Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Από την Πορτογαλία ως την Τουρκία, με ενδιάμεσο σταθμό τη δύσμοιρη Ελλάδα, οι δημοκρατικές διαδικασίες και δικλείδες ασφαλείας πηγαίνουν συστηματικά και κατ’ εξακολούθηση περίπατο. Και ουδείς δείχνει να νοιάζεται, σε ένα καθεστώς γενικευμένες απάθειας και αποδοχής των πάντων.
Είναι ολοφάνερο πως ζούμε σε πανέμορφες εποχές. Σε εποχές, στις οποίες οι αγώνες αιώνων, οι αναρίθμητες σφαγές, οι εκατόμβες των θυμάτων που αγωνίστηκαν για ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη και ελευθερία του λόγου, δικαιώνονται. Διότι ολόγυρά μας, υπάρχει μία αληθινή γιορτή της Δημοκρατίας και μία πανηγυρική επιβεβαίωσή της. Όλα αυτά τα χρωστάμε στους θεματοφύλακες αυτών των αξιών, που εξεγείρονται κάθε φορά που παρατηρείται μία εκτροπή και καταδικάζουν με καυστικό λόγο τα κακώς κείμενα. Εντύπωση λοιπόν προκαλεί αυτές τις μέρες η σιωπή από πλευράς των διεθνών ηγετών κι όλων των επίσημων αξιωματούχων όσον αφορά διάφορα γεγονότα που έχουν διαδραματιστεί. Θα είναι σίγουρα πρόσκαιρη, δεν υπάρχει λόγος να είμαστε καχύποπτοι, όπου να ‘ναι οι θεματοφύλακες του δικαίου στον πλανήτη θα ορθώσουν ανάστημα.
Θα μπουν δηλαδή στον κόπο να πουν έστω και μισή κουβέντα πχ για αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία. Όπου λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές, πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις, με τη συνοδεία τεθωρακισμένων οχημάτων (!), εισέβαλαν στα γραφεία του δημοσιογραφικού ομίλου “Koza-Ipek” (που περιλαμβάνει δύο τηλεοπτικά κανάλια και δύο εφημερίδες), συλλαμβάνοντας δημοσιογράφους και διοικητικά στελέχη. Ο εν λόγω δημοσιογραφικός όμιλος πρόσκειται πολιτικά στον Φετουλάχ Γκιουλέν, ένα εκ των βασικών αντιπάλων του Ταγίπ Ερντογάν στις προσεχείς εκλογές. Η τούρκικη αστυνομία δεν έδρασε φυσικά κατόπιν πρωτοβουλίας, αλλά υπακούοντας σε εισαγγελική εντολή, η οποία θέτει τον “Koza-Ipek” σε καθεστώς αναγκαστικής διαχείρισης και υπαγορεύει τον διορισμό επιτρόπων, οι οποίοι φυσικά θα είναι φίλα προσκείμενοι στο παρόν καθεστώς. Το κλίμα τρομοκρατίας και πλήρους φίμωσης της οποιαδήποτε αντίθετης άποψης δεν σταματά πάντως σε αυτή την, πρωτοφανούς βιαιότητας, ενέργεια. Σύμφωνα με δηλώσεις επιφανών μελών της παράταξης του Ταγίπ Ερντογάν (AKP), όταν με το καλό κερδίσει τις εκλογές το AKP, θα τύχουν ανάλογου παραδειγματισμού και σωφρονισμού όλα τα τουρκικά ΜΜΕ που τόλμησαν να ασκήσουν αντιπολίτευση.
