Πίσω από το τιμόνι του οδηγού μπαίνει σταδιακά η Gen Z -όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012- και παρότι ασκεί όλο και μεγαλύτερη επίδραση στον κόσμο μπαίνοντας στην αγορά εργασίας, οι εταιρείες, οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές δεν έχουν κατανοήσει πλήρως πώς σκέφτεται και πώς συμπεριφέρεται.
Ανάλογα με το οικονομικό πλαίσιο, στο οποίο έχει μεγαλώσει η κάθε γενιά, αποκτά και διαφορετικά ερεθίσματα και στοιχεία του χαρακτήρα. Έτσι, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το χαρακτηριστικό της Gen Z είναι το άγχος. Το θέμα, όμως, είναι πιο περίπλοκο.
Σύμφωνα με τον Economist, οι νέοι του σήμερα είναι λιγότερο πιθανό να δημιουργήσουν ανθρώπινες σχέσεις, να πιουν αλκοόλ, να έχουν σεξουαλικές επαφές. Είναι επίσης πιθανότερο να έχουν κατάθλιψη ή να πουν ότι ανήκουν στο λάθος φύλο. Επιπλέον, οι Αμερικάνοι μεταξύ 25-34 ετών περνούν κατά μέσο όρο μόλις 38 λεπτά κοινωνικοποίησης διά ζώσης κάθε μέρα, έναντι σχεδόν μιας ώρας τη δεκαετία του 2000. Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι το αποδίδουν στα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε κάθε περίπτωση, σε οικονομικούς όρους η Gen Z τα πηγαίνει εξαιρετικά καλά, με αποτέλεσμα να αλλάζει η σχέση των νέων με τη δουλειά τους. Η προηγούμενη γενιά των Millennials (γεννηθέντες μεταξύ 1981 και 1996) άρχισαν να δουλεύουν εν μέσω ενός χάους, όταν η παγκόσμια οικονομία λύγιζε υπό το βάρος της κρίσης και καταγράφονταν πρωτοφανή επίπεδα ανεργίας. Απεναντίας, η Gen Z τελειώνει το πανεπιστήμιο σε έναν…άλλο κόσμο: η ανεργία των νέων στον ανεπτυγμένο κόσμο (περίπου 13%) είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1991. Στην Ελλάδα για παράδειγμα έχει πέσει στο μισό από την κορύφωσή της. Σύμφωνα με τον Economist, ξενοδόχοι στην Καλαμάτα διαμαρτύρονται για ελλείψεις εργαζομένων, που θα ήταν ανήκουστο μέχρι πριν μερικά χρόνια.
Έτσι, πολλοί νέοι επιλέγουν να σπουδάσουν κάποια επιστήμη ή τέχνη που θα τους βοηθήσει να βρουν δουλειά. Σε Βρετανία και ΗΠΑ φερειπείν αποφεύγουν τις ανθρωπιστικές επιστήμες και στρέφονται στα οικονομικά ή μηχανολογία. Επίσης, προσπαθούν να αποκτήσουν δεξιότητες για μία συγκεκριμένη θέση.
Και αν θέλουν περισσότερα χρήματα απλώς αλλάζουν δουλειά, με αποτέλεσμα να εκμεταλλεύονται τη «σφιχτή» αγορά εργασίας. Έτσι, οι μισθοί των νέων αυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς και πολύ ταχύτερα από τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες (+13% στις ΗΠΑ για τους 16-24 ετών, +15% στη Βρετανία για τους 18-21 ετών, +10% στη Νέα Ζηλανδία για τους 20-24 ετών).
Τελικά, στις ΗΠΑ τουλάχιστον, προκύπτει ότι μετά από φόρους, κρατικές ενισχύσεις και πληθωρισμό, οι Millennials όταν ήταν νεότεροι ήταν σε ελαφρώς καλύτερη οικονομική κατάσταση από την αμέσως προηγούμενη γενιά (Gen X), όταν ήταν στην ηλικία τους. Ωστόσο, η Gen Z είναι πολύ καλύτερα από τους Millennials και σαφώς καλύτερα από τις ακόμη νωρίτερες γενιές. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Economist, η κατάστασή τους εξακολουθεί να είναι βελτιωμένη ακόμα και συνυπολογίζοντας το πρωτοφανές κόστος στέγασης και τα δάνεια.
Διαφορετική προσέγγιση στη δουλειά
Η διαφορά με τους Millennials είναι αισθητή. Σύμφωνα με τον Economist, φαίνεται πως οι τελευταίοι μεγάλωσαν, πιστεύοντας ότι η δουλειά είναι προνόμιο, με αποτέλεσμα να σέβονται τους προϊσταμένους τους και θέλουν να τους ευχαριστήσουν. Η Gen Z απεναντίας μεγάλωσε πιστεύοντας ότι η δουλειά είναι ουσιαστικά δικαίωμα. Εξ ου και από τη νεότερη γενιά προέκυψαν οι έννοιες της «ήσυχης παραίτησης» (καταβάλλεται η απολύτως ελάχιστη ενέργεια, ώστε να μην απολυθεί κάποιος) και του «bare minimum Monday» (όσο το δυνατόν λιγότερη δουλειά τη Δευτέρα).
Ενδεικτικό είναι ότι μεγαλύτερη απήχηση έχει στους Millennials η έννοια του «girlboss», δηλαδή η απόσπαση ελέγχου από τους άνδρες στο επαγγελματικό περιβάλλον, ενώ η Gen Z είναι πιο πιθανό να μιλήσει για «snail girls», δηλαδή γυναίκες που τα κάνουν όλα αργά και βάζουν προτεραιότητα τη φροντίδα του εαυτού τους.
Τα στοιχεία στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν τις τάσεις, καθώς οι νέοι περνούν πλέον 25% λιγότερο χρόνο δουλεύοντας ή σε σχετικές ασχολίες σε σύγκριση με το 2007. Ενώ πριν από μερικά χρόνια οι νέοι ήθελαν να δουλεύουν πολύ περισσότερο από τους μεγαλύτερους ανθρώπους, τώρα το ποσοστό των νέων που βλέπουν τη δουλειά ως κεντρικό μέρος της ζωής τους έχει συρρικνωθεί σημαντικά.
Σύμφωνα με τον Economist, ως αποτέλεσμα η Gen Z είναι πολύ λιγότερο πιθανό να βγάλει επιχειρηματίες. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, όταν ο κόσμος «διψούσε» για νέους ιδρυτές όπως ο Zuckerberg, πάνω από 1% των δισεκατομμυριούχων στον κόσμο ήταν πολύ νέοι. Σήμερα, απεναντίας, λιγότερο από το 0,5% της λίστας του Forbes είναι Gen Z. Άλλο αποτέλεσμα της αλλαγής της νοοτροπίας είναι ότι τα μέλη της Gen Z παράγουν λιγότερες εφευρέσεις σε σχέση με το παρελθόν.
Το πόσο θα διαρκέσει το οικονομικό πλεονέκτημα της Gen Z είναι άγνωστο. Σε περίπτωση ύφεσης οι νέοι, όπως ανέκαθεν, θα επιβαρυνθούν δυσανάλογα. Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία, ακόμη κι αν οι νέοι τοποθετηθούν κατάλληλα στην αγορά εργασίας. Πάντως, σύμφωνα με τον Economist, αυτή τη στιγμή οι νέοι μπορούν να απολαύσουν πολλά θετικά στοιχεία της εποχής και των χαρακτηριστικών της γενιάς τους.
Πηγή: moneyreview.gr με πληροφορίες από Economist
