Πριν από λίγες μέρες, κυκλοφόρησε (και συζητήθηκε δεόντως) η είδηση (;) πως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζήτησε από την ελληνική Κυβέρνηση να προβεί σε άμεσες νομοθετικές ρυθμίσεις προκειμένου να λειτουργούν τα εμπορικά καταστήματα και τις 52 Κυριακές του έτους.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το συγκεκριμένο μέτρο τέθηκε επί τάπητος ως προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της πολύπαθης και πολυαναμενόμενης δεύτερης αξιολόγησης, με υπόνοιες εκ μέρους του ΔΝΤ ότι θα πρέπει να συζητηθεί και να ληφθεί εντός του Δεκεμβρίου! Οφείλουμε, πάντως, σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι προς το παρόν η συγκεκριμένη είδηση δεν έχει επιβεβαιωθεί (αλλά ούτε και διαψευστεί) από επίσημα χείλη. Ανεξάρτητα πάντως από το αν πρόκειται για μύθευμα ή για εσκεμμένη διαρροή προς αλίευση αντιδράσεων, το σίγουρο είναι ένα: κάλλιστα μπορούμε να φανταστούμε την πλευρά των δανειστών/θεσμών/πείτε τους όπως θέλετε να εκφράζουν μία τέτοια απαίτηση.
Το συγκεκριμένο μέτρο αποτελεί φυσικό επακόλουθο του εναρκτήριου λακτίσματος που δόθηκε με τη λειτουργία των καταστημάτων ορισμένες Κυριακές. Οι οποίες ορισμένες Κυριακές, , ανέρχονται ήδη σε 7 σε ετήσια βάση. Times they are a changin’ που έλεγε μια ψυχή κάποτε τόσο γρήγορα πλέον, που δεν μπορείς να σταματήσεις μία στιγμή να αφουγκραστείς πότε και πώς άλλαξαν όλα τόσο απότομα. Πότε και πώς πχ φτάσαμε στο σημείο να μην λογίζεται τίποτα ως κεκτημένο και τα πάντα να υπόκεινται σε εργαλειακή αναθεώρηση. Μιας που αναφέραμε το επίθετο «εργαλειακός», να αναφέρουμε ότι η εν λόγω πρόταση συγκαταλέγεται στα μέτρα που περιλαμβάνονται στην πρώτη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, η οποία εκπονήθηκε προκειμένου να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας... Γιατί όχι λοιπόν; Ανοιχτά κάθε Κυριακή, για όλο τον χρόνο. Κι αν χρειαστεί και σε όλες τις αργίες, και όλο το 24ωρο.
Η ανταγωνιστικότητα πρέπει να επιτευχθεί με κάθε μέσο. Ο εργαζόμενος θα είναι ελαστικός, ωσάν τις οικονομικές σχέσεις που είναι ελαστικές, ωσάν την Αγορά που είναι υπέρ το δέον ελαστική (εννοούμε την Αγορά με το «α» κεφαλαίο, όχι την εμπορική αγορά μιας πόλης). Η οποία, αντιθέτως με τον διαδεδομένο και ύπουλο μύθο, μήτε αυτό-ρυθμίζεται μήτε είναι οργανικά αποκομμένη από την κοινωνία. Διότι ακόμη και η επιβολή της πλήρους ελαστικότητας εκπορεύεται πάντοτε από μια κάποια ρύθμιση (όχι μόνο νομοθετική) ή από μία πλήρη απουσία ρυθμιστικών μέτρων, ενέργεια που συνιστά ρύθμιση δια της αντίστροφης φοράς. Διότι το πώς λειτουργεί η Αγορά έχει αφενός πλήρη αντίκτυπο στην κοινωνία, αφετέρου προκύπτει από τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία έχει πρωτύτερα μετασχηματιστεί. Κοινώς, και η κότα κάνει το αυγό, αλλά και το αυγό την κότα. Το όλο θέμα, όμως, υπερβαίνει τόσο τη μετατροπή των εργαζομένων σε λάστιχα όσο και την εγκαθίδρυση της παντοκρατορίας των μεγάλων παικτών έναντι των μικρών ψαριών. Διότι σε μία κατάσταση που έχει ήδη ξεφύγει εκτός ελέγχου, το οποιοδήποτε περαιτέρω ξεχείλωμα ευνοεί εξ ορισμού αυτόν που παίζει σε ανοιχτό γήπεδο και όχι αυτόν που πασχίζει να διατηρήσει ένα μικρό κομματάκι εν ζωή.
Για να γίνουν όλα αυτά όμως, για να καταστούν αποδεκτά, για να ηχούν φυσιολογικά σε ώτα ευήκοα και όχι εχθρικά, προαπαιτούταν μία άλλη διαδικασία αλλοίωσης. Η οποία θα εστιαζόταν όχι στον σκελετό, αλλά στο εποικοδόμημα. Χρόνια πριν, εν μέσω μεταπτυχιακών σπουδών στο εξωτερικό, θυμάμαι να έχω ως κείμενο (μεταφραστικής) εργασίας μια μελέτη για τη σύγχρονη μορφή που οφείλει (!) να λάβει ο οικονομικός κύκλος. Στον οποίο ο νηφάλιος αποταμιευτής δεν έχει καμία θέση και πρέπει να εξοβελιστεί. Στον οποίο ο πολίτης που δεν λογίζει ως μοντέρνα χειραφέτηση το ξόδεμα θεωρείται ξοφλημένος. Στον οποίο το άτομο που λειτουργεί συλλογικά και όχι εξατομικευμένα καταλήγει κοινωνικό απόβλητο. Στον οποίο το ανθρώπινο υποκείμενο που δεν καταναλώνει 24/7 ως αντίβαρο στο υπαρξιακό άγχος και τις δυσκολίες της μοντέρνας ζωής είναι προβληματικό.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
