστικό κρουνό;
Κανένας δεν έκανε τίποτε.
Οι πολίτες όπως πάντοτε είναι μόνοι.
Η πολιτική ευθύνη αποτελεί στην Ελλάδα ένα ακόμη γελοίο σύμπτωμα του πολιτικού μας συστήματος. Αναλαμβάνεται από την εκάστοτε κυβέρνηση λες και θα μπορούσε να ανήκει αλλού.
Κάποιοι νομίζουν μάλιστα πως αποτελεί και επίδειξη γενναιότητας. Σε αυτά τα επικοινωνιακά τεχνάσματα περιορίζεται η ευρηματικότητα της πολιτείας, ξεχνώντας τις ουσιαστικές της υποχρεώσεις.
Πως ρόλος της είναι να προστατεύει τους πολίτες, να φροντίζει και όχι απλώς να διαφημίζει πως δε θα ξανασυμβεί μια τέτοια τραγωδία. Κανένα πεντοχίλιαρο δεν μπορεί να σώσει την αξιοπρέπεια του κράτους. Καμία δακρύβρεχτη δήλωση δεν μπορεί να πείσει πως ότι συνέβη δε θα ξανασυμβεί.
Όσο για τα μέτρα στήριξης ταιριάζει απόλυτα το «να σε κάψω Γιάννη….». Είναι απλά ζήτημα ατυχίας και χρόνου, το επόμενο σημείο που θα έχουμε μια ανάλογη τραγωδία στο μέλλον. Και περιμένουμε απλά να καταγράψουμε ποιος πρωθυπουργός θα δηλώσει πως δε θα επιτρέψει να ξανασυμβεί!
*Ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, είναι Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών της ΚΕΔΕ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»