Κι από αυτή την ωραία ατμόσφαιρα στην Τουρκία, ας μεταφερθούμε λίγο πιο δυτικά στον χάρτη, εκεί που η Ευρώπη συναντά τον Ατλαντικό. Στην πανέμορφη Πορτογαλία, σαράντα ένα χρόνια μετά την αναίμακτη Επανάσταση των Γαρυφάλλων, που ανέτρεψε το “Estado Novo” του Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, μία αντί-δημοκρατική εκτροπή εντός του ίδιου του δημοκρατικού πολιτεύματος απειλεί να εκτροχιάσει όλα τα ευρωπαϊκά δημοκρατικά κεκτημένα των τελευταίων δεκαετιών. Αυτή η εκτροπή συνετελέσθη από τον Πρόεδρο της χώρας, Καβάκο Σίλβα, ο οποίος αρνήθηκε απροκάλυπτα να διορίσει ως κυβέρνηση συνασπισμό κομμάτων που διέθετε την απόλυτη πλειοψηφία στο πορτογαλικό κοινοβούλιο. Ο ίδιος δικαιολόγησε αυτή του την απόφαση με το σκεπτικό ότι ποτέ άλλοτε η Πορτογαλία δεν κινδύνευε να κυβερνηθεί από δυνάμεις αντί-ευρωπαϊκού χαρακτήρα, που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την, εντός ΕΕ, πορεία της χώρας. Εν ολίγοις, οι δημοκρατικές διαδικασίες έγιναν κουρελόχαρτο, για χάρη ενός υπέρτερου συμφέροντος, το οποίο, φυσικά, υποπίπτει σε όλες τις αναμενόμενες ακροβασίες μίας έννοιας ασαφούς εξ των πραγμάτων και εκ φύσεως. Αυτό το «υπέρτερο συμφέρον» είναι αυταρχικά, μονόπλευρα και πραξικοπηματικά ορισμένο, δημιουργώντας όλες τις κατάλληλες συνθήκες για περιφρόνηση και απαξία κάθε εκλογικού αποτελέσματος, που δεν συμμερίζεται την ίδια άποψη και δεν θέτει τις ίδιες προτεραιότητες. Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να γίνει ένα πράγμα ξεκάθαρο. Αυτή η εκτροπή οφείλει να συνιστά εκτροπή για κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενο πολίτη, ανεξαρτήτως της πολιτικής του θέσης, ανεξαρτήτως δηλαδή αν συμπορεύεται ιδεολογικά και αισθητικά με τον στερηθέντες τη νόμιμη εξουσία ή τους καρπωθέντες αυτήν.
Και κάπως έτσι, φτάνουμε στο τέλος της περιήγησής μας, στη φτωχή, αλλά καθόλου τίμια ψωρωκώσταινα. Όπου η Κυβέρνηση που θα τα έβαζε με θεούς και δαίμονες, φέρνει στη Βουλή σωρηδόν κατ’ επειγόντως νομοσχέδια και αναζητά τα περίφημα «ισοδύναμα» εναγωνίως, με τη δαμόκλειο σπάθη της μη εκταμίευσης της δόσης των 2 δις να στέκει πάνω από το κεφάλι της. Διότι, δυο-τρεις σπόντες περί μη καταβολής της δόσης αρκούν να για να φέρουν πανικό στην κυβέρνηση μίας απόλυτα εξαρτώμενης χώρας, που κινδυνεύει να βρεθεί σε καθεστώς ασφυξίας με το (μη) πάτημα ενός κουμπιού. Εδώ και χρόνια που λανσαρίστηκε για πρώτη φορά το προϊόν των «ισοδύναμων», αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να θεωρείται αυτή η διαδικασία σοβαρή χάραξη πολιτικής. Πώς δηλαδή μία χώρα είναι σε θέση να νομοθετεί βάσει πλάνου και στρατηγικής, όταν βρίσκεται συνεχώς με το πιστόλι στον κρόταφο και υπό απίστευτη πίεση χρόνου. Επίσης, πώς είναι δυνατόν να νοούνται τα όποια «ισοδύναμα» ως μεταρρυθμιστικά μέτρα. Βγάζει νόημα το να ζητούν οι θεσμοί της ΕΕ πχ περικοπές σε ένα τομέα και να λογίζεται αποδεκτό το να γίνουν ισόποσες περικοπές σε ένα τελείως διαφορετικό τομέα; Το ζήτημα καταλήγει με αυτό τον τρόπο χυδαία εισπρακτικό και αριθμητικό και διόλου διαρθρωτικό και δομικό. Σε ένα υπέροχο συνδυασμό αδηφάγων Ευρωπαίων τεχνοκρατών και ανίκανων ελληνικών κυβερνήσεων.
